Kto i kiedy może skorzystać z ulgi dla emerytów/rencistów Polski Ład?

Na temat ulg i odliczeń wprowadzonych przez Polski Ład pisaliśmy już niejednokrotnie i zapewne będziemy powracać do tych tematów. Jedną z nowości jest wprowadzenie ulgi dla emeryta/rencisty. Na czym polega ta ulga, kto i na jakich zasadach może skorzystać z tej ulgi opiszemy w dzisiejszej publikacji.

Kto i kiedy może skorzystać z ulgi dla emerytów/rencistów Polski Ład?

Z założenia jest to ulga, która ma zachęcić osoby, które osiągną wiek emerytalny, żeby dłużej pozostawały na rynku pracy. Dla tych, którzy nie wiedzą, kto może skorzystać z tej ulgi krótkie przypomnienie.

Jak można rozliczyć ulgę dla seniora?

Osoby uprawnione mogą skorzystać z ulgi już w trakcie roku podatkowego, ale ostateczne rozliczenie jest dokonywane i tak w zeznaniu rocznym. Jeżeli senior jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenie i chce z ulgi korzystać już w trakcie roku podatkowego, to musi pamiętać o złożeniu oświadczenia do swojego pracodawcy. Można to zrobić w dowolnej formie, ale jeśli dany pracodawca wykorzystuje druki PIT-2, to począwszy od 2023 roku znajdzie się na nim również taka pozycja. W jaki sposób składa się PIT-2 zostało szczegółowo opisane w podlinkowanej publikacji. Bez oświadczenia pracownika płatnik będzie pobierał zaliczki na podatek dochodowy na ogólnych zasadach a to oznacza, że będą pobierane zaliczki na PIT.

Bez względu na to, czy z ulgi skorzystamy czy też nie w trakcie roku podatkowego, pracujący senior po zakończeniu roku składa zeznanie, w którym dokonuje rozliczenia ulgi zaznaczając odpowiednie pola, poniżej zamieszczono przykładowy zrzut zeznania PIT-36:

W części D (poz. 77 i 78) należy zaznaczyć, że korzystamy z tej ulgi, natomiast w pozycjach od 79 do 88 wpisać kwotę przychodów do odpowiedniego źródła przychodów, która objęta jest ulgą.

Czy warto korzystać z ulgi dla pracującego seniora?

Decyzja o tym czy warto, czy też nie korzystać z ulgi dla pracującego seniora będzie należała do osoby uprawnionej i jest bardzo indywidualna. Przyczyn, dla których kontynuowana jest praca zawodowa pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego może być bardzo wiele i nie będziemy nikogo przekonywać do tego, jaką decyzję powinien podjąć. Tym bardziej decyzja o tym czy pobierać emeryturę i pracować wymaga każdorazowo zastanowienia i przeanalizowania wszystkich za i przeciw. Jednak spróbujemy pokazać na przykładach, jak rozliczenie ulgi wpływa na rozliczenia podatkowe.

Przykład 1

Pani Ilona osiągnęła wiek emerytalny w maju 2022 roku. Kontynuowała jednak zatrudnienie jednocześnie nie złożyła oświadczenia do pracodawcy o niepobieranie zaliczek na podatek dochodowy. W tym przypadku po zakończonym roku podatkowym rozliczenia ulgi będzie można dokonać w zeznaniu rocznym. Jednak kwota przysługującej ulgi będzie obliczona proporcjonalnie do liczby miesięcy kontynuowania zatrudnienia pomimo ukończenia 60 lat, będzie to 8 miesięcy.

85.528 zł : 12 = 7.127,33 zł x 8 miesięcy = 57.018,67 zł Pani Ilona w zeznaniu rocznym rozliczy ulgę dla seniora w kwocie 57.018,67 zł, od tej kwoty nie zapłaci podatku dochodowego, który wyniósłby 6.842 zł (57.018,67 zł x 12%).

Działalność gospodarcza a ulga dla seniora

Osoba, która osiągnęła wiek emerytalny i prowadzi działalność gospodarczą powinna wziąć pod uwagę kilka istotnych kwestii przed podjęciem ostatecznej decyzji o skorzystaniu lub rezygnacji z ulgi dla seniora.

Przykład 2

Pan Piotr prowadzi działalność gospodarczą, świadczy usługi budowlane. Wiek emerytalny osiągnął w listopadzie 2021 roku a więc jeszcze przed wprowadzeniem Polskiego Ładu. Tak czy inaczej i tak nie zamierzał jeszcze przechodzić na emeryturę. Zobaczmy jak będzie wyglądało rozliczenie pana Piotra w działalności gospodarczej w zależności od wybranej formy opodatkowania przy następujących założeniach:

• 300.000 zł – przychody w działalności gospodarczej
• 160.000 zł – koszty uzyskania przychodów, do których zaliczone również składki społeczne
• 140.000 zł – dochód
• 13.490,76 zł – składki na ubezpieczenie społeczne zapłacone w 2022 roku.

Najpierw wyliczymy składkę zdrowotną dla każdej z możliwych form opodatkowania:

Poniżej pokażemy na liczbach wyliczenia podatku z ulgą i bez ulgi:

Poniżej pokazujemy łączne obciążenia z tytułu podatku dochodowego i składki zdrowotnej, przy założeniu, że pan Piotr skorzysta z ulgi dla seniora i kiedy nie skorzysta:

Patrząc na powyższe analizy i zestawienia nie trudno zauważyć, że jeżeli pan Piotr nie skorzysta z ulgi dla emeryta, to będzie ponosił dużo większe obciążenia finansowe.

Ulga dla seniora a renta rodzinna po zmarłym małżonku

Aby korzystać z omawianego zwolnienia podatnik musi, przede wszystkim, pozostać na rynku pracy, mimo uprawnień nie pobierać emerytury oraz podlegać pod składki na ubezpieczenia społeczne.

Z powyższego poniekąd wynika już kiedy z takiej ulgi nie będzie mógł skorzystać. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 154, lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli senior pobiera rentę rodzinną to nie może korzystać z ulgi. Potwierdza to Interpretacja indywidualna z 15 czerwca 2023 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.296.2023.2.KR – Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Podsumowanie

Nie można jednoznacznie odpowiedzieć sobie na pytanie czy lepiej przejść na emeryturę, pobierać ją, czy może jednak skorzystać z ulgi dla seniora i nie pobierać emerytury. Ulga dla seniora nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku zapłaty składek ZUS, zarówno społecznych, jak i składki zdrowotnej. Po przejściu na emeryturę w dalszym ciągu przedsiębiorca płaci składkę zdrowotną, ale nie ma już obowiązku opłacania składek społecznych, które przy dużym ZUS stanowią poważne obciążenie finansowe. Tak czy inaczej składka zdrowotna w działalności gospodarczej po wprowadzeniu Polskiego Ładu może być kluczowa przy podejmowaniu wielu decyzji. Na przykładzie liczbowym pokazaliśmy, jakie podatki i składkę zdrowotną zapłaci senior po osiągnięciu wieku emerytalnego przy założeniu, że pobiera emeryturę i nie korzysta z ulgi lub nie pobiera emerytury i korzysta z ulgi. Decyzję o tym czy skorzystać z ulgi dla seniora czy też nie można oprzeć na wyliczeniach matematycznych. Publikacja miała na celu ukierunkowanie na obszary, które powinny być brane pod uwagę, jednak ostatnie zdanie zawsze należy do osób zainteresowanych. Na pewno nie pozostaje bez znaczenia wysokość emerytury, którą można pobierać i to wydaje się być decydującym argumentem.