Zakup towarów handlowych może się niekiedy wiązać z ryzykiem wejścia w posiadanie towaru kradzionego. Bardzo często dochodzi do sprzedaży takiego towaru przez przedsiębiorcę, który nie ma świadomości, że obraca kradzionym towarem. W takim przypadku uczciwy przedsiębiorca ma dylemat, w jaki sposób prawidłowo rozliczyć taką transakcję na gruncie podatku dochodowego. Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta i oczywista. W dzisiejszej publikacji dokonamy analizy pod kątem wykazania takiego zakupu w PKPiR.
Zakup skradzionego towaru w kosztach podatkowych
W przypadku zakupu skradzionego towaru przedsiębiorca najczęściej dowiaduje się od organów ścigania. Jeżeli towar nie został jeszcze sprzedany, to najpewniej zostanie skonfiskowany przez policję. W takiej sytuacji mamy poniesiony wydatek i wątpliwości, czy fakturę zakupu można zaksięgować w kosztach podatkowych.
Z kosztem podatkowym mamy do czynienia wówczas, gdy spełnia kilka przesłanek m.in.:
- ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- został poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zabezpieczenia źródła przychodów,
- nie jest wymieniony w katalogu kosztów wyłączonych,
- jest w sposób właściwy udokumentowany.
Dopiero spełnienie tych warunków pozwala przedsiębiorcy na wpisanie kosztu podatkowego do PKPiR. Jeżeli do zakupu kradzionego towaru doszło w wyniku niewiedzy przedsiębiorcy, to wydaje się, że zostały spełnione przesłanki, żeby zakup można było uznać za koszt podatkowy. Jednak pozostaje jeszcze kwestia należytej staranności, którą należy wykazać przed organem podatkowym. Trudno ocenić, jakie przesłanki będą podnoszone przez organ podatkowy w przypadku ewentualnej kontroli.
Jedno jest pewne, przede wszystkim zakup musi być właściwie i w sposób niebudzący wątpliwości udokumentowany, aby zaliczyć go do kosztów podatkowych. Na pewno rozsądne będzie jeżeli przedsiębiorca podejmie określone działania typu:
- weryfikacja kontrahenta w CEIDG, GUS co pozwala się dowiedzieć od kiedy podmiot działa na rynku,
- jeżeli jest to osoba prawna, to oczywiście sprawdzenie w KRS,
- sprawdzenie na białej liście, będziemy znali jego historię w podatku VAT,
- sprawdzenie opinii na jego temat,
- obiektywna ocena zawieranej transakcji m.in. pod kątem ceny, która nie powinna zbytnio odbiegać od cen rynkowych, chyba że jest jakaś uzasadniona przyczyna, która powinna być opisana,
- właściwe udokumentowanie zakupu,
- zapłata na rachunek bankowy, najlepiej ten, który się znajduje na białej liście.
W jednym z wyroków NSA sygn. akt II FSK 713/17 z dnia 12 marca 2019 roku Sąd nie uznał faktur zakupu, ponieważ w jego ocenie nie odzwierciedlały rzeczywistego przebiegu zakupu towaru, nie zostały właściwie udokumentowane i nie można ich zaliczyć do kosztów.
Podsumowanie
W omawianej tematyce nie można znaleźć jednej odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób rozliczyć zakup skradziony towar w PIT. Każda sytuacja może dotyczyć innego stanu faktycznego i dlatego rozstrzygnięcia również mogą być różne. W publikacji przedstawiono problematykę jedynie w ogólnym zarysie.
Z uwagi na brak szczegółowych wytycznych czy informacji zasadne byłoby wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej lub zasięgnięcie opinii doradcy podatkowego czy prawnika.