Amortyzacja środków trwałych w postaci budynków – zmiany 2023

Osoby, które kiedykolwiek dokonywały amortyzacji budynków wiedzą, że odbywa się to w bardzo długim okresie czasu, amortyzacja jest rozłożona na wiele lat, najczęściej jest to okres 40 lat. Nic więc dziwnego, że mówi się o konieczności skrócenia tego okresu. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się projektem zmian ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w obszarze amortyzacji środków trwałych w postaci budynków.

Amortyzacja budynków mieszkalnych – zmiany wprowadzone przez Polski Ład

Zanim przejdziemy do omówienia zasadniczego tematu przypomnimy pokrótce jak od 2023 roku wygląda amortyzacja budynków mieszkalnych. Pisaliśmy już na ten temat w łamach naszych artykułów, że wprowadzone zmiany przepisów przez Polski Ład pozbawiły osoby rozliczające najem prywatny na zasadach ogólnych (skala podatkowa) możliwości zaliczania m.in. odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów. Wynika to z faktu, że począwszy od 2023 roku nie można już wybrać opodatkowania najmu na skali podatkowej.

Pomimo licznych sporów z fiskusem, o których można przeczytać w wydawanych interpretacjach podatkowych, rozstrzygnięcia są jednoznaczne. Właściciele nieruchomości we wnioskach o wydanie interpretacji wskazują na niezgodność obecnie obowiązujących przepisów z konstytucją, chodzi o naruszenie praw nabytych. Przewija się argumentacja, że kupujący nieruchomość robił to z myślą, że będzie mógł ujmować odpisy amortyzacyjne w kosztach najmu. Jednak zmiana przepisów pozbawiła ich tego prawa przed upływem okresu do pełnego zamortyzowania nieruchomości. Organy podatkowe podnoszą jednak, że nie są od rozstrzygania zgodności ustaw z konstytucją. Wyroki sądowe, które zapadają w takich sprawach nie wnoszą niczego nowego. Wygląda na to, że wynajmujący będą musieli się pogodzić z tą sytuacją.

Jak wygląda amortyzacja budynku w 2023 roku?

Amortyzacji budynków w dalszym ciągu jest możliwa, ale począwszy od 2023 roku obejmuje jedynie budynki i budowle niemieszkalne.

Zobaczmy, jakie obecnie mamy stawki amortyzacji, które są zamieszczone w załączniku nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Poniżej pokazujemy stawki amortyzacji tylko dla niektórych nieruchomości.

Stawki amortyzacji opisane w tabeli dotyczą amortyzacji na zasadach ogólnych budynków niemieszkalnych. Ustawa o PIT przewiduje jeszcze dodatkowe zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych od budynków, o czym napiszemy poniżej.

Amortyzacja budynków używanych lub ulepszonych – według stawek indywidualnych

Ustawodawca przewidział także szczególne formy dla amortyzacji budynków używanych lub ulepszonych. Najpierw jednak ustalmy, o jakich budynkach jest mowa.

Indywidualne stawki amortyzacyjne dla tego typu budynków firmowych mogą być stosowane przez minimalny okres, o którym jest mowa w ustawie. Okres amortyzacji wynosi 10 lat – dla budynków (lokali) i budowli poza pewnymi wyjątkami, nie znajdą się tutaj:

• budynki handlowo-usługowe trwale związanych z gruntem, wymienione w rodzaju 103 Klasyfikacji i inne budynki niemieszkalne trwale związanych z gruntem, wymienione w rodzaju 109 Klasyfikacji,
• kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m3, domki kempingowe i budynki zastępcze, dla których okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata.

Amortyzacja budynków niemieszkalnych – stawki indywidualne

Mowa jest tutaj o budynkach\lokalach, dla których w załączniku nr 1 do ustawy o PIT przyjęto 2,5% stawkę amortyzacji.

Amortyzacja środków trwałych w postaci budynków – zmiany 2023

Na stronach rządowych pojawił się projekt poselski o zmianie ustaw o podatkach dochodowych w obszarze amortyzacji budynków. Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu jest on skierowany do mikro, małych i średnich przedsiębiorców (MŚP). Założeniem projektu jest skrócenie okresu amortyzacji budynków i możliwość ustalania indywidualnych stawek amortyzacyjnych. To szczególne rozwiązanie skierowane jest do firm, które charakteryzuje wysoka stopa bezrobocia i niski dochód w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Projektowane rozwiązanie dotyczy tylko i wyłącznie środków trwałych w postaci budynków wprowadzonych do ewidencji po dniu 31 grudnia 2022 roku. Zobaczmy jakie zmiany znajdują się w projekcie.

Wysokość stopy bezrobocia byłaby ustalana na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast kwota dochodu na 1 mieszkańca wyliczany byłby w oparciu o wyliczenia kwot części wyrównawczej subwencji ogólnej dla gmin według zasad opisanych w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Dane te są publikowane corocznie w Monitorze Polskim w terminie do 31 grudnia.

Amortyzacja budynku – podsumowanie

W publikacji zaprezentowane zostały zmiany przepisów w amortyzacji budynków mieszkalnych, jakie zaczęły obowiązywać w związku z wprowadzeniem Polskiego Ładu. Odejście od amortyzacji takich budynków jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych zmian. Osoby rozliczające najem na skali podatkowej zostały pozbawione praw nabytych, co jest podnoszone w zapytaniach kierowanych do fiskusa, co jednak nic nie zmienia w tym temacie. Co do projektu ustawy, to jest to niewątpliwie ciekawe rozwiązaniem dla sektora MŚP, którym trudniej jest pozyskiwać środki finansowe na prowadzenie działalności gospodarczej. W ocenie pomysłodawców nowe rozwiązanie powinno być zachętą dla inwestorów. W dłuższej perspektywie przełożyłoby się to na rozwój obszarów zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem. Kluczowe w tym projekcie jest to, że indywidualne stawki amortyzacji dotyczyłyby tylko budynków wytworzonych we własnym zakresie przez przedsiębiorcę. Do tej pory przepisy nie przewidywały takiego rozwiązania. Kryteria brane pod uwagę przy tej formie amortyzacji mogą na pierwszy rzut oka wydawać się zawiłe, jednak są one ogólnie dostępne i transparentne. W projekcie pojawia się data wejścia w życie 1 stycznia 2023 r., jednak obecnie projekt jest dopiero na etapie konsultacji i nie wiadomo kiedy zostanie mu nadany bieg legislacyjny. Jak pojawią się nowe informacje w tym temacie na pewno się nimi podzielimy.