VAT w okresie zawieszenia – czy można odliczać od kosztów stałych, czy można robić bieżące zakupy?

Zdarza się, że robimy sobie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej, które nazywane są okresem zawieszenia. Przedsiębiorca nie musi podawać powodu zawieszenia, jak również nie musi wskazywać do kiedy będzie miał zawieszoną działalność. Minimalny czas trwania zawieszenia musi wynosić 30 dni nie krócej. Co jednak dzieje się w tym okresie z VAT?

Co daje zawieszenie działalności gospodarczej?

Za okres zawieszenia przedsiębiorca nie ma obowiązku:

1. Składania deklaracji ZUS i opłacania składek.
2. Wpłacania zaliczek na podatek dochodowy bez względu na formę opodatkowania (zasady ogólne, ryczałt, karta podatkowa).
3. Składania deklaracji VAT i JPK_VAT z pewnymi wyjątkami, o których w dalszej części publikacji.

Często zawieszenie działalności ma związek z trudną sytuacją finansową przedsiębiorcy, dlatego jest to alternatywa na przeczekanie bez pogrążania się w spiralę zadłużenia.

Jakie czynności mogą być wykonywane w okresie zawieszenia działalności?

Będą to przede wszystkim czynności, które powstały przed okresem zawieszenia, a mianowicie:

• przyjmowanie zapłaty za faktury sprzedaży wystawione przed zawieszeniem,
• zapłata za faktury zakupowe sprzed zawieszenia,
• sprzedaż środków trwałych i wyposażenia,
• zabezpieczenie źródeł przychodów.

W okresie zawieszenia przedsiębiorca może prowadzić również księgowość i dokonywać ewidencjonowania w PKPiR tzw. kosztów stałych, które wynikają z umów zawartych przed zawieszeniem typu: czynsz za najem, opłaty za telefon, internet, ochronę obiektu, raty leasingowe.

Zawieszenie działalności a VAT

Co do zasady przedsiębiorca jest zwolniony ze składania deklaracji VAT, JPK_VAT, informacji VAT-UE. Jeżeli jednak w okresie zawieszenia ponosi opłaty stałe bądź wykonuje inne czynności jest zobowiązany do składania deklaracji i JPK_VAT.

Do takich czynności zalicza się:

• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów,
• import usług,
• korekta proporcji VAT,
• ponoszenie kosztów umów terminowych (np. najem, abonament telefoniczny, leasing), jedynie złożenie deklaracji daje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego,
• korekta deklaracji za okresy wcześniejsze,
• wykonanie czynności, która podlega pod podatek VAT, np. sprzedaż środka trwałego.

Są to typowe sytuacje, jakie mogą wystąpić w okresie zawieszenia i wiążą się z obowiązkiem złożenia deklaracji i JPK_VAT. Jak z tego wynika w okresie zawieszenia można odliczać VAT naliczony od kosztów stałych.

Potwierdzają to również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. Dla przykładu Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji nr 0112-KDIL4.4012.261.2019.4.JS z dnia 24.07.2019 r. uznał prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków dotyczących opłat leasingowych i opłat za media poniesionych w trakcie zawieszenia działalności. W uzasadnieniu Dyrektor KIS pisze:

“Należy podkreślić, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia „zawieszenie działalności”. Kwestia ta została uregulowana m.in. w przepisach ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292). (…) Prawo do odliczenia przysługuje także w przypadku, gdy w danym okresie rozliczeniowym podatnik nie wykonywał czynności opodatkowanych, jednak w związku z brakiem podatku należnego, który obniża się o podatek naliczony, podatnik ma prawo do przeniesienia tego podatku na następny okres rozliczeniowy. (…)
W konsekwencji Wnioskodawca zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od rat leasingowych i opłat za media zapłaconych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, które stanowią czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów w myśl art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.”

Czy w okresie zawieszenia można robić zakupy i odliczać VAT?

Generalnie w okresie zawieszenia przedsiębiorca nie powinien dokonywać żadnych zakupów, które mają służyć prowadzonej działalności gospodarczej. Jednak jeżeli taka sytuacja by się zdarzyła, to prawo do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury będzie przysługiwało dopiero po odwieszeniu działalności w deklaracji składanej za pierwszy okres rozliczeniowy po odwieszeniu. Taka odpowiedź widnieje na portalu podatkowym, gdzie można znaleźć m.in. pytania i odpowiedzi dotyczące nowego pliku JPK_VAT.

Tak naprawdę żaden przepis nie odnosi się do odliczenia VAT od zakupów w okresie zawieszenia, które nie są niezbędne. Z dotychczasowych doświadczeń, jak również z informacji, jakie można uzyskać z organów podatkowych wynika, że takie praktyki nie powinny być stosowane w okresie zawieszenia. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej, która pozwoli na rozwianie wątpliwości.

Przeczytaj również: Odliczenie VAT z faktury korygującej zakupy