Objaśnienia podatkowe w sprawie dokumentowania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów polega na wywiezieniu towarów z Polski do innego kraju Unii Europejskiej. Jest to taki eksport tylko dokonywany w ramach UE. Podobnie jak przy eksporcie przedsiębiorca ma prawo do zastosowania 0% stawki podatku VAT. Jednak, aby to było możliwe muszą być spełnione pewne warunki ustawowe. Od 1 lipca 2020 r. zmieniły się nieco zasady dokumentowania transakcji WDT, również w zakresie potwierdzenia wywozu towarów. W dzisiejszej publikacji opiszemy, jakie jest stanowisko Ministerstwa Finansów w tej sprawie.

Co to są objaśnienia podatkowe?

Na wstępie przypominamy, że objaśnienia mają za zadanie zaprezentowanie stanowiska Ministra Finansów najczęściej w kwestiach, które są w sposób niespójny interpretowane przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach podatkowych. Wyjaśnienia mają charakter wiążący zarówno dla przedsiębiorcy jak i dla organu podatkowego, dlatego tak dużą wagę się do nich przywiązuje.

Czego dotyczą objaśnienia podatkowe z 17 grudnia 2020 r.?

Wyjaśnienie przepisów prawa podatkowego obejmuje zagadnienia związane z zasadami dokumentowania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów dla celów stosowania stawki podatku VAT 0%. Powyższe pozostaje w związku z implementacją przepisów unijnych, a konkretnie Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej do przepisów polskiej ustawy o podatku VAT.

Jednym z warunków uznania transakcji za WDT z prawem do zastosowania 0% stawki podatku VAT jest posiadanie stosownych dokumentów potwierdzających wywiezienie towarów z terytorium Polski na terytorium innego kraju UE.
W polskiej ustawie o VAT nie zmieniły się zapisy w art. 42 ust. 1-5 – wykaz dokumentów podstawowych i ust. 11 – wykaz dokumentów uzupełniających. Dodatkowo można również dokumentować transakcje WDT w oparciu o wytyczne Rozporządzenia 282/2011. Z uwagi na brak informacji w jaki sposób należy traktować zapisy z Rozporządzenia 282/2011 oraz przepisy ustawy o VAT, celem wydania objaśnień jest wyjaśnienie tej kwestii.

Powiązanie przepisów Rozporządzenia 282/2011 z polską ustawą o VAT

Zmiana przepisów w zakresie dokumentowania transakcji WDT ma na celu ujednolicenie zasad w tym temacie na terenie całej UE. W wyjaśnieniach MF zostało wskazane, że podatnik może posługiwać się dokumentami określonymi w art. 45a Rozporządzenia 282/2011 i w tym zakresie korzystać z domniemania dostarczenia towarów do nabywcy. Nie jest jednak obowiązkiem podatnika gromadzenie wszystkich dokumentów wymienionych w Rozporządzeniu 282/2011 aby skorzystać z 0% stawki podatku VAT. W dalszym ciągu przedsiębiorca ma prawo do dokumentowania dostarczenia towarów w ramach WDT na podstawie ustawy o podatku VAT.

Dokumenty potwierdzające wywóz towarów w oparciu o art. 45a Rozporządzenia 282/2011

Jak już wspomnieliśmy posiadanie dokumentów na potwierdzenie wywozu towarów z Polski do innego kraju w UE jest jednym z podstawowych warunków uznania transakcji za WDT i daje prawo do stosowania 0% stawki VAT. Zgodnie z Rozporządzeniem będą to dokumenty:

1. Dokumenty z grupy A:
   • podpisany list przewozowy CMR,
   • konosament (morski list przewozowy),
   • faktura za towarowy przewóz lotniczy lub faktura od przewoźnika towarów.
2. Dokumenty z grupy B:
   • polisa ubezpieczeniowa w odniesieniu do wysyłki lub transportu towarów lub dokumenty bankowe potwierdzające zapłatę za wysyłkę lub transport towarów,
   • dokumenty urzędowe wydane przez organ władzy publicznej, np. notariusza, potwierdzające przybycie towarów do państwa członkowskiego przeznaczenia,
   • poświadczenie odbioru wystawione przez prowadzącego magazyn w państwie członkowskim przeznaczenia, potwierdzające składowanie towarów w tym państwie członkowskim.

Dostarczenie i odbiór towarów uznaje się za dokonane jeżeli przedsiębiorca będzie posiadał 2 dokumenty, które są wydane przez 2 różne strony niezależne od siebie nawzajem, od sprzedawcy i od nabywcy. Mogą to być 2 dokumenty z grupy A lub jeden dokument z grupy A i jeden dokument z grupy B.

Przykład 1
Przedsiębiorca, który dokonał transakcji WDT posiada podpisany list przewozowy CMR i fakturę za przewóz towarów od przewoźnika. Zgodnie z Rozporządzeniem posiada 2 niezależne od siebie dokumenty potwierdzające wywóz towarów z Polski do innego kraju UE.

Przykład 2
Przedsiębiorca dokonał transakcji WDT, aby mieć prawo do zastosowania 0% stawki VAT zgromadził dokumenty w postaci faktury od przewoźnika towarów i polisę ubezpieczeniową w odniesieniu do wysyłki. Zgodnie z Rozporządzeniem posiada 1 dokument z grupy A i 1 dokument z grupy B wydane przez 2 różne strony.

Przykład 3
Przedsiębiorca zamierza dostarczyć towary w ramach WDT własnymi środkami transportu. W takim przypadku nie będzie mógł skorzystać z domniemania doręczenia towarów na podstawie Rozporządzenia, ponieważ dokumenty potwierdzające wywóz towarów będą zależne od sprzedawcy, nie zostanie spełniony warunek niezależności.
W takim przypadku pozostaje dokumentowanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na podstawie polskiej ustawy o podatku VAT.

Dokumenty potwierdzające wywóz towarów na podstawie ustawy o VAT

Zgodnie z ustawą o podatku VAT dokumenty, które potwierdzają wywóz towarów z art. 42 będą to:

1. Dokumenty podstawowe:
   • dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium innego państwa członkowskiego.
   • specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku, może być faktura.
2. Dokumenty uzupełniające:
   • korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie,
   • dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu,
   • dowód zapłaty za towar,
   • dowody potwierdzające przyjęcie towaru przez nabywcę na terytorium innego niż Polska kraju UE.

Jeżeli chodzi o dokumenty uzupełniające jest to jedynie przykładowy wykaz. Jest to katalog otwarty i jeżeli przedsiębiorca wejdzie w posiadanie innych dokumentów, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do nabywcy w innym kraju UE to również takie dokumenty należy uznać, pomimo że nie zostały wymienione w przepisie.

Jak można przeczytać w objaśnieniach dla udowodnienia faktu wywozu towarów i ich dostarczenia nabywcy na terytorium innego państwa UE istotne znaczenie powinna mieć treść wymienionych w art. 42 ustawy o VAT dokumentów, a nie ich liczba.
Bardzo ważna dla przedsiębiorcy jest również informacja zawarta w objaśnieniach dotycząca formy posiadanych dokumentów.

Objaśnienia podatkowe na pewno rozwiały wątpliwości co do tego, które przepisy powinny mieć zastosowanie przy dokumentowaniu transakcji WDT. Przedsiębiorcy zdecydują czy będą gromadzić dokumenty w oparciu o Rozporządzenie czy o przepisy ustawy o VAT. Przepisy nie precyzują wprost czy raz wybrany sposób dokumentacji powinien być stosowany do wszystkich transakcji. Wydaje się, że można dowolnie stosować wybraną metodę, ewentualnie w razie wątpliwości można wystąpić z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.