Wartość rynkowa środka trwałego – w jaki sposób ustalić?

Przed wprowadzeniem środka trwałego do ewidencji musi on spełniać kilka podstawowych kryteriów. Ważne jest, żeby był kompletny i zdatny do użytku jak również, żeby móc w sposób wiarygodny i obiektywny podać jego wartość początkową. Okoliczności, w których określenie wartości początkowej środka trwałego może być problematyczne mogą dotyczyć sytuacji:

• Wprowadzenia środka trwałego z majątku prywatnego,
• Otrzymania na drodze spadku lub darowizny,
• Wytworzenia środka trwałego we własnym zakresie.

Co to jest wartość rynkowa środka trwałego?

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych czytamy, że wartość rynkową określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia (art.19 ust.3).

Jest to szacunkowa kwota, jaką na dzień wyceny można uzyskać od nabywcy w przypadku sprzedaży rzeczy lub praw majątkowych.

W jaki sposób ustalić wartość rynkową środka trwałego?

Jeżeli nie można ustalić wartości początkowej środka trwałego na podstawie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia wyceny dokonuje podatnik. Ogólnie w jaki sposób to zrobić przeczytamy w ustawie o PIT. Należy uwzględnić ceny rynkowe środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok wprowadzenia do ewidencji (art.22g ust.8).

W dobie dostępu do różnego rodzaju platform handlowych zdobycie informacji o szacunkowej wartości środka trwałego nie jest być może zbyt problematyczne. Niestety rozpiętości cenowe są bardzo duże. Często sięgają od kilku do kilkudziesięciu procent co nie ułatwia zadania. Dlatego w takich sytuacjach najlepiej właściwie opisać naszą wycenę. Można posłużyć się zestawieniami cen rzeczy używanych tego samego rodzaju z okresu wyceny. W ten sposób uwiarygodnimy przyjętą przez nas szacunkową kwotę.

Wycena wytworzonego środka trwałego

Często przy wytworzeniu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej we własnym zakresie przedsiębiorca może mieć problem z ustaleniem kosztu. Ustawa o PIT zawiera regulację pozwalającą na powołanie biegłego rzeczoznawcy, który powinien dokonać takiego szacunku z uwzględnieniem cen rynkowych (art.22g ust.9).

Wycena środka trwałego otrzymanego w spadku, darowiźnie, inny nieodpłatny sposób

W przypadku nieodpłatnego nabycia przyjmuje się wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że z umowy o nieodpłatnym przekazaniu określono wartość w niższej wysokości (art.22g ust.1 pkt 3).

Przykład 1

Pani Ania otrzymała nieodpłatnie komputer, którego wartość według cen rynkowych na dzień przekazania wynosiła 10.000 zł. W umowie darowizny widnieje kwota 8.000 zł. W ewidencji środek trwały powinien być ujęty w kwocie 8.000 zł.

W przypadku, gdy środek trwały otrzymany ogólnie określając nieodpłatnie, który na dzień otrzymania nie spełnia kryteriów, tzn. nie jest kompletny i zdatny do użytkowania nabywca może ponieść nakłady finansowe na jego dostosowanie. W takim przypadku suma udokumentowanych wydatków będzie zwiększała wartość początkową środka trwałego.

Wycena środka trwałego stanowiącego współwłasność

Wartość początkową środka trwałego ustala się proporcjonalnie do posiadanego udziału we własności składnika majątkowego. Jeżeli chodzi o wspólność majątkową małżeńską zasada ta nie ma zastosowania, chyba że środek trwały wykorzystywany jest w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie przez każdego z małżonków (art. 22g ust.11).

Przykład 2

Pan Łukasz i pani Ania są małżeństwem. Dokonali zakupu komputera o wartości początkowej 20.000 zł. Przedmiotowy komputer chcą wykorzystywać w prowadzonych przez siebie odrębnie działalnościach gospodarczych i tak też chcą go ująć w ewidencji środków trwałych.

W takiej sytuacji wartość ewidencja komputera zarówno u żony jak i u męża będzie wynosiła 10.000 zł i od tej wartości będzie można naliczać odpisy amortyzacyjne.

Przykład 3

Pan Jan wraz z małżonką zakupił samochód osobowy za kwotę 40.000 zł, który chce ująć w ewidencji środków trwałych w prowadzonej działalności gospodarczej. Pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa małżeńska.

W takiej sytuacji Pan Jan ujmie samochód w ewidencji w kwocie 40.000 zł i będzie dokonywał odpisów amortyzacyjnych od tej kwoty.