|
|
7 minut czytania

Samozatrudnienie a etat. Kiedy samozatrudnienie się opłaca?

Świadczenie usług w ramach samozatrudnienia to coraz popularniejsza forma forma zatrudnienia. Czy samozatrudnienie to prowadzenie prawdziwej działalności gospodarczej? Jakie są najważniejsze różnice między samozatrudnieniem a umową o pracę? I ile trzeba zarabiać, aby przejście na samozatrudnienie się opłaciło? Sprawdźcie.

samozatrudnienie a etat - samozatrudnienie koszty

Samozatrudnienie czy etat - omówione zagadnienia:

Pokaż więcej ↓

Według danych GUS świadczenie usług w ramach samozatrudnienia to druga, zaraz po umowie-zlecenie, najczęściej spotykana nietypowa forma zatrudnienia w Polsce. Pracodawcy nie chcą ponosić wysokich kosztów zatrudnienia pracownika, pracownicy z kolei chcą otrzymywać „na rękę” więcej pieniędzy.

Warto wiedzieć, że wynagrodzenie netto wypłacane pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę na tzw. minimalną krajową to tylko 60% całej kwoty składającej się na koszt zatrudnienia, które ponosi pracodawca. Całkowity koszt zatrudnienia pracownika zarabiającego na rękę 1 355,69 zł (minimalna krajowa w 2016 r.) wynosi łącznie 2 231,29 zł, z czego 900 zł to ZUS i podatki. Przy pensji 2 000 zł netto dodatkowe koszty zatrudnienia wynoszą ponad 1 300 zł. Coraz więcej firm i pracowników stawia więc na samozatrudnienie.

Samozatrudnienie, czyli własna działalność gospodarcza

Samozatrudnienie daje pracownikowi możliwość zarobienia większych pieniędzy, z drugiej strony jest to własna działalność gospodarcza, z którą wiążą się określone obowiązki. Z chwilą założenia działalności przedsiębiorca staje się zobligowany do opłacania składek ZUS i odprowadzania podatków.

ZUS

Osoby, które nie prowadziły działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy i nie zamierzają świadczyć usług na rzecz byłego pracodawcy (takich samych, jakie świadczyli, gdy byli zatrudnieni na umowę o pracę), mogą skorzystać z tzw. małego ZUSu. ZUS preferencyjny dotyczy składek społecznych i przysługuje przedsiębiorcom przez okres pierwszych pełnych 24 miesięcy. W 2016 roku wynosi 451,68 zł (kwota bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego) i 465,28 zł (z ubezpieczeniem chorobowym). Duży ZUS to odpowiednio 1061,91 zł i 1121,52 zł.

Jeśli jednak przedsiębiorca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, ale teraz zakres świadczonych przez niego usług na rzecz byłego pracodawcy będzie inny, to również będzie miał prawo do małego ZUSu. Przechodząc na samozatrudnienie warto więc zwrócić uwagę na zapisy w umowie, fakturach i kodach PKD.

Podatek dochodowy

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się też z opłacaniem podatku dochodowego. Każdy przedsiębiorca musi co miesiąc lub co kwartał wyliczyć, a następnie wpłacić należny państwu podatek, czyli tzw. zaliczkę na podatek dochodowy.

Rejestrując działalność przedsiębiorca ma do wyboru 4 formy opodatkowania: zasady ogólne, podatek liniowy, ryczałt i kartę podatkową. Karta podatkowa jest przeznaczona dla niewielkich zakładów usługowych i handlowych (np. usługi zegarmistrzowskie lub krawieckie), więc nie będziemy jej tutaj opisywać.

W przypadku zasad ogólnych przedsiębiorca opłaca:

Podatek według dwóch stawek: 18% (jeśli osiąga nie więcej niż 85 528,00 zł do­chodu rocznie) i 32% (powyżej 85 528 zł dochodu). Zaletą skali podatkowej jest przede wszystkim to, że pozwala ona korzystać z ulg podatkowych, a także rozliczać się wspólnie z małżonkiem lub na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dziecko.

W przypadku podatku liniowego:

Stawka podatkowa jest jedna i ta sama i wynosi 19% dochodu. Przyjęło się, że podatek liniowy jest korzystny dla przedsiębiorców osiągających dochody przekraczające 100.000-110.000 zł rocznie, jednak nie zawsze tak jest. Podatek liniowy uniemożliwia rozliczanie się na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dziecko, a także wspólnie z małżonkiem.

W przypadku ryczałtu obowiązuje:

6 stawek podatkowych (2%, 3%, 5,5% 8,5%, 17% i 20%). Przepisy prze­wi­dują różne stawki dla różnych działalności. Usługi związane z oprogramowaniem obowiązuje przeważnie stawka 17%, dlatego mało który programista decyduje się na tę formę opodatkowania. Ryczałt uniemożliwia bowiem rozliczanie kosztów prowadzenia działalności. Uniemożliwia również wspólne opodatkowanie zarobków z małżonkiem oraz rozliczanie się na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Przedsiębiorca, który chciałby wybrać podatek zryczałtowany powinien najpierw sprawdzić czy nie jest z niego wyłączony – niektóre rodzaje działalności nie mogą być opodatkowane ryczałtem.

Osoby, które będą świadczyć usługi na rzecz byłego pracodawcy (takie same, jakie świadczyli, gdy byli zatrudnieni na umowę o pracę), w pierwszym roku prowadzenia działalności nie mają możliwości wybrania podatku liniowego i ryczałtu. Ponownie więc warto zwrócić uwagę na zapisy w umowie i fakturach oraz na kody PKD.

VAT i kasa fiskalna

Rozpoczynając działalność przedsiębiorca nie musi od razu rejestrować się jako płatnik podatku VAT. Obowiązek rejestracji VAT nastąpi, gdy wartość sprzedaży (np. usług) w jego firmie przekroczy określony przepisami limit (w 2016 roku wynosi on 150.000 zł – jeśli zakładamy firmę w trakcie roku, to limit jest liczony proporcjonalnie).

Jeśli przedsiębiorca zamierza świadczyć usługi wyłącznie dla firm, to nie musi stosować kasy fiskalnej.

Kiedy opłaca się przejść na samozatrudnienie? Obliczenia

Wielu przedsiębiorców kalkulując opłacalność przejścia na samozatrudnienie bierze pod uwagę jedynie szacowany przychód i wysokość składek do ZUS. To błąd. Tak naprawdę należy wziąć pod uwagę szacowany przychód, składki ZUS i comiesięczne zaliczki na podatek dochodowy, a także ponoszone co miesiąc koszty takie jak np. księgowość.

Opłaty za składki ZUSu są stałe w danym roku. Koszty uzyskania przychodu i zaliczka na podatek dochodowy to kwestia indywidualna u każdego przedsiębiorcy. Dla potrzeb obliczeń przyjmijmy więc, że przedsiębiorca będzie ponosił co miesiąc ok. 300 zł kosztów uzyskania przychodu – w praktyce rzadko się zdarza, by przedsiębiorca w ogóle nie ponosił kosztów.

Etat a samozatrudnienie – mały ZUS, 300 zł kosztów miesięcznie

Przyjmujemy, że w przypadku własnej działalności przedsiębiorca będzie zarabiać tyle, ile zarabiał brutto na etacie. Tabela obrazuje średni miesięczny zarobek osoby samozatrudnionej „na czysto”, już z opłaceniem ZUSu i podatku, biorąc pod uwagę 12 pierwszych miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. Kwota została dodatkowo pomniejszona o 300 zł (koszty).

 
Umowa o pracę Własna działalność
Miesięczny zarobek brutto Miesięczny zarobek netto Zasady ogólne Ryczałt Podatek liniowy
Stawka 3% Stawka 8,5%
2775 2000 1868 2003 1990 1798
3493 2500 2456 2719 2673 2380
4210 3000 3044 3434 3329 2961
4928 3500 3633 4150 3986 3542
5645 4000 4221 4866 4642 4123
6363 4500 4810 5582 5299 4704
7081 5000 5399 6298 5956 5286
źródło: ifirma.pl | Tabela ma charakter poglądowy

W powyższej sytuacji granica opłacalności dla przejścia na samozatrudnienie zaczyna się od zarobków w wysokości 2 000 zł netto z umowy o pracę, ale tylko jeśli przy przejściu na samozatrudnienie przedsiębiorcy będzie przysługiwała stawka 3% ryczałtu. W przypadku opodatkowania według zasad ogólnych przejście na samozatrudnienie zaczyna się opłacać dopiero przy zarobkach w granicy 3 000 zł netto z umowy o pracę, a w przypadku podatku liniowego: 3 500 zł netto z umowy o pracę.

▲ wróć na początek

Etat a samozatrudnienie – duży ZUS, 300 zł kosztów miesięcznie

Znów przyjmujemy, że w przypadku własnej działalności przedsiębiorca będzie zarabiać tyle, ile zarabiał brutto na etacie. Tutaj również tabela obrazuje średni miesięczny zarobek „na czysto”, już z opłaceniem ZUSu i podatku, biorąc pod uwagę 12 pierwszych miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. Kwota została pomniejszona o 300 zł (koszty).

Umowa o pracę Własna działalność
Miesięczny zarobek brutto Miesieczny zarobek netto Zasady ogólne Ryczałt Podatek liniowy
Stawka 3% Stawka 8,5%
2775 2000 1310 1347 1334 1246
3493 2500 1899 2063 2047 1828
4210 3000 2487 2778 2719 2408
4928 3500 3075 3494 3376 3484
5645 4000 3663 4209 4032 3571
6363 4500 4252 4926 4689 4152
7081 5000 4841 5642 5346 4734
9951 7000 przekroczony I próg = podatek 32% 8480 7972 7058
źródło: ifirma.pl | Tabela ma charakter poglądowy

W takiej sytuacji przejście na samozatrudnienie zaczyna się opłacać dopiero przy zarobkach powyżej 4 000 zł netto z umowy o pracę, ale tylko wtedy, jeśli przedsiębiorcy będzie przysługiwać stawka 3% lub 8% ryczałtu. Jeśli przedsiębiorca nie będzie rozliczać się ryczałtem, to przejście na samozatrudnienie zacznie mu się opłacać dopiero przy zarobkach w granicy 7 000 zł netto z umowy o pracę, pod warunkiem, że wybierze opodatkowanie podatkiem liniowym.

Przed podjęciem decyzji o przejściu na samozatrudnienie warto jednak kierować się nie tylko zarobkami i dostępnymi formami opodatkowania. Własna działalność gospodarcza, tak jak i etat, ma swoje plusy i minusy.

Plusy i minusy samozatrudnienia

Osoba samozatrudniona traci prawo do urlopu wypoczynkowego. Jeśli nie będzie opłacać dobrowolnych składek chorobowych, nie będzie jej też przysługiwało prawo do zasiłku macierzyńskiego i wychowawczego, a także korzystania z zasiłku chorobowego. Przedsiębiorca musi jednak być ubezpieczony nieprzerwanie przez okres co najmniej 90 dni, aby nabyć prawo do zasiłku chorobowego. W przypadku umowy o pracę okres wyczekiwania jest krótszy i wynosi 30 dni.

Pracownik zatrudniony na umowę o pracę nie musi przejmować się prowadzeniem księgowości i pamiętaniem o odprowadzaniu podatków. To jego pracodawca odpowiada za poprawne rozliczenia przed ZUSem i urzędem skarbowym. Osoba samozatrudniona sama opowiada za obliczenie i odprowadzenie składek ZUS i podatku. Może prowadzić księgowość samodzielnie lub korzystać z usług biura rachunkowego (co wiąże się z dodatkowymi kosztami).

Dużą zaletą samozatrudnienia jest przede wszystkim większa swoboda w działaniu. Przedsiębiorca ma możliwość korzystania z optymalizacji podatkowej (w rezultacie otrzymując od pracodawcy większą wypłatę), a także swobodę w wyborze kontrahentów i dywersyfikacji źródeł przychodów. W przeciwieństwie do samozatrudnionych pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę automatycznie podlegają opodatkowaniu według zasad ogólnych i bardzo często obowiązuje ich zakaz konkurencji. Tymczasem przedsiębiorca sam może zdecydować o tym według jakich zasad będzie płacił podatki. Prowadzenie własnej działalności gospodarczej wiąże się też z niższymi składkami ZUS przez pierwsze 2 lata.

Jeśli warunki sprzyjają, warto spróbować. Samozatrudnienie może być bardzo dobrym i opłacalnym pomysłem, a także okazją dla tych, którzy cenią sobie niezależność – zarówno ze względu na możliwość pracowania w domu, w dogodnych godzinach, jak i możliwość realizowania zleceń dla wielu firm na raz.

Zobacz inne zestawienie na ten temat –  Dlaczego warto założyć własną firmę?

Autor ifirma.pl

Zespół IFIRMA

Kreatywny zespół specjalistów tworzony przez osoby wyróżniające się doświadczeniem oraz wiedzą z różnych obszarów.

Świadomi potrzeb naszych czytelników, skupiamy się na tworzeniu zrozumiałych treści, które będą w stanie przybliżyć im często zawiłe zagadnienia z zakresu rachunkowości, marketingu, ekonomii, księgowości czy zarządzania. Ostateczny dobór bieżącej tematyki uzależniany jest od preferencji docelowych odbiorców, zmian zachodzących w biznesowym środowisku, a także samych doświadczeń i umiejętności specjalistów odpowiadających za proces tworzenia tekstów.

W efekcie zespół ekspertów Ifirma bierze czynny udział w rozwoju różnego rodzaju biznesów, pomagając zarówno ich założycielom, jak i pracownikom efektywniej organizować pracę przy wykorzystaniu jak najbardziej dopasowanych do potrzeb rozwiązań.

Rozumiejąc istotę profesjonalnego podejścia do poruszanych zagadnień, każdy tekst tworzony jest w oparciu o wiarygodne dane. Dodatkowo podejmowana tematyka ujmowana jest w logiczny i przejrzysty sposób, zwiększając tak istotną jasność przekazu, co pozytywnie wpływa na podkreślenie najbardziej użytecznych treści. W efekcie podejmowane przez nasz zespół praktyki w szerszej perspektywie można rozpatrywać jako dążenie do zwiększenia świadomości i wyczucia biznesowego osób aktywnie działających na rynku.

Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Cała firma
w jednym miejscu?

Z Biurem Rachunkowym i aplikacją IFIRMA masz wszystko pod kontrolą i w jednym narzędziu!

już od 149zł/mies.
Zleć księgowość

Najważniejsze pytania

  1. Własna działalność - jakie są jej plusy i minusy?

    Samozatrudnienie daje pracownikowi możliwość zarobienia większych pieniędzy, z drugiej strony jest to własna działalność gospodarcza, z którą wiążą się określone obowiązki. Z chwilą założenia działalności przedsiębiorca staje się zobligowany do opłacania składek ZUS i odprowadzania podatków.
  2. Kiedy opłaca się przejść na samozatrudnienie?

    Należy wziąć pod uwagę szacowany przychód, składki ZUS i comiesięczne zaliczki na podatek dochodowy, a także ponoszone co miesiąc koszty takie jak np. księgowość.

Może te tematy też Cię zaciekawią

Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

Mobilnie