Czy fakturę w walucie obcej można zapłacić w złotówkach?

Poniższy artykuł odnosi się do rozliczeń z krajowymi kontrahentami (gdy prawem właściwym dla umowy jest prawo polskie).

Faktura w walucie obcej – w jakiej walucie opłacić?

Jeśli w umowie z kontrahentem wyraźnie nie zastrzeżono (lub nie jest to nakazane przepisami), że zapłata musi nastąpić w walucie obcej, dłużnik ma prawo, aby jej dokonać w złotówkach, nawet jeśli faktura jest wystawiona w walucie obcej.

Na powyższe wskazuje art. 358 Kodeksu cywilnego, w § 1.“Jeżeli przedmiotem zobowiązania podlegającego wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia wyłącznie w walucie obcej”.

Wybór waluty należy do dłużnika

Wybór waluty, w jakiej zostanie opłacona transakcja wynikająca z faktury w walucie obcej, należy do dłużnika. Przykładowo, fakturę wystawioną w euro, nabywca może uregulować w złotówkach lub w euro.

Jeśli dłużnik przekroczył termin płatności, to wciąż ma on prawo wyboru waluty opłacenia faktury. Wierzyciel może jednak zdecydować o kursie przeliczeniowym.

Wybór kursu przeliczeniowego należy do wierzyciela

Wierzyciel może wskazać kurs przeliczeniowy, jeśli dłużnik przekroczył termin płatności i zdecydował się opłacić fakturę wystawioną w walucie obcej w złotówkach.

Wierzyciel może tu wybrać, aby zastosować kurs z dnia faktycznej zapłaty lub z dnia wymagalności roszczenia (czyli terminu zapłaty) – jeśli w umowie nie określono innych kursów.

Powyższe jest uregulowane w § 3 art. 358 Kodeksu cywilnego “Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonywana”

A zatem zwłoka dłużnika nie przyznaje wierzycielowi prawa wyboru waluty, a jedynie dnia, według którego miałby zostać przeliczony kurs waluty obcej.

Przykład 1.

Pani Anna wystawiła fakturę dla pana Marka na kwotę 5 000 euro, z terminem płatności 10.11.2022 roku. Pan Marek nie opłacił w terminie faktury, więc pani Anna wystosowała do kontrahenta wezwanie do zapłaty, w którym odnotowała, że pan Marek jest jej winny 5 000 euro.

Pan Marek zdecydował, że chce opłacić dług w złotówkach, a nie w euro. Pani Anna sprawdziła, że kurs euro z dnia 10.11.2022 wynosił 4,69, natomiast z dnia faktycznej zapłaty (10.01.2023) – 4,95 zł (kurs fikcyjny). Pani Anna żąda więc, aby zapłata długu nastąpiła według kursu z dnia dokonania zapłaty.

Odpowiadając więc na pytanie postawione w tytule; jeżeli faktura będzie określała cenę w walucie obcej, ale kontrahenci nie ustalą, w jakiej walucie ma być dokonana płatność ani nie jest to uregulowane przepisami, to dłużnik ma prawo, aby fakturę w walucie obcej zapłacić w złotówkach. Samo ustalenie ceny w walucie obcej nie jest równoznaczne z ustaleniem, że również zapłata ma nastąpić w walucie obcej. Prawo wyboru waluty ma jedynie dłużnik, a wierzyciel nie może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej.