|
|
6 minut czytania

System kaucyjny w Polsce – kogo obejmą nowe obowiązki?

W dniu 15 czerwca 2023 r. wpłynął do Sejmu rządowy projekt ustawy (druk nr 3380) o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza od dnia 1 stycznia 2025 r. system kaucyjny na jednorazowe butelki z plastiku do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki o pojemności do 1 litra.

System kaucyjny

System kaucyjny w Polsce – omówione zagadnienia:

Pokaż więcej ↓

Nowe regulacje mają obowiązywać co prawda dopiero od początku 2025 roku, natomiast już dzisiaj możesz zapoznać się z najważniejszymi informacjami, które opisujemy w poniższym artykule.

Przyczyny nowelizacji ustawy

Nowelizacja wynika z częściowej transpozycji do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz. Urz. UE L 155 z 12.06.2019, str. 1).

Na oficjalnej stronie rządowej wskazuje się, że:

„Obecnie znaczna część odpadów powstających z opakowań, które planuje się objąć systemem kaucyjnym, zbierana jest razem z innymi odpadami komunalnymi w systemie gminnym. Nowe rozwiązanie zwiększy poziom selektywnego zbierania, a w efekcie także recyklingu odpadów opakowaniowych i zmniejszy zaśmiecenie środowiska”.

„Od 1 stycznia 2025 r. wprowadzony zostanie system kaucyjny na jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów. Chodzi np. o butelki na wodę, sok, nektar czy mleko. System kaucyjny obejmie także opakowania szklane na napoje wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra oraz puszki metalowe o pojemności do 1 litra”.

„Puste opakowania będzie można oddać do sklepu, aby odzyskać wcześniej zapłaconą kaucję. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych, będą w tym celu musiały odbierać puste opakowania. Pozostałe placówki handlowe (o mniejszej powierzchni) będą mogły przystąpić do systemu i odbierać opakowania objęte kaucją na zasadzie dobrowolności”.

„Do jednorazowych butelek z plastiku do 3 litrów, szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowych puszek o pojemności do 1 litra, doliczona zostanie kaucja, której wysokość zostanie określona w rozporządzeniu. Aby odebrać kaucję w sklepie, nie trzeba będzie okazywać paragonu, potwierdzającego jej wcześniejsze zapłacenie”.

Nowe pojęcia w znowelizowanej ustawie

Przede wszystkim nowelizacja ustawy wprowadza pojęcia takie jak:

  • Kaucja – jest to określona kwota pieniężna pobierana w momencie sprzedaży produktu w opakowaniu na napoje jednorazowego albo wielokrotnego użytku będącego napojem, od użytkownika końcowego tego napoju i zwracaną w momencie zwrotu odpowiednio opakowania objętego systemem kaucyjnym albo odpadu opakowaniowego powstałego z opakowania objętego systemem kaucyjnym;
  • System kaucyjny – jest to system, w którym przy sprzedaży produktów w opakowaniach na napoje jednorazowego albo wielokrotnego użytku, o których mowa w załączniku nr 1a do ustawy, będących napojami, pobierana jest kaucja, która jest zwracana użytkownikowi końcowemu w momencie zwrotu odpowiednio opakowania objętego systemem kaucyjnym albo odpadu opakowaniowego powstałego z opakowania objętego systemem kaucyjnym;
  • Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje – jest nim przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu produktów w opakowaniach na napoje jednorazowego albo wielokrotnego użytku, z wyłączeniem sprzedaży bezpośredniej polegającej na dostarczaniu napojów w opakowaniach przez wprowadzającego bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje;
  • Wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje – przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu produktów w opakowaniach na napoje wielokrotnego użytku, dokonujący wyłącznie sprzedaży bezpośredniej polegającej na dostarczaniu napojów w opakowaniach przez wprowadzającego bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje do miejsca ustalonego między tym wprowadzającym a nabywającym i jednocześnie odbieraniu przez tego wprowadzającego opakowań po produktach tego samego rodzaju, wprowadzonych do obrotu przez tego samego wprowadzającego.

Czym jest system kaucyjny?

System kaucyjny:

  • obejmuje terytorium kraju;
  • zapewnia powszechny i równy dostęp dla użytkowników końcowych, z uwzględnieniem przepisów dotyczących uczestniczenia jednostek handlu detalicznego i hurtowego w systemie kaucyjnym ze względu na powierzchnię sprzedaży;
  • zapewnia powszechny i równy dostęp dla wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje, wprowadzających bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, jednostek handlu detalicznego i hurtowego oraz innych punktów zbierających opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym, bez względu na ich powierzchnię;
  • nie wymaga okazania dowodu zakupu produktu w opakowaniu na napoje objętym systemem kaucyjnym w celu zwrotu pobranej kaucji.

System kaucyjny jest prowadzony przez podmiot reprezentujący, który jest odpowiedzialny za utworzenie i prowadzenie systemu kaucyjnego.

WAŻNE – wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje i wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje będą mogli na równych zasadach przystępować do utworzonych i funkcjonujących już systemów kaucyjnych.

Podmiot reprezentujący wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje uczestniczących w systemie kaucyjnym będzie składał coroczne sprawozdanie za pośrednictwem indywidualnego konta w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO).

Funkcjonowanie systemu kaucyjny będzie możliwe dopiero po uprzednim uzyskaniu zezwolenia, wydanego przez ministra właściwego do spraw klimatu w drodze decyzji. Z kolei wniosek o wydanie zezwolenia na prowadzenie systemu kaucyjnego podmiot reprezentujący będzie obowiązany złożyć minimum 6 miesięcy przed planowanym uruchomieniem systemu.

WAŻNE – wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, którzy będą chcieli przystąpić do systemu kaucyjnego, będą obowiązani zawrzeć umowę z podmiotem reprezentującym.

Kogo będzie dotyczyć system kaucyjny?

System kaucyjny dotyczyć będzie podmiotów takich jak:

  • wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje,
  • wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje.

Wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje oraz wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, którzy będą tworzyć system kaucyjny, będą w ramach tego systemu obowiązani do sfinansowania co najmniej:

  • selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych w celu osiągania wymaganych poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych;
  • odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych z jednostek handlu detalicznego i hurtowego oraz innych punktów zbierających opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym;
  • transportu opakowań do wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje lub wprowadzającego bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje oraz odpadów opakowaniowych do zakładu przetwarzania;
  • prowadzenia ewidencji i sporządzania sprawozdań;
  • rozliczania kaucji z jednostkami handlu detalicznego i hurtowego oraz innymi punktami zbierającymi opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym, w szczególności finansowania wypłat kaucji dla użytkowników końcowych;
  • finansowania kosztów zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych przez przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę handlu detalicznego i hurtowego oraz inny punkt zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych objęte systemem kaucyjnym.

Co więcej, wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje będą zwolnieni z obowiązku osiągania poziomów selektywnego zbierania opakowań w systemie kaucyjnym.

WAŻNE – nowelizacja ustawy i jej regulacje nakładają obowiązek na każdą jednostkę handlu detalicznego i hurtowego o powierzchni sprzedaży powyżej 200 m2, w której są oferowane użytkownikom produkty w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym, do zbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań objętych systemem kaucyjnym oraz do zwrotu kaucji. Z kolei mniejsze jednostki handlowe będą mogły zbierać opakowania i odpady opakowaniowe i zwracać dobrowolnie kaucję.

Czego będzie dotyczyć system kaucyjny?

Nowelizacja ustawy przewiduje wprowadzenie systemu kaucyjnego obejmującego m.in.:

  • opakowania na napoje z tworzyw sztucznych;
  • opakowania szklane na napoje wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra;
  • puszki metalowe, aluminiowe jak i stalowe.

Co więcej, system kaucyjny odnosić się będzie zarówno do opakowań wielokrotnego użytku, jak i użytku jednorazowego.

WAŻNE – w wyniku wprowadzenia nowych rozwiązań dotyczących funkcjonowania systemu kaucyjnego na opakowania po napojach jest konieczne również odpowiednie dostosowanie zasad podatku VAT związanych z opodatkowaniem niezwróconych opakowań.

Podsumowanie

Niewątpliwie nowelizacja ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wprowadza znaczące zmiany w funkcjonowaniu systemu kaucyjnego w Polsce. Co prawda ustawa wejdzie w życie dopiero w 2025 roku, ale czas oczekiwania na obowiązywanie nowych przepisów jest istotny z punktu widzenia przygotowania się do wchodzącego systemu kaucyjnego.

Autor ifirma.pl

Adrianna Glapiak

Autorka tekstów prawnych na ifirma.pl. Prawnik posiadająca wieloletnie doświadczenie w doradztwie prawnym oraz podatkowym. Na co dzień swoją wiedzę i doświadczenie poszerza dzięki pracy jako specjalista do spraw prawnych, a czas wolny poświęca na podnoszeniu kwalifikacji w zakresie aspektów prawnych w e-commerce i social mediach oraz szeroko pojętym prawie autorskim.

Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Potrzebujesz
wystawić fakturę?

Zrób to za darmo z programem IFIRMA!

  • Wszystkie rodzaje faktur
  • Baza kontrahentów
  • Program magazynowy
  • Wsparcie techniczne BOK
Załóż darmowe konto

Może te tematy też Cię zaciekawią

Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Mobilnie. Wszędzie

Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

Mobilnie