Prace budowlane jako remont
Zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, a w szczególności art. 3 pkt 8, remontem jest wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
Remont ma zatem na celu przywrócenie pierwotnego stanu technicznego i użytkowego środka trwałego wraz z wymianą zużytych składników technicznych, nie zmieniając przy tym jego charakteru i funkcji. Remont następuje w toku eksploatacji środka trwałego przez podatnika i jest wynikiem tej eksploatacji (zużycia). Wymiana zużytych elementów środka trwałego na nowe ma charakter odtworzeniowy, przywracający jedynie jego pierwotną wartość użytkową i niezmieniający jego charakteru.
WAŻNE – przy ocenie wydatków należy bowiem brać pod uwagę zmieniającą się rzeczywistość gospodarczą i postęp techniczny, mające wpływ na sposób i środki realizowania robót tym pojęciem objętych.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 marca 1998 r., I SA/Gd 886/96 wskazał, że: za remont budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w znaczeniu powszechnie stosowanym w zakresie inwestycji uważa się prace budowlane mające na celu utrzymanie lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego we właściwym stanie, przywrócenie jego pierwotnej zdolności użytkowej, którą utracił w wyniku upływu czasu i eksploatacji wraz z wymianą dotychczas użytkowanych zużytych składników ich wyposażenia technicznego takich jak: dotychczasowej instalacji wodnej, kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, ciepłej wody, gazu przewodowego lub tylko określonych elementów tych instalacji.
Remont środka trwałego
Z kolei remontem środka trwałego są działania zmierzające do przywrócenia jego pierwotnego stanu technicznego i użytkowego wraz z wymianą zużytych części, niezmieniające jednak charakteru i funkcji środka trwałego. Wartość początkową środków trwałych powiększają jedynie wydatki o charakterze ulepszeniowym. Kwoty przeznaczone na remont składnika majątku są odnoszone wprost w koszty uzyskania przychodu (o ile nie podlegają, jak w tym przypadku, wyłączeniu z kosztów), a nie poprzez odpisy amortyzacyjne.
WAŻNE – rozróżnienie pojęć „remont” i „ulepszenie środka trwałego” ma szczególne znaczenie pod względem podatkowym oraz ewidencji księgowej, więcej na ten temat przeczytasz
tutaj.
Nie każdy wydatek poniesiony na środek trwały będzie stanowił o jego ulepszeniu. Istotny jest bowiem charakter poniesionych wydatków. Wydatki o charakterze odtworzeniowym, przywracające jedynie pierwotną wartość użytkową danego środka trwałego, których poniesienie nie spowoduje wzrostu wartości użytkowej w stosunku do tej wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania, nie skutkują jego ulepszeniem [tak Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 13 listopada 2019 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.456.2019.2.SG].
Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą nie tylko musisz ujmować wszystkie przychody i koszty, ale jeszcze dodatkowo prowadzić ewidencję wyposażenia i środków trwałych. O tym jak właściwie prowadzić takie ewidencje przeczytasz w tym artykule.
Modernizacja, ulepszenie
Odnosząc się natomiast do określenia pojęcia modernizacja zauważyć należy, że zarówno przepisy ustawy o PIT jaki i przepisy prawa budowlanego nie zawierają definicji modernizacji. Według Słownika Języka Polskiego modernizacja oznacza unowocześnienie czegoś, ulepszenie.
Remont jako koszty uzyskania przychodu
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w szczególności art. 22 ust. 1 Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Powyższa regulacja określa pojęcie kosztów uzyskania przychodów, tzn. kosztów, które wpływają na wysokość podstawy opodatkowania. Pojęcie kosztów uzyskania przychodu zostało zdefiniowane w sposób ogólny i celowościowy jako koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych art. 23 ustawy o PIT. W doktrynie wskazuje się, że pojęcie kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu ust. 1 komentowanego artykułu nie znajduje zastosowania lub znajduje zastosowanie w ograniczonym tylko zakresie w tych przypadkach, w których ustawa posługuje się instytucją zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów (np. w przypadku uzyskiwania przychodów z praw autorskich) lub nakazuje określenie dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym w sposób szacunkowy.
WAŻNE – wydatki poniesione na prace remontowe związane z utrzymaniem nieruchomości wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej mogą zostać zakwalifikowane bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów tej działalności [tak Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 21 października 2022 r., nr 0115KDIT3.4011.604.2022.2.KP].
W najnowszej interpretacji indywidualnej, tj. z dnia 21 października 2022 r., nr 0115KDIT3.4011.604.2022.2.KP Dyrektor KIS wprost wskazał, że zgodnie z art. 22g ust. 17 ustawy o PIT jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1, 3-9 i 11-15, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 10 000 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10 000 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.
Z powyższego przepisu wynika więc, że jeżeli środek trwały zostaje ulepszony, powoduje to konieczność powiększenia jego wartości początkowej o sumę wydatków poniesionych w związku z tym ulepszeniem. W efekcie poniesione wydatki nie będą stanowiły bezpośrednio kosztów uzyskania przychodów.
Przez ulepszenie środków trwałych należy rozumieć:
- przebudowę, czyli zmianę (poprawienie) istniejącego stanu środków trwałych na inny;
- rozbudowę, tj. powiększenie (rozszerzenie) składników majątkowych, w szczególności budynków i budowli, linii technologicznych itp.;
- rekonstrukcję, tj. odtworzenie zużytych całkowicie lub częściowo składników majątku,
- adaptację, tj. przystosowanie (przerobienie) składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż ten, do którego był pierwotnie przeznaczony albo nadania mu nowych cech użytkowych;
- modernizację, tj. unowocześnienie środka trwałego.
Koszty uzyskania przychodów mogą natomiast stanowić wydatki poniesione na remont składnika majątku, zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w przepisie art. 22 ust. 1 ustawy o CIT, niezależnie od tego, czy składnik majątku jest ujawnionym środkiem trwałym.
Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 28 lutego 2017 r., nr 0461-ITPB1.4511.1002.2016.2.WM wskazując, że wydatki związane z remontem (modernizacją) nabywanych lokali mieszkalnych (stanowiących w działalności Wnioskodawczyni towary handlowe), jak i inne nakłady poniesione na wyposażenie tych mieszkań, stanowią bezpośrednie koszty uzyskania przychodów. Skoro zatem Wnioskodawca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów tzw. metodą memoriałową, to przedmiotowe wydatki nie mogą zostać ujęte w rozliczeniu podatkowym jako koszty (potrącone) w momencie ich poniesienia. Zgodnie z cyt. przepisami art. 22 ust. 6 w zw. z art. 22 ust. 5 PDOFizU w roku podatkowym, wydatki te stanowią koszty roku podatkowego, w którym rozpoznany zostanie przychód ze sprzedaży lokali.
Przykłady kosztów uzyskania przychodów przy remoncie
W jednym z naszych artykułów wskazywaliśmy, iż co do zasady kosztami mogą być standardowe materiały, tj.:
- farby;
- panele;
- materiały budowlane;
- okna, drzwi;
- elementy instalacji elektryczne;
- elementy instalacji kanalizacyjnej
Kosztami mogą być również usługi specjalistów, tj.:
- budowlańców;
- elektryków;
- hydraulików.
Podsumowanie
Wydatki na remont, tj. odtworzenie (przywrócenie) pierwotnego stanu technicznego i wartości użytkowej oraz inne wydatki, które nie mają charakteru modernizacji, adaptacji, przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji mogą być zaliczone bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów bez względu na ich wysokość (decydujące znaczenie ma charakter wydatków) zgodnie z ustawą o PIT.
Źródła:
- W. Modzelewski, M. Słomka (red.), Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyd. 18, Warszawa 2022