Od niedawna wprowadzone zostały Pracownicze Programy Emerytalne (PPE), które mają stanowić dodatkowy filar zabezpieczenia środków finansowych na przyszłą emeryturę. Środki gromadzone na koncie uczestnika są współfinansowane przez pracodawców i budżet państwa. Z PPE może skorzystać każdy pracownik po spełnieniu warunków ustawowych. W dzisiejszej publikacji opiszemy co się zmieniło w PPE w 2022 roku, wspomnimy również o zmianach w ustawie Indywidualnych Kontach Emerytalnych (IKE) i Indywidualnych Kontach Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).

Zmiana ustawy o PPE, IKE i IKZE

Z dniem 1 kwietnia 2022 roku weszła w życie ustawa, w której zostały wprowadzone nowe regulacje do kluczowych ustaw odnoszących się do gromadzenia środków na przyszłą emeryturę. Większość wprowadzonych zmian przepisów zaczęła obowiązywać od 1 lipca 2022 r. Nowe rozwiązania ustawowe mają przyczynić się do zwiększenia efektywności funkcjonowania grupowego oszczędzania w tych 3 ustawach, o czym nieco więcej napiszemy poniżej.

Zmiany w ustawie o Pracowniczych Programach Emerytalnych (PPE) od 2022

Najwięcej miejsca w ustawie zmieniającej poświęcono zmianie ustawy o PPE. Jak można przeczytać w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej nowelizacja ma na celu przede wszystkim:

1. Wprowadzenie ułatwień dla pracodawców prowadzących PPE.

W tym celu zdecydowano się na przeniesienie pewnych obowiązków z pracodawcy prowadzącego PPE na zarządzającego, czyli instytucje finansowe, które posiadają odpowiednią infrastrukturę techniczną i zasoby osobowe. Tym samym pracodawcy nie będą już musieli sporządzać rocznej informacji dotyczącej realizacji programów i przekazywać jej organowi nadzoru. Po zmianach pracodawcy mają natomiast obowiązek przekazywania Polskiemu Funduszowi Rozwoju (PFR) oświadczenia dotyczącego liczby zatrudnionych uczestników PPE a PFR będzie przekazywał te informacje do Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).

2. Uproszczono tryb zawierania przez pracodawców porozumień z reprezentacją pracowników.

Rezygnacja z trybu rejestracji przez organ nadzoru na tryb notyfikacji, co nie wymaga wydania decyzji administracyjnej przez organ nadzoru. Chodzi o zawieszenie lub ograniczenie odprowadzania składek podstawowych w PPE co może mieć związek z trudną sytuacją finansową przedsiębiorstwa.

3. Zmiana warunków uczestnictwa w Programie.

Zniesiono fakultatywny zakaz wnoszenia składki dodatkowej. Uczestnik programu może odprowadzać składkę dodatkową z innych źródeł niż tylko wynagrodzenie za pracę. Po zmianach możliwe jest nawet wnoszenie składki dodatkowej w okresie nieobecności w pracy, np. w czasie korzystania z urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego, w czasie długotrwałego zwolnienia lekarskiego.

4. Zmiana przepisów określających zasady zawieszania składki podstawowej.

Doprecyzowano zasady zawieszania składki podstawowej i ograniczania jej wysokości. Zapisano, że maksymalny termin jednostronnego ograniczenia składki podstawowej przez pracodawcę nie może przekroczyć 6 miesięcy w okresie obejmującym 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych.

5. Skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o PPE przez pracodawcę.

Jeżeli pracodawca podejmie jednostronną decyzję o likwidacji PPE okres wypowiedzenia będzie wynosił 3 a nie 12 miesięcy, tak jak to obowiązywało przed zmianą.

6. Informacja o wysokości środków zgromadzonych na rachunku uczestnika PPE.

Fundusz inwestycyjny w terminie do ostatniego dnia lutego każdego roku będzie przekazywał uczestnikowi, w postaci elektronicznej lub na wniosek uczestnika w postaci papierowej, informację o wysokości środków zgromadzonych na jego rachunku według stanu na 31 grudnia poprzedniego roku kalendarzowego. W zestawieniu znajdzie się również wysokość wpłat dokonanych w poprzednim roku kalendarzowym oraz informacja o innych transakcjach zrealizowanych na rachunku uczestnika.

7. Przeniesienie środków pomiędzy instytucjami finansowymi.

W ustawie zmieniającej ustawę o PPE zdefiniowano pojęcia „przeniesienie” oraz uregulowano przekazywanie przez zarządzającego informacji w przypadku dokonania przeniesienia. Jeżeli decyzja organu nadzoru o wpisie zmian do rejestru programów o zmianie formy programu lub zarządzającego stanie się ostateczna, przeniesienia dokonuje się w terminie miesiąca od dnia doręczenia dotychczasowemu zarządzającemu zlecenia pracodawcy dotyczącego przeniesienia. Ma to zapobiegać przetrzymywaniu środków przez poprzedniego zarządzającego.

Zmiany w ustawie o IKE i IKZE

Po zmianie przepisów umowa o IKE i IKZE może być zawierana w postaci elektronicznej.

Określono również wysokość wpłat dokonywanych na IKZE:

• wpłaty dokonywane na IKZE nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej,
• w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą kwota ta nie może przekroczyć 1,8-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia.

Podsumowanie

Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) stanowią znaczący udział w III filarze emerytalnym. Według danych KNF, według stanu na 31.12.2020 r. w programie PPE uczestniczyło blisko 632 tys. pracowników. Zmiana przepisów miała na celu uatrakcyjnienie tej metody oszczędzania dla pracowników. Nowe zasady obejmują m.in. możliwość opłacania składki dodatkowej z innych źródeł, niż tylko z wynagrodzenia, a także wprowadzenie uproszczeń dla pracodawców – m.in. odejście od sporządzania przez nich rocznej informacji o PPE. W ustawie zmieniającej zapisano jeszcze m.in. informacje na temat maksymalnej kwoty wpłat dokonywanych na IKZE przez osoby prowadzące działalność gospodarczą i pozostałe osoby, przedsiębiorcy mogą wpłacać wyższe kwoty. Większość przepisów obowiązuje od 1 lipca 2022 roku, poza pewnymi wyjątkami, które zostały wymienione w ustawie.