Monika Kobylak 
Wielu przedsiębiorców zastanawia czy musi zarejestrować się jako podatnik VAT. Z tematem rejestracji do VATu warto zapoznać się już przed założeniem działalności, gdyż w przypadku wybranych rodzajów działalności rejestracja jest obowiązkowa. W trakcie prowadzenia działalności również trzeba wiedzieć, w którym momencie rejestracja będzie konieczna, a kiedy można nadal korzystać ze zwolnienia. Niektórych przedsiębiorców może również zainteresować dobrowolna rejetracja do VATu.
Planujesz założenie firmy?
Umów się na bezpłatną wideorozmowę z ekspertem, podczas której zarejestrujesz działalność unikając typowych pułapek i błędów.
Rejestracja do VATu obowiązkowa, zwolnienie nie obowiązuje
Niektórzy przedsiębiorcy, ze względu na rodzaj działalności są zobowiązani zarejestrować się do VATu, nawet gdy nie przekroczą omawianego w dalszej części artykułu limitu zwolnienia podmiotowego.
Zwolnienie z VAT podmiotowe nie przysługuje, jeżeli przedsiębiorcy sprzedają:
- towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy (np. metale szlachetne, złom),
- towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej (CN 2716 00 00), wyrobów tytoniowych, samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
- budynki, budowle lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
- tereny budowlane,
- nowe środki transportu,
- następujące towary, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie: preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1), komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26), urządzeń elektrycznych (PKWiU 27), maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
- hurtowo i detalicznie części i akcesoriów do: pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3), motocykli (PKWiU ex 45.4).
Zwolnienia ze względu na limit nie stosuje się również dla przedsiębiorców świadczących usługi:
- prawnicze,
- w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
- jubilerskie,
- ściągania długów, w tym factoringu.
Nie stosuje się także zwolnienia podmiotowego w przypadku przedsiębiorców nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Jeśli nie został wymieniony powyżej rodzaj działalności prowadzony przez przedsiębiorcę, to powinien zapoznać się z dwoma zwolnieniami.
Zwolnienie przedmiotowe- to zwolnienie ze względu na rodzaj działalności.
Zwolnienie przedmiotowe z VAT przysługuje niezależnie od wysokości obrotów, dotyczy przedsiębiorców świadczących usługi lub sprzedających towary wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy VAT (np. usługi w zakresie opieki medycznej, usługi nauczania języków obcych) lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy VAT.
W przypadku tego zwolnienia trzeba sprawdzić czy dany rodzaj działalności jest ujęty w art. 43 ust. 1. Jeśli jest zawarty, to nie trzeba rejestrować się do VATu obowiązkowo.
Nie trzeba pilnować limitu sprzedaży omawianego w pkt.3. Jest tu jednak wyjątek. W przypadku:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
jeśli te usługi nie są wykonywane w charakterze transakcji pomocniczych (czyli wykonywane są systematycznie w ramach działalności), to są wliczane do limitu zwolnienia podmiotowego (czyli w ich przypadku trzeba pilnować limitu sprzedaży opisanego w pkt.3).
Przedsiębiorca, który ma prawo do zwolnienia przedmiotowego, może zarejestrować się dobrowolnie do VATu i wtedy będzie stosować stawkę VAT “zw” dla swojej sprzedaży.
Na koniec pozostaje zwolnienie, które nie jest związane z rodzajem działalności, a z limitem wartości sprzedaży.
Zwolnienie podmiotowe- limit.
Przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia podmiotowego z VAT powinni kontrolować, czy nie przekroczyli limitu 200.000 zł wartości sprzedaży w skali roku.
Zwolnienie podmiotowe obejmuje również przedsiębiorców rozpoczynających w trakcie roku wykonywanie czynności opodatkowanych, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Uzyskanie takiej kwoty przychodów wiąże się z utratą prawa do zwolnienia, a co za tym idzie – z koniecznością dokonania rejestracji do VAT.
Sprzedaż, która nie jest wliczana do wskazanego limitu wymieniona jest tutaj.
Oczywiście przedsiębiorca może również zarejestrować się jako podatnik VAT przed przekroczeniem limitu. W przypadku dobrowolnej rejestracji nasuwa się odrazu pytanie: czy warto? Temat został omówiony w artykule.
Adrianna Glapiak
Małgorzata Jagusiak
Zespół IFIRMA
