Pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Znalazło się w nim wiele kontrowersyjnych zmian, o których głośno dyskutuje się w przestrzeni publicznej. W dzisiejszej publikacji zwrócimy uwagę na niektóre z nich, a zwłaszcza na zmiany w L4 i zasiłkach chorobowych, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2022 r.
Kiedy przysługuje zasiłek chorobowy?
Zasiłek chorobowy przysługuje osobom, które posiadają ubezpieczenie chorobowe i stali się niezdolni do pracy z powodu choroby. Świadczenie chorobowe przysługuje od 34 dnia choroby, a w stosunku do osób po 50 roku życia od 15 dnia choroby.
Okres wypłaty zasiłku chorobowego trwa nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy spowodowana jest gruźlicą lub przypada w okresie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni. Do okresu zasiłkowego wlicza się okres pobierania wynagrodzenia za czas choroby.
Zmiany w zakresie wypłaty zasiłków chorobowych przy zwolnieniu z pracy
Zasady wypłaty zasiłku za czas choroby znacznie się zmieniają w niektórych sytuacjach. Niezmieniona ma pozostać długość wypłaty okresu zasiłkowego – 182 dni (270 dni).
Skróceniu ulegnie okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia. Zasadą będzie, że zasiłek chorobowy, po ustaniu ubezpieczenia, przysługiwać będzie maksymalnie przez okres 91 dni. Nie dotyczy to niezdolności do pracy spowodowanej gruźlicą lub występującej w trakcie ciąży.
Obowiązywać będzie obecna zasada, że podstawa wymiaru zasiłku ograniczana jest do wysokości przeciętnego wynagrodzenia. Ta zmiana dotyczy przede wszystkim osób, które bardzo często korzystają ze zwolnień lekarskich w momencie, gdy otrzymają wypowiedzenie z pracy lub jeżeli chcą uniknąć tego wypowiedzenia. Można wówczas przebywać na L4 do 182 dni, z czego wiele osób korzysta. Jak widać ma się to wkrótce zmienić.
Pozostałe zmiany dotyczące wypłaty zasiłków
Zasiłek chorobowy nie będzie przysługiwał za tzw. okres niemożności wykonywania pracy, a więc ten zapis dotyczyłby m.in. osób przebywających na kwarantannie.
Zmieniono również zasadę naliczania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, który nie będzie ustalany na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju, nie było przerwy, albo przerwa była krótsza niż miesiąc kalendarzowy.
Kolejną zmianą jest podwyższony wymiar zasiłku chorobowego za pobyt w szpitalu z 70% do 80%.
Jest też zapis dotyczący przyznania prawa do zasiłku macierzyńskiego osobom, które z przyczyn od siebie niezależnych, np. śmierci pracodawcy, ogłoszenia upadłości, likwidacji pracodawcy były pozbawione tego prawa. Takie osoby po zmianie przepisów będą miały prawo do zasiłku macierzyńskiego na takich samych zasadach, jak osoby, które urodziły dziecko w czasie trwania ubezpieczenia.
Tabelaryczne podsumowanie zmian w L4
Zmiana |
do 1 stycznia 2022 |
od 1 stycznia 2022 |
zasiłek za okres pobytu w szpitalu |
70% |
80% |
ponowne ustalenie wysokości podstawy wymiaru zasiłku |
Ustala się na nowo – jeżeli przerwa w pobieraniu zasiłków trwa co najmniej 3 miesiące |
Nie ustala się ponownie – jeśli pomiędzy pobieraniem zasiłków nie było przerwy lub była ona krótsza niż miesiąc kalendarzowy |
Okres zasiłkowy |
182/270 dni
Do okresu zasiłkowego wlicza się okres niezdolności do pracy przypadający przed przerwą*, o ile jest ona spowodowana tą samą przyczyną, a przerwa nie przekracza 60 dni.
|
182/270 dni
Do okresu zasiłkowego wlicza się okres niezdolności do pracy przypadający przed przerwą*, jeżeli nie przekracza ona 60 dni – niezależnie od przyczyny przerwy.
|
Okres zasiłku po ustaniu ubezpieczenia, np. po ustaniu pracy |
182 dni |
91 dni |
* – * jako przerwę należy rozumieć czas pomiędzy ustaniem pierwszej, a powstaniem kolejnej choroby/niezdolności do pracy
Zmiany w L4 obrazowo
Zmiany najprościej przedstawić na przykładach. Poniżej przedstawiamy uproszczone przykłady, mające na celu jedynie pomóc zobrazować, na czym w praktyce będą polegać nowe zasady.
Przed zmianami
Pani Marysia zachorowała w marcu na chorobę A, potem przez miesiąc pracowała, a następnie znów dopadła ją choroba A. Ponieważ czas między ustaniem pierwszej, a rozpoczęciem drugiej takiej samej choroby jest krótszy niż 60 dni, to okres zasiłkowy 182 dni liczy się od pierwszej choroby. Dwa zachorowania wliczają się do “jednej choroby”, jednego, wspólnego limitu 182 dni.
Pan Jan zachorował w marcu na chorobę A. Po 182 dniach chorobowego, przez dwa tygodnie pracował, a następnie zachorował na chorobę B. Ponieważ drugie L4 dostał z innej przyczyny niż pierwsze, to choroby nie “łączą” się w jedną, ale są rozpatrywane osobno, czyli pan Jan może rozpocząć kolejne 182 dni zasiłku, mimo że przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej, a powstaniem kolejnej choroby była krótsza niż 60 dni.
Po zmianach w L4 – od 2022 r.
Pan Jan zachorował w marcu na chorobę A, potem przez miesiąc pracował, a następnie zachorował na chorobę B. Ponieważ czas między jedną chorobą a drugą (niezdolnościami do pracy niezależnie od przyczyny) jest krótszy niż 60 dni, to okres zasiłkowy 182 dni liczy się od pierwszej choroby. Dwa różne zachorowania wliczają się do jednej niezdolności do pracy i jednego, wspólnego limitu 182 dni.
Pani Marysia zachorowała w marcu na chorobę A. Po 182 dniach chorobowego, przez miesiąc pracowała, a następnie zachorowała na chorobę B. Pani Marysi już nie przysługuje kolejne chorobowe, ponieważ wykorzystała przysługujący limit 182 dni, a między ustaniem pierwszej a powstaniem kolejnej choroby (niezdolności do pracy) nie minęło więcej niż 60 dni.