Upadłość firmy – co oznacza i jakie działania należy podjąć?

Czym jest upadłość firmy i na jakie aspekty warto zwrócić uwagę podczas procesu upadłościowego? Dowiesz się z tego artykułu!

Upadłość firmy – podstawa prawna

Wszelkie regulacje prawne związane z upadłością firmy są zawarte w ustawie z 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe. To z niej możesz dowiedzieć się, czym jest ta procedura, jak przebiega i jakie niesie ze sobą konsekwencje.

Warto zacząć od wskazania, kto może być podmiotem, wobec którego będą stosowane przepisy ustawy. Zgodnie z art. 5 będą to:

• Przedsiębiorcy w rozumieniu Kodeksu cywilnego, czyli wg art. 431 jest to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osoba prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową;
• Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki akcyjne, spółki akcyjne nieprowadzące działalności gospodarczej;
• Wspólnicy osobowi spółek handlowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem; Wspólnicy spółki partnerskiej.

Jak ogłosić upadłość firmy jednoosobowej?

Przede wszystkim, przedsiębiorca ma obowiązek wniesienia wniosku o upadłość w terminie 30 dni od momentu powstania stanu niewypłacalności. Wg art. 11 Prawa upadłościowego jest to sytuacja, kiedy podmiot nie jest w stanie wykonać swoich zobowiązań pieniężnych, a zaległości w płatnościach przekraczają okres 3 miesięcy.

Zatem jeśli przedsiębiorca nie zamierza podjąć postępowania restrukturyzacyjnego, który ma na celu ochronę firmy przed bankructwem, powinien przystąpić on do złożenia wniosku o upadłość. Powinien to zrobić do 30 dni od wystąpienia niewypłacalności.

Osoba prowadząca działalność gospodarczą musi także wnieść opłatę sądową w wysokości 1000 zł za rozpatrzenie wniosku. Należy również uiścić zaliczkę za koszty sądowe postępowania upadłościowego. Bez tego wniosek nie zostanie rozpoznany przez organ wymiaru sprawiedliwości. Istnieje jednak możliwość zwolnienia z tych opłat – w tym celu musisz złożyć odpowiedni wniosek w tej sprawie i przedstawić dowody księgowe, zeznania podatkowe, bilanse itp. na przedstawione okoliczności.

Upadłość firmy a zobowiązania

Aby cały proceder przebiegł jak najsprawniej, warto zawczasu podjąć kroki przygotowujące do postępowania upadłościowego. Zadbaj o kwestię rozwiązania umów z pracownikami za porozumieniem stron (jeżeli takowych zatrudniasz), a także staraj się zmniejszać swoje zaciągnięte zobowiązania. Na przykład poprzez spłatę długów u wierzycieli, rozwiązanie umów leasingu, najmu czy sprzedaży pozostałych towarów w stanach magazynowych.

Dzięki takim działaniom możesz znacząco skrócić cały proces, co wiąże się również z niższymi kosztami. Proaktywna postawa może dać Ci również możliwość oddłużenia, które polega na pomocy przedsiębiorstwu w przywróceniu stabilności finansowej. Zazwyczaj takie usługi są oferowane przez kancelarie prawne czy firmy oddłużające. Z ich wsparcie możliwe jest m.in. usunięcie z listy dłużników, negocjowanie nowych, korzystniejszych warunków spłaty kredytów lub pożyczek, uzyskanie kredytu konsolidacyjnego i uniknięcie wszelkich negatywnych konsekwencji związanych z egzekucją.

Koszty i zobowiązania masy upadłości

Kolejną ważną kwestią podczas ogłaszania upadłości firmy jest kwestia masy upadłości, czyli majątku upadłego służącego do spłaty zobowiązań u wierzycieli. Mogą być to np. aktywa i pasywa przedsiębiorstwa. Sąd wyznacza wtedy Tymczasowego Nadzorcę Sądowego, którego celem jest wycena wartości przedsiębiorstwa. Wg art. 230 ust.1 Prawa upadłościowego do kosztów postępowania zalicza się wydatki bezpośrednio związane z ustaleniem, zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości oraz ustaleniem wierzytelności. Dokładniej mówiąc, dotyczy to:

• Wynagrodzenia syndyka oraz jego zastępcy;
• Wynagrodzenia dla osób zatrudnionych przez syndyka oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia tych osób;
• Wynagrodzeń i wydatków dla członków rady wierzycieli;
• Kosztów archiwizacji dokumentów, korespondencji, ogłoszeń, eksploatacji pomieszczeń;
• Podatków i innych danin publicznych związanych z likwidacją masy upadłości.

Plan spłaty wierzycieli

Jest to dokument niezbędny do przeprowadzenia postępowania upadłościowego. Określa on harmonogram spłaty zobowiązań finansowych wobec wierzycieli. Jest on sporządzany przez syndyka na podstawie liczby i wartości wszystkich wierzytelności. Plan spłaty jest ustalany na podstawie zarobków upadłego, wysokości wszystkich nieuiszczonych wierzytelności oraz biorąc pod uwagę minimum egzystencji dla upadłego i członków jego rodziny. Sąd powinien również wyznaczyć wielkości i terminy pojedynczych rat do spłacenia. Jednakże, aby ten proces miał miejsce, przedsiębiorca musi złożyć odpowiedni wniosek w ciągu 30 dni od dnia zakończenia postępowania upadłościowego.

Upadłość firmy a brak majątku

Co należy zrobić w sytuacji, gdy przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą nie posiada wystarczającego majątku do pokrycia kosztów postępowania? Rozwiązanie jest bardzo proste. Należy bowiem natychmiast zamknąć działalność i złożyć wniosek o wykreślenie z CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). W ten sposób będziesz mógł zgłosić wtedy upadłość konsumencką, w której opłata za wniesienie odpowiedniego wniosku wynosi już jedynie 30 zł.

Zgłoszenie upadłości konsumenckiej wydaje się znacznie lepszą opcją również ze względu na to, iż osoba fizyczna biorąca udział w postępowaniu upadłościowym ma możliwość np. na:

• Zachowanie części środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości lub innych jej dóbr w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych i podstawowego utrzymania;
• Warunkowe umorzenie zadłużenia do 5 lat (jeżeli trudna sytuacja dłużnika jest tymczasowa);
• Całkowite umorzenie zadłużenia, w przypadku, gdy sytuacja życiowa dłużnika uniemożliwia mu wykonywanie danej pracy;
• Sporządzenie planu spłaty wierzycieli do 3 lat.

Umorzenie postępowania upadłościowego

Zdarzają się okoliczności, w których może nastąpić umorzenie postępowania upadłościowego. Kwestia ta omówiona jest w art.491[10]. Przesłankami do dalszego prowadzenia postępowania są:

• Na wniosek dłużnika lub wierzycieli;
• Jeżeli dane przedstawione we wniosku o ogłoszenie upadłości okażą się niezgodne ze stanem faktycznym.
• Jeżeli upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku, dokumentów lub nie spełnił innych obowiązków. Wtedy po wysłuchaniu wszystkich stron procesu – dłużnika, syndyka oraz niekiedy wierzycieli – może zadecydować o umorzeniu;
• Majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania.

Warto również dodać, że organ sądowniczy nie ma możliwości umorzenia postępowania, jeżeli miałoby to skutkować pokrzywdzeniem interesów wierzycieli.

Skutki ogłoszenia upadłości firmy

Postępowanie upadłościowe niesie ze sobą określone skutki. Dotyczy to m.in.:

• Obowiązek dłużnika do wydania majątku i dokumentacji związanej z prowadzoną działalnością syndykowi;
• Utrata przez dłużnika możliwości zarządzania majątkiem, który wszedł w skład masy upadłości, która następnie zostaje sprzedana na poczet pokrycia zadłużenia;
• Przedsiębiorca ma obowiązek dodać określenie do nazwy swojej firmy w upadłości likwidacyjnej lub w upadłości układowej;
• Pomimo raczej negatywnego wydźwięku powyższych skutków, należy wspomnieć, iż w głównej mierze cała procedura ma ułatwić danej osobie wyjście z długów.

Upadłość firmy – podsumowanie

Ogłoszenie upadłości firmy jest absolutną ostatecznością, jeżeli posiadasz trudności z utrzymaniem płynności finansowej. Większość problemów w tym zakresie wynika z niewłaściwej strategii firmy i braku analizy poszczególnych aspektów prowadzenia biznesu. Dlatego też warto przed założeniem działalności, a także podczas jej prowadzenia poświęcić czas na wykorzystanie metod analizy strategicznej, aby uniknąć ryzyka i lepiej poznać potencjał firmy.