Pismo Głównego Inspektoratu Pracy z 1 lipca 2009 r. w sprawie potrąceń z nadpłaconego wynagrodzenia za pracę, sygn. GPP-110-4560-43/09/PE/RP

Pracodawca nie może bez zgody pracownika potrącić nadpłaconego wynagrodzenia z wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w kolejnych miesiącach. Sytuacje, w których pracodawca ma prawo dokonać takiego potrącenia bez zgody pracownika, zostały wprost wskazane w art. 87 § 1 k.p. Należą do nich potrącenia tylko następujących należności:

• sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
• sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
• kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p.

Jeśli dochodzi do sytuacji, kiedy pracodawca omyłkowo wypłaca pracownikowi zawyżone wynagrodzenie, a pracownik nie wyraża dobrowolnie zgody na zwrot nadpłaconej kwoty, pracodawcy pozostaje jedynie wystąpienie na drogę sądową z roszczeniem o jej zwrot na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o bezpodstawnym wzbogaceniu. Pracodawca w takim wypadku ma prawo domagać się zwrotu nadpłaconej kwoty od pracownika, wykazując, że pracownik otrzymał świadczenie o wiele wyższe niż należne, i w związku z tym powinien liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu.
W przypadku rozstrzygnięcia korzystnego dla pracodawcy będzie on mógł dokonać potrącenia z wynagrodzenia pracownika na podstawie art. 87 § 1 pkt 2 k.p. W tego rodzaju sytuacjach pracodawca musi jednak liczyć się z tym, iż zgodnie z linią orzecznictwa SN oraz poglądami doktryny pracownik w sytuacji, gdy otrzymuje zawyżone świadczenie, ma prawo uważać, że jako świadczenie spełnione przez pracodawcę, czyli podmiot profesjonalny posługujący się wyspecjalizowanymi służbami, jest ono zasadne i nie musi liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu (por. wyrok SN z 7 sierpnia 2001 r., I PKN 408/00, OSNP 2003 nr 13, poz. 305; wyrok SN z 20 czerwca 2001 r., I PKN 511/00, OSNP 2003 nr 10, poz. 131