Małgorzata Jagusiak 
Zakres podejmowanych działań przez przedsiębiorcę często wykracza poza ramy jego wiedzy i znajomości przepisów. Dlatego warto w pewnych przypadkach rozważyć powołanie prokurenta. Prokura może być udzielana zarówno przez osoby fizyczne, których działalność jest wpisana do CEIDG, jak również przez podmioty wpisane do KRS. Kto to jest prokurent i jakie ma uprawnienia – na te pytania będziemy szukali odpowiedzi w publikacji.
Prokurent – kto to jest i jakie ma uprawnienia?
Prokura jest swojego rodzaju pełnomocnictwem. Prokurent ma jednak szersze uprawnienia od pełnomocnika, ponieważ jest umocowany do wykonywania wszystkich czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, zarówno sądowych, jak i pozasądowych.
Działań prokurenta nie można traktować wybiórczo, ograniczać tylko do niektórych spraw. Każda czynność dokonana przez prokurenta będzie wywierała skutki prawne dla przedsiębiorstwa, od których nie można się uchylić.
Istnieją jednak pewne czynności wymienione w ustawie Kodeks cywilny, których nie może wykonać prokurent, a należą do nich:
- zbycie przedsiębiorstwa,
- oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania,
- zbycia lub obciążenia nieruchomości.
Poza czynnościami sądowymi prokurent może zawierać umowy pożyczki, kredytu, sprzedaży, umowy handlowe i podejmować wiele innych, strategicznych dla firmy decyzji. Prokurent reprezentuje firmę w postępowaniu podatkowym i administracyjnym.
Mając to na uwadze przy wyborze prokurenta powinno się zwracać uwagę, aby była to osoba, którą darzymy zaufaniem, która posiada zarówno odpowiednie predyspozycje, jak i nienaganną opinię.
Kto może zostać prokurentem?
Prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, prokurentem nie może być osoba prawna. Czyli co do zasady taka osoba nie musi posiadać konkretnego wykształcenia, czy odpowiednich kwalifikacji, aby zostać prokurentem.
Jakie są rodzaje prokury?
Wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje prokury:
- Prokura samoistna – pozwala na samodzielne działanie prokurenta w zakresie wynikającym z umocowania. Taki prokurent jest uprawniony do dokonywania wszelkich czynności sądowych i pozasądowych, związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
- Prokura łączna – upoważnia do działania w imieniu przedsiębiorcy tylko łącznie z innym prokurentem.
- Prokura mieszana (prokura niewłaściwa) – upoważnia do działania z innym prokurentem oraz dodatkowo z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem osobowej spółki handlowej.
- Prokura swoiście łączna – upoważnia tylko do działania z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem osobowej spółki handlowej.
Kiedy prokura wygasa?
Prokura może być udzielona na czas określony lub bezterminowo, można ją odwołać w każdym czasie. W pewnych okolicznościach dochodzi do wygaśnięcia prokury, a należą do nich następujące sytuacje:
- wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru,
- upadłość przedsiębiorcy,
- otwarcia likwidacji przedsiębiorcy,
- przekształcenia przedsiębiorcy,
- śmierci prokurenta,
- utraty przez prokurenta pełnej zdolności do czynności prawnych.
W sytuacji, gdy dojdzie do śmierci przedsiębiorcy, czy też utraty zdolności do czynności prawnych, nie spowoduje to wygaśnięcia prokury.
Adrianna Glapiak
