Pakiet Slim VAT 3 – planowane zmiany od 2023 roku

Od 1 stycznia 2023 r. wejdzie w życie pakiet SLIM VAT 3, czyli plan uproszczeń dla przedsiębiorców w rozliczeniu VAT. Założeniem projektu jest zmniejszenie liczby formalności, ujednolicenie zasad i przyjaźniejsze dla firm warunki funkcjonowania w obszarze VAT.

SLIM VAT 1 i SLIM VAT 2 – czego dotyczyły?

Planowana na 2023 r. to kolejna, trzecia tura poprawek, które mają na celu ułatwić rozliczanie podatku VAT. Pierwsze nowe regulacje, czyli pakiet SLIM VAT 1 wszedł w życie 1 stycznia 2021 r. i uwzględniał m.in.:

• zmiany w fakturach korygujących,
• wydłużenie terminu do odliczenia VAT,
• wspólne kursy walut.

Natomiast pakiet SLIM VAT 2, obowiązujący od 1 października 2021 r., dotyczył m.in.:

• zmiany w możliwości odliczania podatku VAT,
• zmiany w uldze na złe długi,
• transakcji WNT i importu usług,
• mechanizmu podzielonej płatności.

Projekt SLIM VAT 3 – jakie zajdą zmiany w podatku od towarów i usług?

26 sierpnia 2022 r. zakończyły się konsultacje dotyczące zmian, które mają wejść w życie w ramach pakietu SLIM VAT 3. Nowe regulacje mają obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. (z wyjątkami wskazanymi w projekcie ustawy).

Nowy limit małego podatnika

Najważniejsza poprawka przewiduje zmianę definicji małego podatnika VAT. Obecnie małym podatnikiem jest firma, której roczny przychód nie przekracza równowartości 1,2 mln euro. Pakiet SLIM VAT 3 podwyższa ten limit do 2 mln euro. Dzięki temu status małego podatnika uzyska więcej przedsiębiorstw. Bycie małym podatnikiem wiąże się z przywilejami, np. możliwością skorzystania z jednorazowej amortyzacji (do kwoty 50 000 euro) oraz kwartalnego rozliczania VAT.

Doprecyzowanie kursu walut przy korektach faktur

Nowe przepisy przewidują, że kwoty na fakturze korygującej do faktury wystawionej w obcej walucie, należy przeliczać po takim samym kursie, jak faktura pierwotna. Dotyczy to zarówno faktur in plus, jak i in minus. Od tej zasady ma obowiązywać wyjątek: w przypadku faktur korygujących zbiorczych, obowiązywał będzie kurs waluty z dnia poprzedzającego wystawienie korekty. Ta sama zasada dotyczyć ma importu usług i WNT.

WDT a stawka 0% VAT

W obecnym systemie, jeśli przedsiębiorca nie posiada dokumentów potwierdzających WDT, musi wykazać ją jako dostawę krajową i opodatkować właściwą (polską) stawką VAT. Jednak po otrzymaniu dokumentów, firma może skorygować transakcję i zastosować stawkę 0% przy WDT. W tej chwili podatnicy mają problem z określeniem dokładnego okresu, w którym należy dokonać tej korekty. Przepisy SLIM VAT 3 mają uściślić, że należy ją rozliczyć za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Odliczenie VAT przy WNT

Obecnie prawo do odliczenia VAT przy WNT powstaje, pod warunkiem, że przedsiębiorca otrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów w ramach WNT w terminie do 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Zmiany w ramach SLIM VAT 3 przewidują rezygnację z obowiązku posiadania faktury.

Stosowanie proporcji

Zostanie zlikwidowany obowiązek uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu proporcji do odliczenia podatku naliczonego. Zamiast tego trzeba będzie zawiadamiać naczelnika US o wysokości przyjętej proporcji.

Ponadto zostanie zwiększona kwota pozwalająca uznać, że proporcja wynosi 100% – teraz przedsiębiorca może uznać, że proporcja wynosi 100%, kiedy przekroczy 98% i jednocześnie podatek naliczony jest mniejszy niż 500 zł – SLIM VAT 3 podnosi ten próg do 10 000 zł.

Oprócz tego, przedsiębiorca zyska prawo do rezygnacji z korekty, jeśli różnica pomiędzy proporcją wstępną a ostateczną nie przekracza 2 punktów procentowych oraz gdy proporcja ostateczna jest mniejsza od wstępnej, a podatek naliczony niepodlegający odliczeniu wynikający z różnicy między tymi proporcjami oraz tzw. korekty wieloletniej nie przekracza 10 000 zł. Obecnie każda różnica (nawet o 1 pp.) pomiędzy proporcją wstępną a ostateczną, obliguje do złożenia korekty rocznej.

Zmiany w działaniu WIS

Projekt SLIM VAT 3 zawiera kilka zmian w zasadach i procedurze wydawania WIS. Po pierwsze – zostanie zlikwidowana opłata 40 zł za wniosek o wydanie WIS (opłaty za przeprowadzenie ewentualnych badań lub analiz pozostaną bez zmian). Po drugie – organ wydający WIS będzie mógł wezwać wnioskującego do dostarczenia próbki towaru w terminie 7 dni od dostarczenia wezwania.

Ponadto, wydawanie wiążących informacji zostanie skonsolidowane w ręce dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Dyrektor KIS będzie wydawał wiążące informacje stawkowe (WIS), wiążące informacje akcyzowe (WIA), wiążące informacje taryfowe (WIT) i wiążące informacje o pochodzeniu (WIP).

Złagodzenie warunków szybszego zwrotu VAT

Obecnie podatnicy bezgotówkowi mają możliwość uzyskania zwrotu podatku VAT w terminie 15 dni, ale wymaga to spełnienia ściśle określonych warunków. Propozycja w ramach projektu SLIM VAT 3 polega na obniżeniu z 12 do 6 miesięcy okresu, który jest badany, aby stwierdzić, że:

• podatnik osiąga sprzedaż wraz z podatkiem, zaewidencjonowaną przy zastosowaniu kas rejestrujących online lub wirtualnych, za każdy okres rozliczeniowy nie mniejszą niż 40 000 zł (obecnie jest to 50 000 zł),
• ewidencja sprzedaży jest prowadzona wyłącznie za pomocą kas rejestrujących, umożliwiających połączenie i przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas (tzw. wirtualne lub online).

Brak obowiązku wystawiania faktury zaliczkowej

Zniknie obowiązek wystawiania faktury zaliczkowej w sytuacji, kiedy zaliczka i dostawa towaru nastąpią w tym samym okresie rozliczeniowym, a więc całą sprzedaż będzie można zaewidencjonować w jednej fakturze rozliczeniowej.

Zmiany w MPP

W umowach faktoringu, faktor może otrzymywać należności od nabywców stosujących MPP, nawet kiedy faktorant zmieni instytucję finansującą. W takim przypadku dotychczasowy faktor odpowiada solidarnie za otrzymany VAT. SLIM VAT 3 przewiduje, że uwolni się on od odpowiedzialności, jeśli przekaże wartość VAT na rachunek VAT nowego faktora.

Oprócz tego, projekt zakłada możliwość regulowania z rachunku VAT innych należności:

• podatku od wydobycia niektórych kopalin,
• podatku od sprzedaży detalicznej,
• opłaty od środków spożywczych (tzw. podatek cukrowy),
• podatku tonażowego,
• opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wraz z odsetkami za zwłokę od tej opłaty (tzw. opłata od małpek).

Rezygnacja z obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych

Zdjęcie powinności drukowania dokumentów wystawionych przy zastosowaniu kas rejestrujących, tj. raportów fiskalnych i dokumentów niefiskalnych będzie dotyczyło przedsiębiorców stosujących kasy online (w tym wirtualne).

Korekta deklaracji w ramach procedur OSS i IOSS

Przepisy SLIM VAT 3 przewidują ustalenie wzorów korekt, które będzie można składać bezpośrednio do Łódzkiego Urzędu Skarbowego.

Złagodzenie sankcji w VAT

Konsultowany projekt ustawy SLIM VAT 3 to realizacja wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-935/19. Z treści orzeczenia TSUE wynika kolejne, pozytywne dla przedsiębiorców, postanowienie. Trybunał uznał możliwość nakładania przez organy podatkowe 15% i 20% sankcji w VAT za niezgodną z przepisami.

Obecnie sankcje w wysokości 15% i 20% są stosowane automatycznie – niezależnie od tego, czy przedsiębiorca nieprawidłowo rozliczył VAT celem oszustwa, czy też są przesłanki wskazujące na nieświadomy błąd. SLIM VAT 3 ma się także pochylić nad tą kwestią i dać w ręce urzędników narzędzia, które pozwolą zróżnicować wysokość sankcji do okoliczności danej sprawy.

SLIM VAT 3 – na czym polegają uproszczenia?

Podsumowując, SLIM VAT 3 wprowadza zmiany w m.in. ustawach o VAT, ordynacji podatkowej, podatku akcyzowym, prawo bankowe. Projekt usuwa wiele zbędnych obowiązków (np. związanych z dopilnowaniem otrzymania faktury, aby odliczyć VAT przy WNT, drukowaniem dokumentów fiskalnych). Doprecyzowuje też wprost przepisy, które do tej pory są dla przedsiębiorców niejasne i budzą wątpliwości przy sporządzaniu różnego rodzaju rozliczeń.