Zwolnienie z VAT uprawnia do nie naliczania tego podatku przy sprzedaży. W polskim prawie występują dwa rodzaje zwolnień: przedmiotowe i podmiotowe do określonego limitu. Limit zwolnienia podmiotowego dla osób startujących z biznesem jest proporcjonalny do okresu działalności. Zupełnie inaczej niż w przypadku zawieszenia i odwieszenia działalności. Przeczytaj artykuł i dowiedz się szczegółów.
Zwolnienie podmiotowe z VAT – podstawa prawna
Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, z podatku VAT zwolnieni są przedsiębiorcy, których sprzedaż w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 200 000 zł. Nie muszą oni powiadamiać US w żaden sposób o chęci skorzystania ze zwolnienia.
Ze zwolnienia mogą skorzystać także osoby rozpoczynające działalność gospodarczą. W ich przypadku wartość limitu zwolnienia podmiotowego z VAT oblicza się proporcjonalnie w stosunku do okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Co ważne – limit wylicza się z dokładnością do jednego dnia i nie zaokrągla się go do pełnych złotówek.
Przykład 1
Robert założył działalność gospodarczą 16 stycznia 2024 r. i korzysta z przysługującego mu zwolnienia podmiotowego z podatku VAT. Limit zwolnienia dla Roberta na 2024 r. to 191 803,28 zł.
Liczy się to w ten sposób: (200 000 x liczba dni prowadzenia działalności w roku) / liczba dni w roku.
Rok 2024 jest rokiem przestępnym, więc ma 366 dni.
Podstawiając do wzoru: (200 000 x 351) / 366 = 191 803,28 zł.
Po przekroczeniu limitu Robert musi zarejestrować się do VAT na formularzu VAT-R i opodatkować sprzedaż podatkiem VAT. Zgłoszenia do VAT może dokonać elektronicznie, osobiście w Urzędzie Skarbowym lub wysyłając formularz pocztą do US. Jeżeli Robert nie przekroczy limitu i nie podejmie decyzji o dobrowolnej rejestracji do VAT, od 1 stycznia 2025 r. będzie miał prawo do pełnego limitu w wysokości 200 000 zł.
Obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT następuje w momencie przekroczenia 200 000 zł. Jeżeli przedsiębiorca przewiduje, że nastąpi to przy kolejnej sprzedaży, powinien zarejestrować się do VAT przed datą przekroczenia limitu.
Przykład 2
Marta do tej pory korzystała ze zwolnienia podmiotowego z VAT. W dniu 15 lutego jej wartość sprzedaży wynosiła 190 000 zł, ale Marta wiedziała, że kolejnego dnia zrealizuje transakcję na 20 000 zł, przekraczając tym samym limit. Marta powinna złożyć wniosek VAT-R w dniu 15 lutego wskazując datę rejestracji jako 16.02. Cała sprzedaż na 20 000 zł (czyli transakcja, która wywoła przekroczenie limitu), musi już zostać opodatkowana VAT-em.
Limit zwolnienia podmiotowego VAT po odwieszeniu działalności
Kwestia limitu zwolnienia podmiotowego z VAT wygląda inaczej w przypadku odwieszenia działalności gospodarczej trakcie roku. Nad tematem pochylił się Dyrektor KIS w odpowiedzi na wniosek o wydanie WIS.
Podatnik otworzył działalność w 2016 r., w 2018 r. zawiesił ją, a w międzyczasie korzystał ze zwolnienia podmiotowego. Podatnik odwiesił działalność w lipcu 2023 r. i uznał, że ma prawo do pełnego limitu zwolnienia, a nie naliczonego proporcjonalnie. Dla rozwiania wątpliwości złożył wniosek o wydanie WIS, w której potwierdzono stanowisko podatnika.
Dyrektor KIS potwierdził, że odwieszenie działalności nie jest traktowane jako nowa działalność, a podatnik występuje w roli kontynuującego działalność, a nie rozpoczynającego. Tym samym limit 200 000 zł zwolnienia podmiotowego z VAT dotyczy przedsiębiorcy w całości. Krótko mówiąc – wg interpretacji Dyrektora KIS można odwiesić działalność 31 grudnia i korzystać z pełni limitu zwolnienia z VAT w wysokości 200 000 zł na dany rok.
Limit zwolnienia podmiotowego a działalność zawieszona i odwieszona
Dla nowych działalności gospodarczych limit 200 000 zł zwolnienia podmiotowego VAT wyliczany jest proporcjonalnie od dnia założenia działalności do końca roku kalendarzowego.
Natomiast działalności zawieszone i odwieszone nie są traktowane jako nowe działalności, co potwierdził Dyrektor KIS w indywidualnej interpretacji, i przysługuje im całość limitu bez względu na datę odwieszenia.