Obowiązek rejestracji VAT od pierwszej sprzedaży

Obowiązek rejestracji VAT:

Przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej mogą mieć dylemat, czy powinni się od razu rejestrować do podatku VAT, czy mogą z tą decyzją poczekać. Odpowiedź na to pytanie wymaga znajomości ustawy o podatku VAT. W dzisiejszej publikacji napiszemy, w jakich okolicznościach przedsiębiorca ma obowiązek rejestracji do podatku VAT od pierwszej sprzedaży.

Rejestracja do VAT

Nie każdy przedsiębiorca ma obowiązek rejestracji do podatku VAT od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej. Ustawa o podatku VAT odnosi się do okoliczności zwolnienia podmiotowego czy przedmiotowego w VAT. Wymienia również przypadki, w których przedsiębiorca ma bezwzględny obowiązek rejestracji do VAT od pierwszej sprzedaży. W przepisach zostały wymienione towary i usługi, które muszą być objęte VAT. W dalszej części naszej publikacji napiszemy, co się znajduje na takim wykazie.

Dostawa towarów i usług objęta obowiązkiem rejestracji do VAT

W ustawie o podatku VAT w przepisie, w którym jest mowa o zwolnieniu podmiotowym, ustawodawca wymienił przedsiębiorców, którzy z takiego zwolnienia nie skorzystają jeżeli dokonują dostaw towarów lub świadczą usługi, o których jest mowa w przepisach.

Wykaz towarów, które są objęte obowiązkiem rejestracji do VAT:
Towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy	W zał. nr 12 wymienione zostały m.in.: wyroby z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, chodzi m.in. o złoto, srebro, platyna, rod, iryd, pallad, elementy elektryczne i elektroniczne zawierające metale szlachetne, wyroby z bursztynu, biżuteria artystyczna.
Towary opodatkowane podatkiem akcyzowym	Za wyjątkiem: energii elektrycznej (CN 2716 00 00), wyrobów tytoniowych, samochodów osobowych, innych nowych środków transportu, zaliczonych przez przedsiębiorcę do środków trwałych podlegających amortyzacji
Dostawa budynków, budowli lub ich części	Jeżeli dostawa jest dokonywana: w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim lub pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku upłynął okres krótszy niż 2 lata Definicja pierwszego zasiedlenia z ustawy o VAT: Pierwsze zasiedlenie – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich: a) wybudowaniu lub b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o PIT, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej
Dostawa terenów budowlanych	Pod pojęciem terenów budowlanych rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Dostawa nowych środków transportowych	Nowe środki transportu zostały zdefiniowane w słowniczku ustawy o VAT (art. 2 pkt 10)
Dostawa wybranych towarów w ramach zawierania umów na odległość (sprzedaż internetowa)	Obejmuje wyłącznie towary wymienione w ustawie: preparaty kosmetyczne i toaletowe (PKWiU 20.42.1), komputery, wyroby elektroniczne i optyczne (PKWiU 26), urządzenia elektryczne (PKWiU 27), maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28)
Sprzedaż części i akcesoriów do pojazdów samochodowych i motocykli	Dotyczy sprzedaży detalicznej i hurtowej zarówno internetowej, jak i stacjonarnej
Wykaz usług, które są objęte obowiązkiem rejestracji do VAT:
Usługi prawnicze	Zgodnie z definicją Rozporządzenie Komisji (UE) nr 555/2012 z dnia 22 czerwca 2012 r. usługi prawne obejmują usługi doradztwa i reprezentowania we wszelkich postępowaniach sądowych i pozasądowych, usługi redagowania projektów dokumentacji prawnej i aktów prawnych, doradztwo w zakresie certyfikacji, usługi powiernictwa i sądownictwa polubownego.
Usługi doradcze	Brak definicji ustawowej. Czym jest usługa doradcza można przeczytać w podlinkowanej publikacji
Usługi jubilerskie	Brak definicji ustawowej. W jednej z interpretacji z dnia 04.10.2019 r. nr 0115-KDIT1-1.4012.506.2019.3.AJ można przeczytać, że zgodnie z definicją Słownika języka polskiego pod pojęciem usług jubilerskich kryje się rzemieślnik wyrabiający przedmioty ze szlachetnych metali i drogich kamieni, a także osoba zajmująca się sprzedażą i oceną wyrobów złotniczych, natomiast słowo „jubilerstwo”, to rzemiosło jubilerskie
Usługi ściągania długów, w tym factoringu	Brak definicji ustawowej. Jak można przeczytać w jednej z interpretacji z dnia 01.03.2019 r. nr 0114-KDIP4.4012.44.2019.1.RK usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę. Usługa ściągania długów polega więc na “wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu

Obowiązek rejestracji VAT od pierwszej sprzedaży

Przedsiębiorcy, którzy dokonują dostawy towarów lub usług, o których napisaliśmy powyżej mają obowiązek dokonania rejestracji do podatku VAT od pierwszej sprzedaży. Może się tak zdarzyć, że w momencie rozpoczęcia działalności przedsiębiorca mógł korzystać ze zwolnienia podmiotowego, jednak po rozszerzeniu działalności utracił do tego prawo.

Uwaga! Od momentu utraty prawa do zwolnienia z VAT wszystkie transakcje przeprowadzane przez przedsiębiorcę – cała sprzedaż jest opodatkowana w VAT

Przykład 1

Pani Ania prowadzi sprzedaż internetową towarów i korzystała ze zwolnienia podmiotowego do kwoty limitu sprzedaży 200.000 zł. Postanowiła rozszerzyć swoją działalność o sprzedaż wyrobów kosmetycznych, m.in. perfum od maja. W takim przypadku pani Ania powinna pierwszą sprzedaż perfum opodatkować w VAT. Oznacza to, że przed dniem dokonania tej sprzedaży powinna być już zarejestrowana w VAT. Od momentu rejestracji cała sprzedaż pani Ani będzie objęta VAT, nie tylko kosmetyki.

Przykład 2

Pan Jakub postanowił założyć działalność gospodarczą polegająca na sprzedaży części i akcesoriów do motocykli. W tym przypadku musi się zarejestrować do VAT przed rozpoczęciem jakiejkolwiek sprzedaży. Zgłoszenie rejestracyjne VAT-R powinien złożyć już na etapie rejestracji firmy.

Warto przeczytać publikację na temat zwolnienia podmiotowego, w której przywołano szereg interpretacji podatkowych na temat wyłączenia ze zwolnienia podmiotowego w VAT, link do artykułu znajduje się tutaj.

Uwaga!

Jeżeli utrata prawa do zwolnienia z VAT będzie miała miejsce w trakcie miesiąca, to rejestracji do podatku VAT należy dokonać przed dniem dokonania tej sprzedaży

Na zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R przedsiębiorca, który dokonuje sprzedaży towarów i usług z art. 113 ust. 13 zaznacza checkbox 35 i 36:

Podsumowanie

Niektórzy przedsiębiorcy nie mają możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, czyli tego, które jest limitowane kwotowo do 200.000 zł. Wynika to wprost z przepisów, które towary i usługi są wyłączone ze zwolnienia. Niekiedy trzeba będzie rejestrować się do VAT już na etapie rejestracji firmy, kiedy indziej dopiero jak rozpoczniemy dostawę towarów lub świadczenie usług wykluczonych ze zwolnienia. Jak wiele tematów podatkowych tak i ten nie jest zerojedynkowy. Szczególnie przy świadczeniu usług kompleksowych mogą rodzić się pytania co jest świadczeniem głównym, a co pomocniczym, co jak wiadomo nie jest proste. Dlatego też istnieje bogata baza interpretacyjna, w której można znaleźć sporo cennych informacji. Mając na uwadze wskazane ograniczenia ustawowe każdy przedsiębiorca powinien wiedzieć kiedy na pewno nie będzie mógł skorzystać ze zwolnienia podmiotowego w VAT. Jeśli z racji wykonywanych czynności przedsiębiorca ma wątpliwości, to należałoby złożyć wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji. Jeśli już trzeba się zarejestrować do VAT, to ważna jest również terminowa rejestracja, która powinna być dokonana stosownie wcześniej, ponieważ cały proces jest dość długotrwały. Trzeba pamiętać, że czynny podatnik VAT nie ma tylko samych obowiązków, od momentu rejestracji ma również przywilej odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów.