Jeżeli małżonkowie zdecydują się na wspólne prowadzenie działalności gospodarczej, to najczęściej w grę wchodzi zatrudnienie małżonka lub założenie z nim spółki cywilnej. Małżonków najczęściej łączy wspólność majątkowa małżeńska, ale mogą mieć również podpisaną intercyzę o rozdzielności majątkowej. W dzisiejszej publikacji opiszemy, jak wygląda rozwiązanie spółki małżeńskiej i odpowiemy na pytanie, czy w takim przypadku ustrój majątkowy pomiędzy małżonkami coś zmienia.
Majątek spółki cywilnej
Kluczowe przy zakładaniu spółki cywilnej jest wniesienie wkładów przez wspólników, które stanowią majątek spółki. Wkłady mogą być w równych lub różnych częściach a od tego zależą udziały w zyskach spółki na dalszym etapie. Na okoliczność powstania spółki cywilnej sporządza się umowę, w której powinny się znaleźć wszystkie najważniejsze informacje, m.in.: dane wspólników, przedmiot działalności, wysokość wkładów wniesionych przez wspólników, zasada podziału dochodu.
Rozwiązanie spółki cywilnej
Wspólnicy spółki cywilnej powinni znać także zasady, jakie obowiązują przy rozwiązaniu umowy spółki, jeśli taka sytuacja będzie miała miejsce. Pozwoli to na uniknięcie rozczarowań i wzajemnych pretensji, jeśli już do tego dojdzie. Spółka może być rozwiązana z wielu powodów.
Śmierć wspólnika |
Upadłość jednego ze wspólników |
Wyrok sądu o rozwiązaniu umowy spółki |
Inne umowne powody, przykładowo: utrata uprawnień, za niski poziom dochodów w stosunku do zakładanych, brak zleceń, osiągnięcie zakładanego celu, dla którego została powołana spółka |
Ważne informacje na temat rozwiązania spółki cywilnej
Decydując się na założenie spółki cywilnej najlepiej jest znać również najważniejsze zasady, jakie obowiązują przy rozwiązaniu umowy spółki.
Spółka jest współwłasnością jej właścicieli |
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności |
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej |
Na dzień likwidacji spółki powinien być sporządzony wykaz składników majątkowych spółki |
Zanim dojdzie do podziału majątku spółki w pierwszej kolejności muszą być uregulowane zobowiązania |
Z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca wspólnikom ich wkłady, stosując odpowiednio przepisy o zwrocie wkładów w razie wystąpienia wspólnika ze spółki |
Pozostałą nadwyżkę wspólnego majątku dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki |
Rozwiązanie spółki małżeńskiej
Rozwiązanie spółki cywilnej, która została założona przez małżonków może rodzić dodatkowe komplikacje. W umowie spółki powinna być zawarta szczegółowa informacja na temat wniesionych wkładów do spółki. Inną ważną informacją jest doprecyzowanie, czy jest to majątek osobisty, czy wspólny małżonków. Do spółki może być wniesiony majątek w postaci pieniężnej i przedmiotów majątkowych, co nie pozostaje bez znaczenia przy jej likwidacji. Problematyczne przy rozwiązaniu umowy spółki małżeńskiej jest ustalenie do jakiego majątku trafiają środki z tytułu rozwiązania umowy spółki – wspólnego czy osobistego?
Jeśli pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa małżeńska, to udziały w spółce każdego z małżonków są jednakowe. Przy rozdzielności majątkowej udziały będą proporcjonalne do wysokości wniesionego majątku. W jednym z wyroków Sądu Najwyższego sygn. akt I CSK 639/17 z dnia 16 listopada 2018 roku można przeczytać, że majątek spółki cywilnej stanowi wspólność łączną regulowaną odrębnymi przepisami (art.33 pkt 3 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy). Oznacza to, że w przypadku rozwiązania umowy spółki cywilnej udział w poszczególnych przedmiotach wchodzących w skład majątku spółki cywilnej staje się majątkiem osobistym małżonków. Nie ma przy tym znaczenia z jakiego majątku pochodził wkład do spółki.
Każdy z małżonków ma takie same udziały | Udział majątkowy do wysokości wniesionego majątku |
Ważne!
Udziały po rozwiązaniu umowy spółki cywilnej stanowią majątek odrębny małżonków |
|
Jeżeli do spółki zostały wniesione przedmioty majątkowe (np. samochód, maszyny) pochodzące z majątku osobistego małżonków, to po rozwiązaniu umowy spółki przechodzą one do majątków osobistych | |
Podział majątku spółki małżeńskiej odbywa się na zasadach ogólnych w oparciu o przepisy ustawy Kodeks cywilny |
Podsumowanie
Jeżeli małżonkowie zdecydują się na założenie spółki cywilnej, to powinni znać konsekwencje związane z jej rozwiązaniem. Majątek spółki stanowią wniesione środki finansowe i przedmioty majątkowe. Każda umowa spółki małżeńskiej powinna zawierać szczegółowe informacje m.in. na temat ustroju majątkowego, jaki istnieje pomiędzy małżonkami, w przypadku rozdzielności majątkowej powinny być określone udziały w spółce. Jeżeli istnieje wspólność majątkowa małżeńska, to każdy z małżonków ma takie same udziały. Wątpliwości budziła kwestia podziału majątku spółki po jej likwidacji. Jak się okazuje w orzecznictwie sądowym wypracowany został pogląd, że majątek po likwidacji spółki małżeńskiej wejdzie w skład majątków osobistych, bez względu na źródło pochodzenia wkładów wnoszonych do spółki. Jedyną różnicą pomiędzy wspólnością a rozdzielnością majątkową będzie to, że wspólności udziały będą jednakowe a przy rozdzielności będą proporcjonalne do wniesionych wkładów. Takie podejście skutkuje tym, że m.in. rozwód małżonków nie musi rodzić konieczności rozwiązania spółki cywilnej.