Gros działalności gospodarczych może być zwolnionych z VAT – przedmiotowo lub podmiotowo. Istnieje jednak niewielka grupa towarów i usług, które ze zwolnienia z VAT korzystać nie mogą.

Zwolnienie z VAT – działalność wyłączona

Z żadnego ze zwolnień nie będą mogli korzystać przedsiębiorcy, których działalność mieści się w zakresie art. 113 ust. 13 ustawy o VAT (w tym także zał. 12 do ustawy). Ograniczenie dotyczy m.in. wyrobów obłożonych akcyzą, energii elektrycznej, usług prawniczych i doradczych lub wyrobów jubilerskich.

Ustalenie, czy wykonywana działalność będzie wyłączona spod zwolnień z VAT zależy od tego, jaki jest jej symbol PKWiU. Można się tu wspomagać zgłoszonymi kodami PKD, a w razie wątpliwości zwrócić się o interpretację do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Zgłoszone PKD a brak prawa do zwolnienia z VAT

W praktyce gospodarczej dla zwolnienia z VAT najistotniejsze jest rozróżnienie zgłoszonego zakresu od rzeczywiście wykonywanej działalności. Zgodnie z przepisami, we wniosku CEIDG można zgłosić dowolne kody PKD, nawet jeśli część z nich nigdy nie zostanie wykorzystana. Tymczasem brak prawa do zwolnienia z VAT dotyczy tylko rzeczywiście wykonywanej czynności.

Przykład

Przedsiębiorca założył firmę zajmującą się produkcją sztućców, w tym m.in. srebrzonych noży stołowych z ostrzami stałymi, które są wymienione w punkcie 4 załącznika nr 12 do ustawy.

Przez pierwsze pół roku wspomniane noże nie były produkowane – tym samym wykluczenie ze zwolnienia z VAT nie obowiązuje przedsiębiorcy. Jednak, gdy po tym czasie po raz pierwszy wykona on zamówienie na srebrzone noże, od tej pory dalsza sprzedaż będzie musiała zostać opodatkowana właściwą stawką VAT.

Zatem nawet jeśli w zgłoszeniu CEIDG wykazaliśmy kody takich działalności, które nie mogą korzystać ze zwolnienia z VAT, do momentu pierwszego wykonania tego typu czynności zakaz nie będzie nas obowiązywał.

Istotne jednak, że po dokonaniu pierwszej czynności, która jest objęta wyłączeniem spod zwolnienia, przedsiębiorca traci prawo do zwolnienia podmiotowego w całym zakresie. Oznacza to, że nawet czynności korzystające dotychczas z prawa do takiego zwolnienia będą od tej pory podlegały opodatkowaniu VAT.