Wejście w życie przepisów związanych z nowym JPK budzi obawy zarówno przedsiębiorców, jak i księgowych. Wielokrotnie podawaliśmy już informacje, jakie nowe oznaczenia muszą pojawić się w części ewidencyjnej pliku JPK. Dopóki jednak przepisy nie zaczną obowiązywać, a nawet dopiero po przesłaniu pierwszych plików po nowemu, będzie można tak naprawdę powiedzieć, gdzie mogą występować niejasności i problemy. Wejście w życie nowych przepisów rodzi najwięcej pytań już po ich wprowadzeniu. Przy okazji kolejnych publikacji omawiamy te obszary problematyczne, które są znane na dzień dzisiejszy i oto kolejny temat.

Wystawianie faktur dla osoby fizycznej

Co do zasady przedsiębiorca, który dokonuje dostawy towarów i usług na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej i rolnika ryczałtowego ma obowiązek zewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej.

W ustawie o podatku VAT wymienione są sytuacje, w których przedsiębiorca ma obowiązek wystawienia faktury VAT, ale może to mieć miejsce również na żądanie nabywcy towaru lub usługi. Tak się dzieje w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności, jeżeli żądanie zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę. Po upływie tego terminu przedsiębiorca nie ma obowiązku wystawienia faktury.

Wystawianie faktury do paragonu do 30 września 2020 r.

W przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż. Taki sposób pozostaje niezmieniony również po 30 września 2020 r.

Wystawiając fakturę do paragonu przed 1 października, w zależności od posiadanego programu księgowego, należało ją tak zdefiniować w programie, aby nie wykazywała się w ewidencji sprzedaży VAT, ponieważ doszłoby do zdublowania kwoty podatku należnego – raz z ewidencji sprzedaży na kasie fiskalnej, a drugi raz na podstawie faktury. Aby tego uniknąć, należało taką fakturę zaksięgować bez ujmowania w PKPiR i ewidencji VAT.

Oznaczenie faktury do paragonu w nowym JPK

W nowym pliku JPK ustawodawca przewidział dla takich faktur odpowiednie oznaczenie. Sposób postępowania przy wystawianiu faktur do paragonów będzie się różnił w stosunku do tego sprzed zmiany przepisów. Po zmianie faktura do paragonu znajdzie się w ewidencji sprzedaży w nowym pliku JPK. Wystawienie takiej faktury wiąże się z obowiązkiem oznaczenie jej symbolem “FP”.

W dodanym art. 109 ust. 3d ustawy dookreślono, że dla celów prowadzonej ewidencji, faktury dotyczące sprzedaży zewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej są ujmowane w okresie, w którym zostały wystawione i nie będą zwiększać wartości sprzedaży i podatku należnego za ten okres (ponieważ sprzedaż została zewidencjonowana przy użyciu kasy rejestrującej i ujęta w raporcie fiskalnym dobowym oraz miesięcznym, w okresie rozliczeniowym, w którym co do zasady powstał obowiązek podatkowy).

W sumach kontrolnych ewidencji sprzedaży w zakresie podatku należnego nie uwzględnia się wysokości podstawy opodatkowania i podatku należnego z tytułu dostawy towarów oraz świadczenia usług udokumentowanych fakturami do paragonów dla konsumentów.

Faktura dla osoby fizycznej a JPK

Niemała grupa przedsiębiorców korzysta ze zwolnienia ewidencjonowania na kasie fiskalnej, jeśli spełniają wymogi rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. 2018 poz. 2519). W takim przypadku przedsiębiorcy często stosują praktykę wystawiania faktur VAT dla wszystkich swoich kontrahentów, a mianowicie dla firm i konsumentów.

Przepisy ustawy o VAT mówią o sytuacjach, kiedy przedsiębiorca ma obowiązek wystawienia faktury, jak również precyzują, w jakich okolicznościach wystawia fakturę na żądanie nabywcy. Nie ma więc przeciwwskazań, aby przedsiębiorca wszystkie swoje transakcje obejmował fakturami, ponieważ żaden przepis tego nie zabrania. Rodzi się jednak pytanie, czy w momencie wejścia w życie przepisów dotyczących nowego pliku JPK takie faktury powinny być w jakiś szczególny sposób oznaczane?

Oznaczenie faktury bez paragonu dla konsumenta

Tak naprawdę nie ma odniesienia do takiej sytuacji w przepisach. Można jedynie przeanalizować problem pod kątem innych oznaczeń:

1. RO – dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących.
2. WEW – dokument wewnętrzny.
3. FP – faktura, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy – faktura do paragonu.

Żadnego z powyższych oznaczeń nie można przyporządkować do faktury bez paragonu wystawionej na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Należałoby zakładać, że w takim przypadku wskazane powyżej oznaczenia nie odnoszą się do takich faktur.

Analiza plików JPK dokonywana jest pod kątem prawidłowości rozliczania podatku VAT należnego i podatku VAT naliczonego w rozliczeniach pomiędzy czynnymi podatnikami VAT. W przypadku faktur wystawionych na rzecz konsumenta wiadome jest, że nie ma on prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, a więc taka transakcja jest obojętna z punktu weryfikacji przez organ podatkowy. Nie ma jednak na ten moment żadnych wyjaśnień ani informacji, więc trudno stwierdzić czy taki sposób postępowania będzie właściwy. W tej sytuacji na ostateczne rozstrzygnięcie kwestii faktura dla osoby fizycznej a JPK trzeba będzie prawdopodobnie poczekać i śledzić informacje na ten temat.