Blog ifirma.pl

Wyjazd służbowy pracownika (delegacja)

|
|
7 minut czytania
Podróż służbowa (delegacja) jest to wykonywanie zadania zleconego przez pracodawcę poza miejscowością, w której znajduje się stałe miejsce pracy pracownika, w terminie i miejscu określonych w poleceniu wyjazdu służbowego. W poleceniu wyjazdu określa się: cel delegacji, miejsce delegacji, czas trwania, środek lokomocji.

Czas podróży służbowej

Czas podróży służbowej jeśli jest poza godzinami pracy nie stanowi świadczenia pracy.

Natomiast jeśli podróż przypadnie na nominalny czas pracy, jest traktowana tak jak godziny faktycznie przepracowane.

Przykład:

Pracownik pracuje na pełny etat w godz. od 8 do 16. Dostał polecenie wyjazdu do Szczecina, pracownik mieszka w Jeleniej Górze. Podróż rozpoczęła się o godz. 7:00 a zakończyła o 17:00.

Mimo, że czas podróży był dłuższy niż 8 godz. to dodatkowe dwie godziny nie są nadgodzinami, ponieważ czas dojazdu do pracy nie jest wliczany w czas pracy, czyli

  • czas pomiędzy 7:00 a 8:00 jest czasem prywatnym pracownika za którą nie przysługuje mu wynagrodzenie;
  • czas pomiędzy 8:00 a 16:00 jest to czas pracy pracownika;
  • czas pomiędzy 16:00 a 17:00 jest czasem prywatnym pracownika za który nie przysługuje mu wynagrodzenie;

Czas spędzony w podróży służbowej nie jest traktowany  jako świadczenie pracy, gdyż pracownik ma również czas wolny, za który pracodawca nie płaci. Oczywiście jeśli pracownik pracuje dłużej niż przewiduje to jego nominalny czas pracy to wtedy generują się nadgodziny.

Przykład:

Jeśli pracownik po przyjeździe do Szczecina od razu zacznie pracować  np. od godz 17:00 do 20:00, to ten czas należy traktować jako nadgodziny.

Nie należy zapominać że pracownikowi będącemu na delegacji przysługują takie same prawa  jak wówczas, gdy pracuje w zakładzie pracy. Czyli należy pamiętać o zachowaniu dobowego jak i tygodniowego czasu do odpoczynku, czyli:

  • minimalnego 11 – godzinowego nieprzerwanego odpoczynku dobowego;
  • minimalnego 35 – godzinowego nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego;
Przykłady:
  1. Pracownik wrócił z delegacji o godz. 22:00 do pracy może przyjść najwcześniej o godz  9:00 rano.
  2. Jeśli pracownik pracuje w godzinach pomiędzy 8:00 a 16:00, a z delegacji wrócił o godzinie 18:00 to powinien przyjść do pracy dnia następnego na godz 8:00. gdyż jego przerwa, czas wolny, wynosi 14 godz.

Należy również pamiętać że pracownik ma prawo na sobotę i niedzielę wrócić do miejsca zamieszkania, za te dni nie przysługuje mu dieta ani zwrot kosztów za nocleg, nawet jeśli pracownik zdecyduje się pozostać w mieście gdzie został oddelegowany  – wówczas  sam ponosi koszty utrzymania przez te dni.

Delegacja krajowa

Do należności za czas podróży służbowej należy zaliczyć:

  1. zwrot kosztów podróży tam i z powrotem, środkami komunikacji publicznej albo pojazdem pracownika, chyba że pracodawca zapewnił pracownikowi transport,
  2. diety,
  3. zwrot kosztów noclegu albo ryczałt za nocleg,  chyba że pracodawca zapewnił pracownikowi nocleg.
  4. zwrot kosztów przejazdów środkami komunikacji miejscowej, chyba że pracodawca zapewnił pracownikowi transport na miejscu (np. samochód pracodawcy lub pracownika).

Zwrot kosztów podróży

Pracodawca powinien określić środek transportu jakim pracownik powinien odbyć podróż służbową. Jeśli pracownik będzie poruszał się komunikacją publiczną wtedy zwrot kosztów następuje na podstawie ceny biletu, a sam bilet należy dołączyć do rozliczania delegacji. Podróż służbowa prywatnym pojazdem pracownika

Pracodawca jak i pracownik mogą porozumieć się, że podróż odbędzie się prywatnym pojazdem pracownika. Podstawą do zwrotu kosztów jest:

  • umowa cywilnoprawna o korzystaniu z pojazdu prywatnego do celów służbowych zawarta między pracownikiem a pracodawcą.
  • udokumentowanie podróży służbowej odbywanej prywatnym samochodem pracownika za pomocą ewidencji przebiegu pojazdu
  • delegacja służbowa, zatwierdzona przez pracodawcę lub osobę upoważnioną

Stawka za jeden kilometr jest  określona w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej wynosi:

  • 0,89 zł – dla samochodu o pojemności silnika do 900 cm3;
  • 1,15 zł – dla samochodu o pojemności silnika powyżej 900 cm3;
  • 0,69 zł – dla motocykla
  • 0,42 zł – dla motoroweru

Przedsiębiorca może wprowadzić do kosztów uzyskania przychodu wydatki ponoszone na rzecz pracownika z tytułu używania przez niego prywatnego pojazdu w celu odbycia podróży służbowej jedynie do wysokości nieprzekraczającej stawek ustawowych.

Dieta

Dieta stanowi ekwiwalent pieniężny na pokrycie zwiększonych (a nie całkowitych) kosztów wyżywienia.

Wysokość diety w 2024 wynosi 45 zł za jeden dzień

W przypadku podróży trwającej nie dłużej niż jedną dobę pracownikowi może przysługiwać tylko część diety:

  • do 8 godzin – dieta nie będzie przysługiwać;
  • od 8 do 12 godzin – pracownikowi będzie przysługiwała połowa diety;
  • powyżej 12 godzin – pracownikowi będzie przysługiwała dieta w pełnej wysokości.

W przypadku podróży trwających dłużej niż jedną dobę, za każdą pełną dobę przysługiwać będzie dieta w pełnej wysokości, a za niepełną a rozpoczętą dobę:

  • do 8 godzin – pracownikowi będzie przysługiwała połowa diety;
  • powyżej 8 godzin – pracownikowi będzie przysługiwała dieta w pełnej wysokości.

Zwrot kosztów noclegu lub ryczałt za nocleg

Zwrot kosztów noclegu przysługuje jeśli pracodawca nie zapewni pracownikowi noclegu, w takim wypadku koszty zwraca się na podstawie faktury lub rachunku  – na terenie Polski wydatki te nie są limitowane.

Nocleg może być również rozliczony ryczałtem (bez faktury lub rachunku).

Ryczałt za nocleg wynosi 150% diety czyli w 2024 r jest to kwota 67,50 zł

Zwrot kosztów przejazdów środkami komunikacji miejscowej

Za każda dobę przebywania pracownika w podróży przysługuje mu ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejskiej. Ryczałt wynosi 20% diety czyli 9,00 zł. Ryczałt ten nie przysługuje jeśli pracownik porusza się samochodem służbowym lub prywatnym lub jeśli pracodawca pokrywa całkowity koszt dojazdów środkami komunikacji miejskiej.

ZUS i podatek

Przepisy rozporządzenia MPiPS z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne (Dz,U.Nr. 161, poz. 1106 z późn. zm.), ustalają, że wolne od ZUS`u są wypłacone pracownikowi kwoty z tytułu pokrycia wydatków na odbycie podróży służbowej do wysokości stawek ustalonych w odrębnych przepisach (czyli podanych wyżej) . Jeśli pracodawca ustali wyższe kwoty to od nadwyżki należy już naliczyć składki ZUS.

Podobna regulacja dotyczy podatku dochodowego od wynagrodzeń pracowniczych (Artykuł 21 ust. 1 pkt 16 u.p.d.o.f.) – kwoty nie wyższe niż ustalone w przepisach są zwolnione z podatku dochodowego, wyższe podlegają opodatkowaniu.

Przykład rozliczenia delegacji

Pracodawca wysyła pracownika w delegację z Jeleniej Góry do Szczecina. Delegacja zaczyna się 7 maja, wyjazd o godz. 07:00; przyjazd  17 maja o godz. 17:00 (weekend wypada w dniach 12 i 13 maja i a ten czas pracodawca nie zapewnia pracownikowi wyżywienia ani noclegu).

Pracownik będzie jechał własnym samochodem o pojemności silnika powyżej 900 cm3 i będzie się rozliczali na podstawie kilometrówki.

Trasa z Jeleniej Góry do Szczecina wynosi 394 km.

394 * 1,15 = 453,10 zł

453,10 zł jest to koszt przejazdu w jedną stronę.

Jako że pracownikowi przysługuje możliwość przyjazdu do domu na weekend (za który płaci pracodawca), to kwotę 453,10 zł należy pomnożyć przez 4 = 1812,40 zł  i tyle należy zwrócić pracownikowi za przejazd własnym samochodem.

Pracownikowi przysługuje dieta ponieważ pracodawca nie zapewnia mu posiłków. Dieta będzie wypłacona za 9 dni (za weekend nie przysługuje).

45 zł * 9 dni = 405 zł  i tą kwotę należy oddać pracownikowi z tytułu  diet.

Ryczał za nocleg to 45 zł * 150% = 67,50 zł za jedną noc z 07.05 do 17.05 nie wliczając weekendów wychodzi 7 noclegów czyli 67,50 zł * 7 = 472,50 zł

Więcej informacji w przedmiotowym temacie znajduje się tutaj

Delegacja przy umowach cywilno prawnych

Osoby będące na umowie zleceniu lub umowie o dzieło, które do wykonania zapisów umowy są czasem zmuszone wyjechać poza teren miasta wskazanego w umowie jako miejsce wykonania świadczenia, mogą wnioskować o zwrot poniesionych kosztów. Zleceniodawca na podstawie art. 742 kodeksu cywilnego zobowiązany jest do pokrycia tych że kosztów. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego i ZUS`u są diety i inne należności za czas podróży, osoby nie będącej pracownikiem, o ile nie przekroczy się kwot ustalonych zgodnie z przepisami dotyczącymi pracowników.

Więcej informacji w przedmiotowym temacie znajduje się tutaj

Dokumentowanie i księgowanie rozliczenia delegacji

Pracownik po powrocie z delegacji jest zobowiązany do przekazania pracodawcy wszystkich posiadanych dokumentów związanych z poniesionymi kosztami:

  • potwierdzenia pobytu
  • ewidencji przebiegu pojazdu (gdy przejazd odbywał się prywatnym samochodem pracownika)
  • biletów, faktur i rachunków
  • innych posiadanych dokumentów

Na ich podstawie pracodawca musi w ciągu 14 dni sporządzić “Rozliczenie deklaracji” i wypłacić pracownikowi należne kwoty.

Koszty podróży służbowej pracownika są dla pracodawcy kosztami uzyskania przychodu do kwot określonych w oddzielnych przepisach.

Rozliczenie delegacji księguje się “dowodem wewnętrznym”.

Jeżeli pracodawca wypłacił pracownikowi kwoty wyższe niż wynika z limitów to nadwyżka jest jego dodatkowym wynagrodzeniem z tytułu pracy (ozusowanym i opodatkowanym)  i wykazuje się ją na liście płac.

Więcej informacji w przedmiotowym temacie znajduje się tutaj

Podatek VAT

Ustawa o podatku VAT wymienia rodzaje wydatków nieuprawniających do odliczenia podatku VAT z otrzymanych faktur. Wśród nich są wymienione faktury za:

  • zakup paliwa do samochodów osobowych
  • usługi noclegowe
  • usługi gastronomiczne

oraz

  • bilety komunikacji kolejowej lub autobusowej na trasach krótszych niż 50 km.

czyli wydatki spotykane przy rozliczaniu delegacji. Należy pamiętać, że w/w dokumenty należy księgować w KPiR w kwotach brutto i nie wprowadzać ich do ewidencji zakupów VAT.

Autor ifirma.pl

Zespół IFIRMA

Kreatywny zespół specjalistów tworzony przez osoby wyróżniające się doświadczeniem oraz wiedzą z różnych obszarów.

Świadomi potrzeb naszych czytelników, skupiamy się na tworzeniu zrozumiałych treści, które będą w stanie przybliżyć im często zawiłe zagadnienia z zakresu rachunkowości, marketingu, ekonomii, księgowości czy zarządzania. Ostateczny dobór bieżącej tematyki uzależniany jest od preferencji docelowych odbiorców, zmian zachodzących w biznesowym środowisku, a także samych doświadczeń i umiejętności specjalistów odpowiadających za proces tworzenia tekstów.

W efekcie zespół ekspertów Ifirma bierze czynny udział w rozwoju różnego rodzaju biznesów, pomagając zarówno ich założycielom, jak i pracownikom efektywniej organizować pracę przy wykorzystaniu jak najbardziej dopasowanych do potrzeb rozwiązań.

Rozumiejąc istotę profesjonalnego podejścia do poruszanych zagadnień, każdy tekst tworzony jest w oparciu o wiarygodne dane. Dodatkowo podejmowana tematyka ujmowana jest w logiczny i przejrzysty sposób, zwiększając tak istotną jasność przekazu, co pozytywnie wpływa na podkreślenie najbardziej użytecznych treści. W efekcie podejmowane przez nasz zespół praktyki w szerszej perspektywie można rozpatrywać jako dążenie do zwiększenia świadomości i wyczucia biznesowego osób aktywnie działających na rynku.

Potrzebujesz
wystawić fakturę?

Zrób to za darmo z programem IFIRMA!

  • Wszystkie rodzaje faktur
  • Baza kontrahentów
  • Program magazynowy
  • Wsparcie techniczne BOK
Załóż darmowe konto
Komentarze czytelników
  1. 26 listopada 2012 o 11:13
    Janusz

    Wyjeżdżam w delegację w niedzielę rano ok.godz.7:00 na miejscu będę ok. godz.18:00 do pracy mam przystąpić w dniu następnym (poniedziałek) rano o godz. 8:00.
    Wyjazd będzie samochodem służbowym jestem pasażerem tego pojazdu jak
    pracodawca powinien mi zrekompensować czas stracony w dzień wolny od prac
    (niedziela) na dojazd do miejsca wykonania pracy w delegacji.
    Pozdrawiam
    Janusz

  2. 30 listopada 2012 o 14:20
    M.Michalak

    Odpowiadam na pytanie Pana Janusza:
    W przypadku podróży służbowej czas wyjazdu pracownika powinien określić pracodawca w poleceniu służbowym, lub w porozumieniu, które zawiera pracodawca i pracownik(dotyczy to oddelegowania na dłuższy czas).
    Jeśli pracownik ma rozpocząć pacę w poniedziałek rano w nowym miejscu, to powinien wyjechać w takim czasie, który mu to umożliwi.
    Pracodawca ma prawo wydać pracownikowi polecenie wyjazdu w dniu przypadającym w niedzielę, jeśli od tego zależy punktualność rozpoczęcia pracy w poniedziałek.
    Pracownik w takim przypadku nie będzie miał podstawy do odmowy wykonania polecenia, jest to zgodne z art.100§1 kp.:
    “Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.”
    Jeśli dojazd do miejsca oddelegowania wypada w niedzielę, nie narusza on przepisów związanych z odpoczynkiem tygodniowym.W takiej sytuacji pracodawca nie będzie miał obowiązku udzielenia rekompensaty np. przez udzielenie czasu wolnego lub wypłaty wynagrodzenia, pod warunkiem, że w czasie tej podróży pracownik nie będzie wykonywał pracy.
    Czas podróży jest zaliczany do czasu pracy pod warunkiem, że pracownik podczas podróży wykonywał pracę.Przykładem będzie czas prowadzenia samochodu służbowego w celu przewiezienia innych pracowników na miejsce wykonywania pracy, jest to czasem pracy dla takiej osoby, która ten samochód prowadziła.
    Pracownikowi takiemu przysługuje dieta oraz rekompensata w postaci wynagrodzenia lub dnia wolnego za cały czas podróży służbowej.
    Dzień wolny udzielony od pracy musi być udzielony do końca okresu rozliczeniowego, a w przypadku braku takiej możliwości należy pracownikowi wypłacić wynagrodzenie powiększone o 100% dodatek za każdą godzinę pracy w niedzielę(art.1511§1.pkt.1kp.).

  3. 11 grudnia 2012 o 07:57
    Natalia Rybak

    Szkolenie, o którym piszę odbywało się w dniach 15-23 listopada 2012 r. poza miejscem pracy pracowników. W trakcie tego okresu zajęcia odbywały się w dniach 15-17 i 19-23 listopada 2012 r. Dzień 18 listopada był dniem wolnym od zajęć, ponieważ była to niedziela. Natomiast w trakcie całego pobytu pracownicy otrzymali wyżywienie w postaci śniadania i obiadokolacji. W związku z przedstawioną sytuacją, powstaje pytanie czy wyżywienie o takim charakterze wyczerpuje definicję całodziennego wyżywienia, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. i zwalnia tym samym pracodawcę od wypłaty diety?

    Pozdrawiam,
    Natalia

  4. 12 grudnia 2012 o 15:05
    M.Michalak

    Odpowiedź na pytanie Pani Natalii Rybak.

    Dieta nie przysługuje, gdy pracownik miał zapewnione bezpłatne całodzienne wyżywienie.
    Przez całodzienne wyżywienie należy rozumieć co najmniej 3 posiłki dziennie, czyli śniadanie, obiad i kolację.
    Oznacza to, że zagwarantowanie pracownikowi jedynie częściowego wyżywienia (np. w postaci jednego lub dwóch posiłków dziennie) nie zwalnia pracodawcy z konieczności wypłacenia należnej diety. Zgodnie z §4 ust. 3 rozp. w sprawie podróży krajowych, jeśli pracownikowi zapewniono całodzienne wyżywienie, dieta nie należy się.
    Wartość posiłków zapewnionych pracownikom podczas podróży służbowej lub zwróconych im wydatków przekraczających limit diety jest zwolniona z opodatkowania.
    Z konsultacji na infolinii podatkowej dowiedziałam się, że zapewnienie posiłków(śniadania i obiadokolacji) nie spełnia definicji całodziennego wyżywienia i będzie kosztem pracodawcy poniesionym na pracowników.
    Po konsultacji z Inspekcją Pracy powiedziano mi, że w przypadku gdy pracodawca zapewnił pracownikowi dwa posiłki musi pracownikowi dopłacić proporcjonalnie część diety jaka by przypadała na ten trzeci posiłek.
    Uregulowane to jest w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r..Rozporządzenie mówi o tym w następujący sposób:
    “4. Kwotę diety, o której mowa w ust. 1, zmniejsza się o koszt otrzymanego bezpłatnego wyżywienia przyjmując, że każdy posiłek stanowi odpowiednio:
    1) śniadanie – 25% diety;
    2) obiad – 50% diety;
    3) kolacja – 25% diety.”
    W przypadku, gdy koszt zapewnienia tych dwóch posiłków przekroczy wartość dzienną diety i tak pracownikowi należy wypłacić kwotę, która się należy za ten trzeci posiłek.

  5. 11 lutego 2013 o 16:17
    Krzysztof

    Wyjeżdżam w delegację o 4:00 na miejscu jestem o 6:00. Czas normalnej pracy to 6:00 do 14:00. Pracuję do 19:00. Następnie wyruszam w drogę powrotną do domu o 19:00. Jestem w domu o 22:00. Czy następnego dnia prace mam rozpocząć już nie w delegacji o 6:00?
    Pozdrawiam
    Krzysztof

  6. 13 lutego 2013 o 15:41
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pana Krzysztofa

    W takim przypadku przysługuje Panu pełna dieta w wysokości 23 zł. Dieta w pełnej wysokości przysługuje w sytuacji, gdy pracownikowi nie zapewniono wszystkich trzech posiłków jako “całodziennego wyżywienia”. Następny dzień pracy, który jest od godziny 6:00 jest już normalnym dniem pracy, ponieważ miał Pan przerwę 8 godzinną. Ponadto przysługuje Panu zwrot kosztów podróży.

  7. 19 lutego 2013 o 12:54
    Monika

    Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, nie zatrudniam nikogo. W Lutym 2013 wystawiałam swoją firmę na targach w Warszawie, które trwały 4 dni. Do pomocy, wynajęłam osobę nie będąca moim pracownikiem, która pojechała ze mną prywatnym samochodem, pomogła mi w urządzeniu stoiska i jego obsłudze podczas wystawy.
    Jak mogę to zaksięgować dietę w koszty ? Czy muszę spisać umowę o dzieło? Umowa o dzieło do wysokości diety + zwrot kosztów paliwa na podstawie ewidencji przebiegu pojazdu? Czy jeżeli dostarczono mi paragon za paliwo, to obowiązują mnie limity ( paragon jest na 357zł, a koszt EPP wynosi 502zł ) ?

  8. 21 lutego 2013 o 14:21
    ANETA SOBKOWICZ

    Odp. na pytanie Pani Moniki
    Jeśli chce Pani wliczyć w swoje koszty podróż osoby, która pojechała własnym samochodem do Warszawy jako Pani pomoc, to z taką osoba trzeba mieć podpisaną umowę. Jeśli nie jest to stały pracownik, to przynajmniej z taka osoba trzeba mieć podpisaną umowę zlecenie lub umowę o dzieło.
    W tym przypadku najprostszym rozwiązaniem będzie podpisanie umowy o dzieło, gdzie kwotę strony same musza pomiędzy sobą ustalić. W umowie tej powinno być wyraźnie zapisane, że osobie tej zostaną zwrócone koszty związane z wyjazdem do miejsca wykonania pracy własnym środkiem transportu i inne koszty z tym związane.
    Rozliczenia należy dokonać na podstawie kilometrówki w oparciu o ewidencję przebiegu pojazdu.
    Jeśli osoba ta przedstawi fakturę za zakup paliwa i na fakturze będzie kwota większa od kwoty wynikającej z kilometrówki, to zwrot kosztów jest na kwotę wynikająca z kilometrówki. Mówi o tym art. 23 ust. 1 pkt 46 updof:’’ wydatki na używanie samochodu osobowego niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych mogą być ujęte w kosztach podatkowych jedynie do wysokości limitu wynikającego z przemnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 kilometr przebiegu’’.
    Do rozliczenia nie można uwzględnić paragonu. Powinna to być faktura, gdzie będzie podany numer rejestracyjny pojazdu osoby , która wyjeżdżała.
    Dieta takiej osobie się należy jeśli nie miała ta osoba zapewnionych przez Panią trzech bezpłatnych posiłków. W przypadku gdy takie posiłki były zapewnione to dieta się nie należy.
    W koszty można też wliczyć fakturę za noclegi, jeśli w umowie o dzieło był taki zapis, że osoba ta otrzyma zwrot kosztów poniesionych za noclegi. Rozliczenia dokonuje się na podstawie faktury z hotelu.
    Koszty takie księguje się jako “pozostałe wydatki”, po zakończeniu danego miesiąca.
    Powyższa odpowiedź była konsultowana z infolinia podatkową.

  9. 26 marca 2013 o 14:13
    Marcin

    Witam

    A jak ma się sytuacja jak pracownik wyjeżdża za granicę i ma zapewnione śniadanie i obiadokolację o godz. ok 20:00

  10. 3 kwietnia 2013 o 11:13
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pana Marcina

    W takiej sytuacji dietę należy pomniejszyć o te dwa posiłki, ponieważ obiadokolacja jest traktowana jako jeden posiłek.Przepisy nie mówią ile za obiadokolację trzeba odliczyć, ale zgodnie z sugestią Inspekcji Pracy trzeba to policzyć na korzyść pracownika. Czyli dietę dla tego pracownika pomniejszamy o 25% z tytułu zapewnionego śniadania i o 25% za obiadokolację, a pozostałą część diety wypłacamy temu pracownikowi. Czyli tak naprawdę to ta osoba otrzyma połowę diety.

  11. 5 kwietnia 2013 o 16:53
    Przemek

    Proszę o zdefiniowanie pojęcia komunikacji miejscowej bądź miejskiej.
    Zgodnie z zapisem: Za każda dobę przebywania pracownika w podróży przysługuje mu ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejskiej.
    Czy za korzystanie z komunikacji miejskiej w miejscu zamieszkania w celu dojechania do środka transportu wskazanego przez pracodawcę można wpisać ryczałt na dojazdy w wysokości 20% diety? W Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju nie jest zdefiniowane czy chodzi o komunikację w miejscu rozpoczęcia przejazdu służbowego, czy w miejscu docelowym podróży.

    Pozdrawiam
    Przemek

  12. 9 kwietnia 2013 o 14:38
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pana Przemka

    Na podstawie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.
    W drugim rozdziale, obejmującym § 6-11 zamieszczono przepisy dotyczące wysokości oraz warunków zwrotu należności za podróże krajowe.Jeśli chodzi o ryczałt to mowa jest o nim w § 6 i § 9 tego rozporządzenia.

    § 6. 1. Miejscowość rozpoczęcia i zakończenia podróży krajowej określa pracodawca.
    2. Pracodawca może uznać za miejscowość rozpoczęcia lub zakończenia podróży
    krajowej miejscowość pobytu stałego lub czasowego pracownika.
    § 9. 1. Za każdą rozpoczętą dobę pobytu w podróży krajowej pracownikowi przysługuje
    ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej w wysokości
    20% diety.
    2. Ryczałt, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeśli pracownik nie ponosi
    kosztów dojazdów.
    3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeśli na wniosek pracownika pracodawca wyrazi zgodę
    na pokrycie udokumentowanych kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej.
    Czyli temu pracownikowi należy się ryczałt jeśli pracodawca nie zwrócił mu kosztów dojazdu i jest to podróż służbowa.
    W przypadku gdy będzie to dojazd do miejsca pracy, czyli np. pracownik mieszka w miejscowości x i pracodawca zapewnia transport z miejscowości x do miejsca wykonywania pracy(siedziby firmy) nie można zastosować ryczałtu.
    Powyższa odpowiedź była konsultowana z Inspekcja Pracy i infolinią podatkową.

  13. 2 sierpnia 2013 o 23:55
    Ela

    Proszę o zdiagnozowanie mojego przypadku.
    Po macierzyńskim wróciłam do pracy.
    W czasie ciąży zmieniłam miejsce zamieszkania i nie pokrywa się ono z miejscem zatrudnienia.
    Ponieważ firma realizuje projekty na terenie całej Polski, miałam możliwość powrotu do pracy w miejscowości oddalonym od obecnego miejsca zamieszkania o 70km.
    W czasie rozmowy z kierownikiem dowiedziała się, że nie dostanę oddelegowania(czyli nie będą wypłacane mi delegacje ani zwrot dojazdu) tylko na podstawie aneksu do umowy zostanie zmienione miejsce pracy z poprzedniego na obecne.
    Decyzja ta była argumentowana tym, że miejsce wykonywania pracy jest moim miejscem zamieszkania.
    Do miejsca pracy dojeżdżam prywatnym samochodem.
    Czas dojazdu i pracy wygląda następująco:
    6-7.30 czas dojazdu, 7.30-17.30 czas pracy, 17.30-19 czas powrotu.
    Osoby z którymi pracuję (pracowałam z nimi również w poprzednim miejscu i w umowie mamy takie samo miejsce wykonywania pracy) dostają diety, rozłąkowe, zwrot kosztów dojazdu do domu oraz mają wynajęte przez pracodawce mieszkania w bardzo wysokim standardzie. Odległość zamieszkania pozostałych pracowników waha się między 140 a 200km.
    Wszyscy pracownicy(ja również) mają zapewniony jeden posiłek w ciągu dnia.
    Chciałabym się dowiedzieć czy postawa pracodawcy jest zgodna z prawem, bo szczerze mówiąc czuje się dyskryminowana.
    Koleżanka z pracy ma identyczną sytuację jak ja i pracodawca wypłaca jej diety i zwraca koszty dojazdu. W jej przypadku odległość między miejscem zamieszkania a nowym miejscem wykonywania pracy wynosi 30km.
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Ela

  14. 3 sierpnia 2013 o 07:10
    Ela

    Może jeszcze dodam, że miejsce zamieszkania, które podałam do umowy nie zmieniło się.
    Wcześniej znajdowało się 200km od miejsca zatrudnienia (wykonywania pracy) a teraz 70km.
    Ale wciąż jest to to samo miejsce zamieszkania.

  15. 5 sierpnia 2013 o 14:46
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pani Eli

    Jeśli podpisała Pani aneks do umowy, to widziała Pani, że zmieniło się miejsce wykonywania pracy. A podpisanie aneksu, to porozumienie stron do zmiany warunków w dotychczasowej umowie. Dieta pracownikowi przysługuje z tytułu podróży służbowej, a dojazd do miejsca pracy, to nie podróż służbowa. Oznacza, to że pracodawca nie ma obowiązku wypłaty z tytułu diet, a Pani z tego tytułu nie ma podstaw do roszczeń.
    Powyższa odpowiedź była konsultowana z Inspekcja Pracy.

  16. 6 sierpnia 2013 o 09:59
    Magda

    Witam, pytanie może trywialne, ale wolę się upewnić. Diety za delegacje wypłaca się w momencie pracy powyżej 8 godzin. Jeśli czas pracy pracownika wyniesie równo 8 godzin to wypłacać dietę czy nie?

  17. 6 sierpnia 2013 o 13:57
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pani Magdy

    W Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej jest następujący zapis:
    ” Należności z tytułu diety oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży krajowej(wyjazdu) do powrotu(przyjazdu) po wykonaniu zadania służbowego w następujący sposób:
    1) jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi:
    a) mniej niż 8 godzin – dieta nie przysługuje,
    b) od 8 do 12 godzin – przysługuje 50%,
    c) ponad 12 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości”
    Oznacza, to że za 8 godzin przysługuje 50% diety.

  18. 18 listopada 2013 o 23:55
    Marcin

    Witam, mam pytanie czy jak firma wyslala mnie do innego oddzialu na tygodniową delegację i zapewnila mi noclegi i 3 posilki dziennie to czy po powrocie nalezy mi się jeszcze jakiś dodatek delegacyjny ?

  19. 19 listopada 2013 o 14:06
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pana Marcina

    Istotne jest, to czy jest to oddelegowanie Pana do innego oddziału firmy, czy jest to wyjazd służbowy, czyli delegacja. Czy pracodawca wystawił Panu polecenie wyjazdu służbowego. Jeśli brak jest takiego polecenia, to będzie to traktowane jako oddelegowanie i wtedy dieta z tego tytułu nie przysługuje. W sytuacji gdy zostało wystawione takie polecenie wyjazdu służbowego, to dieta przysługuje. Należy jednak pod uwagę wziąć to, że jeżeli pracodawca zapewnia pracownikowi noclegi i 3 posiłki dziennie, to pracownikowi nie przysługuje dieta i ryczałt za nocleg.

  20. 18 grudnia 2013 o 08:53
    Magda

    Dzień dobry,
    proszę o doprecyzowanie dwóch zagadnień:
    1. pracownik zaczyna pracę o 7, czy czas dojazdu na obiekt (ok. 1,5 h) liczy mu się jako czas pracy w delegacji i jest podstawą do wypłacenia diety przy czasie powyżej 8 h?
    2. pracownik w umowie ma wpisaną konkretną ulicę miasta Wrocław jako miejsce wykonywania pracy. Pracuje na obiekcie w Czechnicy (wioska pod Wrocławiem ok. 18 km) czy w takim przypadku przysługuje mu dieta (praca tam powyżej 8 godz.)
    Z góry ślicznie dziękuję za odpowiedź.

  21. 18 grudnia 2013 o 14:07
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pani Magdy

    Pracodawca powinien w regulaminie pracy zawrzeć takie informacje, kiedy wypłaca diety z tytułu podróży służbowej. Bardzo istotne jest tutaj czy wyjazd w takim przypadku należy do obowiązków pracownika, czyli jest związany z jego codzienna pracą, czy jest to szczególny rodzaj wyjazdu. Jeśli będzie to oddelegowanie pracownika do wykonania danej pracy związanej z jego stanowiskiem pracy do innej miejscowości, to wtedy brak jest wypłaty diety. Gdy będzie wystawione przez pracodawcę polecenie wyjazdu służbowego, to wtedy należy takiemu pracownikowi rozliczyć delegacje. Takie kwestie powinien określić pracodawca w regulaminie i przekazać do zapoznania się dla pracowników.

  22. 24 lutego 2014 o 06:27
    Marek

    – pracuję od 6.00 do 14.00 , jadę z polecenia przełożonego na miejsce robót ( jazda lokalna – zgodnie z definicją) swoim prywatnym samochodem, wyjeżdżam o godz. 7.00 i wracam do biura o godz. 10.00 . Następnie kontynuuję pracę do godz.14.00
    W związku z tym samochód prywatny wykorzystywałem do celów służbowych w całości – do zaspokojenia potrzeb pracodawcy.
    Rozliczam się z pracodawcą na podstawie ilości przejechanych km x stawka.
    Z wyliczonej kwoty pracodawca odlicza podatek.
    Czy to postępowanie ( potrącenie podatku od zwrotu kosztów wykorzystania samochodu do celów służbowych) jest zgodne z prawem?
    Ja przecież z takiego wyjazdu nie mam żadnych korzyści.

  23. 24 lutego 2014 o 14:40
    Aneta Sobkowicz

    Z Pana informacji wynika, że otrzymuje Pan zwrot za korzystanie ze swojego pojazdu do celów służbowych na podstawie ryczałtu(jazdy lokalne) lub kilometrówki(jazdy poza lokalne – poza siedzibą firmy). Rozliczenie takie podlega opodatkowaniu, czyli jest pomniejszane o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Taki zwrot kosztów podróży własnym samochodem jest przychodem dla pracownika, a dla pracodawcy jest to kosztem związanym z prowadzeniem działalności. Gdyby jazdy odbywały się na podstawie polecenia wyjazdu służbowego(delegacji), to rozliczenie takiego ryczałtu lub kilometrówki byłoby zwolniona z opodatkowania.

  24. 26 lutego 2014 o 07:34
    Marek

    Dziękuję za szybką odpowiedź.
    Proszę mnie poprawić – opodatkowaniu podlegają „ korzyści finansowe” jakie obywatel RP pozyskuje. W moim przypadku wykorzystuję samochód w 100 % dla potrzeb pracodawcy ( wyjeżdżam 10 km od biura i wracam w trakcie dniówki do tego biura) Rozliczam się za przejechane km.
    Dostaję za nie zwrot ( czyli dla mnie amortyzacja kosztów wykorzystania samochodu)
    Gdzie tu jest korzyść podlegająca opodatkowaniu?

  25. 26 lutego 2014 o 15:13
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pana Marka

    Zwrot ustala się jako iloczyn faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za 1 km przebiegu. Wypłacone pracownikowi z tego tytułu kwoty są kosztem uzyskania przychodu pracodawcy, ale tylko do wysokości limitu podanego w rozporządzeniu. Kwota ta stanowi jednocześnie przychód pracownika i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym ( zgodnie z treścią art. 12 uopdof jako przychód związany ze stosunkiem pracy ) natomiast brak jest składek ZUS.
    Zwolnieniu z opodatkowania podlega zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdu stanowiącego jego własność, dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach lokalnych w sytuacji gdy wynika to wprost z przepisów innych ustaw (art. 21 ust. 1 pkt 23b updof). Takie zwolnienie przysługuje np. pracownikom socjalnym, listonoszom lub pracownikom służby leśnej, gdyż uprawnienia w tym zakresie przyznają im bezpośrednio przepisy odrębnych ustaw.
    W Pana przypadku zwolnienie z opodatkowania miałoby miejsce w przypadku, gdyby to było traktowane jako podróż służbowa, podstawa prawna art. 21 ust. 1 pkt 16 updof.
    Pracodawca w takim przypadku wystawiałby Panu polecenie wyjazdu służbowego, czyli delegację.
    Zgodnie z kodeksem pracy art. . 775
    § 1. Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

    § 2. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Rozporządzenie powinno w szczególności określać wysokość diet, z uwzględnieniem czasu trwania podróży, a w przypadku podróży poza granicami kraju – walutę, w jakiej będzie ustalana dieta i limit na nocleg w poszczególnych państwach, a także warunki zwrotu kosztów przejazdów, noclegów i innych wydatków.

  26. 5 marca 2014 o 08:37
    Marek

    Witam Pani Aneto.
    Jak by Pani zinterpretowała taki przypadek:
    Mieszkam w Rybniku, siedzibę firmy mam w Rybniku ( dzielnica Kłokocin), miejsce pracy – teren województwa Śląskiego.
    Szef daje mi do ręki wypełniony druk: „Polecenie wyjazdu służbowego” z Rybnika – do drugiego końca miasta Rybnik.
    Podróż służbową wykonuję w godzinach 8.00 do 9.00 ( czyli w trakcie 8 godzinnej „ dniówki”). Po zakończeniu podróży przyjeżdżam do biura i kontynuuję pracę do końca zmiany.
    Rozliczam się : ilość faktycznie przejechanych km x stawka, wyliczam – załóżmy 50 zł
    Czy od tych właśnie 50 zł pracodawca może pobierać podatek ?

  27. 10 marca 2014 o 15:19
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pana Marka

    Nie posiadam takich kompetencji by dokonywać interpretacji. W tej kwestii są różne stanowiska i konkretną odpowiedź na zadane pytanie można uzyskać po otrzymaniu indywidualnej interpretacji z Ministerstwa Finansów, o którą można wystąpić do swojej Izby Skarbowej.

  28. 8 maja 2014 o 18:36
    Jacek

    Witam,

    Mam następujące pytanie. Zostałem wysłany z firmy (wyjazd służbowy) na Międzynarodowe Targi Poznańskie, które trwają dwa dni, oczywiście mamy zagwarantowany nocleg w hotelu wraz ze śniadaniem. Wspomnę że jestem zatrudniony o umowę na zlecenie. Pod wieczór zacząłem być głodny… i tutaj moje pytanie, czy pracodawca powinien zagwarantować mi środki na posiłek wieczorny? Czy w sytuacji gdy nie posiadam środków pieniężnych (gotówka, karta) mogę zamówić posiłek w hotelu na koszt pracodawcy? Zaznaczę tylko że pobyt wraz ze śniadaniem zostały opłacone z góry przez pracodawcę.

  29. 12 maja 2014 o 12:56
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pana Jacka

    Pracodawca zapewnia Panu nocleg wraz ze śniadaniem i może Pan
    jeszcze otrzymać dietę pomniejszoną proporcjonalnie o zapewnione
    śniadanie. Wszelkie informacje związane z podróżą służbowa powinny być
    zapisane w umowie. Dieta powinna być wypłacona w terminie 14 dni od
    powrotu z podróży służbowej. Nie może Pan sam wziąć na koszt pracodawcy
    kolacji jeśli to nie było z pracodawcą uzgodnione. Dieta za dobę wynosi
    30zł, a pomniejszenie z tytułu śniadania będzie wynosić 25% diety.
    Pozostałą cześć diety ma Pan prawo wykorzystać na zapewnienie sobie
    wyżywienia w czasie podróży służbowej.

  30. 1 lipca 2014 o 19:46
    Sławek

    Witam.
    Mam pytanie na temat wynagrodzenia za prowadzenie pojazdu służbowego zleceniodawcy przez zleceniobiorcę.
    Jako osoba prowadząca działalność podpisałem umowę z firmą “X”. Firma wysyła mnie na zlecenie o 300km w jedną stronę i daje (raczej narzuca) samochód służbowy. Jednocześnie płaci mi tylko za czas działania w miejscu zlecenia (np 1 godz). W efekcie wygląda to tak że wyjeżdżam o 10:00 i wracam o 20:00 zarabiając stawkę za jedną godzinę. Tłumaczą to tym że przez ten czas “dojeżdżam do pracy” – mogę się z tym zgodzić kiedy pojadę autobusem, lub pociągiem, albo prowadzić będzie inny kierowca.
    Czy firma “X” nie powinna mi zapłacić również za czas kierowania ich pojazdem służbowym ?

  31. 1 lipca 2014 o 20:11
    Sławek

    Witam.
    Mam pytanie na temat wynagrodzenia za prowadzenie pojazdu służbowego zleceniodawcy przez zleceniobiorcę.
    Jako
    osoba prowadząca działalność podpisałem umowę z firmą “X”. Firma wysyła
    mnie na zlecenie o 300km w jedną stronę i daje (raczej narzuca)
    samochód służbowy. Jednocześnie płaci mi tylko za czas działania w
    miejscu zlecenia (np 1 godz). W efekcie wygląda to tak że wyjeżdżam o
    10:00 i wracam o 20:00 zarabiając stawkę za jedną godzinę. Tłumaczą to
    tym że przez ten czas “dojeżdżam do pracy” – mogę się z tym zgodzić
    kiedy pojadę autobusem, lub pociągiem, albo prowadzić będzie inny
    kierowca.
    Czy firma “X” nie powinna mi zapłacić również za czas kierowania ich pojazdem służbowym ?

  32. 2 lipca 2014 o 15:38
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pana Sławka

    Z tytułu podróży służbowej przysługuje dieta. W świetle przepisów
    podróż służbowa jest wykonywana przez pracownika na umowę o pracę.
    Osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenie nie jest pracownikiem lecz
    zleceniobiorcą. Oznacza, to że zleceniobiorca to nie pracownik a dieta
    przysługuje pracownikowi. Jednakże zleceniodawca ma prawo dla
    zleceniobiorcy wypłacić dietę z tytułu podróży w celu wykonania danego
    zlecenia o ile taki zapis jest w umowie pomiędzy tymi stronami. Zgodnie z
    art. 742
    Kodeksu cywilnego – “zleceniodawca powinien zwrócić zleceniobiorcy
    wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia.
    Zwrot kosztów takich wyjazdów nie obejmuje jednak, z mocy prawa,
    zwrotu wszystkich świadczeń, o których mowa w przepisach
    dotyczących delegacji służbowych pracowników.”

  33. 7 lipca 2014 o 14:22
    Andrzej

    Być może z moją matematyką jest coś nie tak…ale chyba, używając stawki kilometrowej – powinniśmy mnożyć przez nią ilość przebytych (w ramach delegacji) kilometrów, a nie dzielić przez przyjęty ryczałt za kilometr…

  34. 8 lipca 2014 o 09:50
    Aneta Sobkowicz

    odp. na pytanie Pana Andrzeja

    Limit kilometrów przy ryczałcie jest uzależniony od ilości
    mieszkańców w danym mieście lub gminie, w której pracownik jest
    zatrudniony. Limit nie może przekroczyć następującej ilości
    kilometrów: 300 km – do 100 tys. mieszkańców, 500 km – ponad 100 tys. do
    500 tys. mieszkańców700 km – ponad 500 tys. mieszkańców

    Pracownik może otrzymać zwrot kosztów używania własnego pojazdu do
    celów służbowych, w jadach lokalnych. Zwrot taki jednaj jest określony
    limitami. Wyliczenie ryczałtu, to ilość kilometrów razy stawka za jeden
    kilometr(w zależności od pojemności silnika). Ryczałt jest pomniejszany o
    okres absencji pracownika. Natomiast przy kilometrówce jest to iloczyn(przemnożenie)
    faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za 1 km przebiegu, która jest taka sama jak przy
    ryczałcie.

  35. 8 lutego 2023 o 11:02
    Aga

    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie sytuacji.

    Pracodawca polecił delegację pracownikowi ze stawieniem się w poniedziałek na godzinę 9:00. Stałe godziny pracy pracownika to 9 -17. Pracownik wyruszył z miejsca zamieszkania w niedzielę (dobrowolnie) o godzinie 18 i dojechał na 21 (w niedzielę). Pracodawca polecił delegację na poniedziałek. Czy w tym wypadku:

    – pracownikowi przysługuje dieta od niedzieli godziny 18 mimo iż pracodawca zlecił delegację od poniedziałku?
    – jeśli nie przysługuje to od jakiego czasu powinna być liczona?

    Uprzejmie proszę również o informacje odnośnie do sytuacji, gdy pracownik zabiera w podróż służbową swojego partnera i korzysta z noclegu zapewnionego przez pracodawcę. Czy pracodawca może się nie zgodzić na to? Jakie powinien podjąć kroki, aby odpowiednio zabezpieczyć się podczas takiej sytuacji? (np. uszkodzenie czegoś w miejscu noclegu, wypadek itp.)

Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

Mobilnie