Sprzedaż auta – w działalności gospodarczej, czy prywatnie?

Zastanawiasz się, jak rozliczyć sprzedaż auta na gruncie podatku dochodowego? Przeczytaj artykuł na ten temat.
Biuro rachunkowe - ifirma.pl

Przedsiębiorcy, bez względu na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, najczęściej wykorzystują w firmie samochody. Tak samo, jak ważna jest znajomość zasad, na jakich samochód należy ująć w urządzeniach księgowych w momencie zakupu niezbędna jest wiedza na temat rozliczenia sprzedaży auta na gruncie podatku dochodowego, co będzie tematem naszej dzisiejszej publikacji.

Na jakich zasadach można wykorzystywać samochód w prowadzonej działalności gospodarczej?

Chodzi tutaj przede wszystkim o dostępne dla przedsiębiorcy opcje, takie jak:

  1. Nabycie i wprowadzenie do ewidencji środków trwałych.
  2. Użytkowanie na podstawie umowy leasingu operacyjnego.
  3. Wynajmowanie.
  4. Podpisanie umowy użyczenia.
  5. Wykorzystanie pojazdu prywatnego.

W zależności od przyjętej przez przedsiębiorcę alternatywy nieco odmiennie będzie wyglądała sprzedaż auta na gruncie podatku dochodowego.

Ujęcie samochodu w ewidencji środków trwałych

Jeżeli zostanie podjęta decyzja o wprowadzeniu pojazdu do ewidencji środków trwałych kosztem uzyskania przychodów będą dokonywane odpisy amortyzacyjne według stawek obowiązujących w przepisach. Przedsiębiorca ma do wyboru trzy metody amortyzacji: liniową, degresywną i według stawek indywidualnych. Odpisów amortyzacyjnych dokonujemy począwszy od następnego miesiąca po miesiącu wprowadzenia pojazdu do ewidencji.

Przykład 1

Pan Michała zakupił samochód osobowy, który został wprowadzony do ewidencji środków trwałych w czerwcu 2022 r. i będzie amortyzowany metodą liniową. W takiej sytuacji w kosztach uzyskania przychodów pierwszy odpis zostanie zaksięgowany w miesiącu lipcu 2022 r.

Sprzedaż samochodu ujętego w ewidencji środków trwałych

Jeżeli samochód znajduje się w ewidencji środków trwałych, to w takim przypadku w momencie kiedy dojdzie do jego sprzedaży mówimy o sprzedaży majątku firmy. Dochód ze sprzedaży będzie opodatkowany na takich samych zasadach jak w prowadzonej działalności gospodarczej. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem lub stratą z odpłatnego zbycia składników majątkowych wykorzystywanych na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, jest przychód z odpłatnego zbycia powiększony o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych. Kosztem uzyskania przychodów jest natomiast różnica pomiędzy wartością początkową środka trwałego a sumą dokonanych odpisów amortyzacyjnych.

Natomiast w przypadku przedsiębiorców, którzy wybrali ryczałt, jako formę opodatkowania swoich przychodów w sytuacji sprzedaży auta będzie naliczony zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 3%.

Przykład 2

Pani Klaudia zakupiła samochód osobowy za gotówkę w 2017 roku za kwotę 60.000 zł netto i dokonywała odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych metodą liniową. W 2022 roku sprzedała auto za kwotę netto 30.000 zł. Kwota dokonanych odpisów amortyzacyjnych wynosi 60.000 zł, samochód został w pełni zamortyzowany. W tej sytuacji pani Karolina zapłaci podatek od sprzedaży w wysokości 19% (działalność jest opodatkowana podatkiem liniowym), który od sprzedaży wyniesie 5.700 zł (30.000 zł x 19% = 5.700 zł).

Przykład 3

Pan Michał zakupił w 2020 roku samochód osobowy, którego wartość początkowa wynosi 120.000 zł. W 2022 roku sprzedał auto za kwotę netto 80.000 zł, a suma dokonanych odpisów amortyzacyjnych do dnia sprzedaży wyniosła 48.000 zł. Księgowania w PKPiR będą wyglądały następująco przy rozliczaniu dochodu według skali podatkowej:


Kwota 80.000 zł znajdzie się w kol. 8 PKPiR,
Kwota 72.000 zł znajdzie się w kol. 13 i jest to niezamortyzowana wartość (120.000 zł – 48.000 zł = 72.000 zł)
Dochód ze sprzedaży samochodu wyniesie 8.000 zł (80.000 zł – 72.000 zł) a podatek dochodowy do zapłaty 1.360 zł (8.000 zł x 17% = 1.360 zł). Przyjęto że suma wszystkich dochodów w działalności gospodarczej nie przekroczyła 120.000 zł, dlatego sprzedaż jest opodatkowana stawką 17%.
Przykład 4

Pan Adam wybrał opodatkowanie swoich przychodów ryczałtem. W 2019 roku zakupił samochód osobowy na firmę za kwotę 70.000 zł a w 2022 roku sprzedał ten samochód za kwotę 50.000 zł. W tym przypadku zapłaci zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 1.500 zł (50.000 zł x 3% = 1.500 zł).

Użytkowanie samochodu na podstawie umowy leasingu operacyjnego

Kolejną opcją dostępną dla przedsiębiorcy jest możliwość korzystania z samochodu w firmie po podpisaniu umowy leasingu operacyjnego. W takim przypadku umowa jest zawierana na czas określony a po jej zakończeniu przedsiębiorca może wykupić samochód prywatnie lub do firmy. W trakcie trwania umowy w kosztach uzyskania przychodów znajdą się miesięczne raty leasingowe i opłata wstępna. Po wprowadzeniu w życie ustawy o Polskim Ładzie zmieniły się zasady rozliczania sprzedaży samochodu, który został wykupiony z leasingu prywatnie.

Sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu operacyjnego

Jak już wspomniano powyżej przy opcji leasingu operacyjnego po jego zakończeniu przedsiębiorca ma do wyboru wykup:

  1. Prywatny.
  2. Na firmę.

Jeżeli samochód zostanie wykupiony na firmę znajdzie się w ewidencji środków trwałych. W takim przypadku jego późniejsza sprzedaż będzie objęta podatkiem dochodowym na zasadach przyjętych do opodatkowania dochodów w prowadzonej działalności.

Przykład 5

Pani Jola posiada w prowadzonej działalności samochód wykupiony z leasingu operacyjnego na firmę. Kwota wykupu dla podatku PIT wynosiła 8.000 zł, samochód został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i dokonano jednorazowej amortyzacji. W 2022 roku samochód został sprzedany za kwotę 20.000 zł netto. Pani Jola wybrała podatek liniowy do rozliczania dochodów, a więc podatek od sprzedaży pojazdu wyniesie 3.800 zł (20.000 zł x 19%). Zasada rozliczania sprzedaży jest taka sama, jak w przypadku samochodu, który od samego początku był amortyzowany po wprowadzeniu do ewidencji środków trwałych.

Nieco inaczej będzie wyglądało rozliczenie jeżeli samochód zostanie wykupiony prywatnie z leasingu operacyjnego. Mamy obecnie dwa stany prawne:

Wykup samochodu z leasingu operacyjnego prywatnie
Do 31.12.2021 r.Od 01.01.2022 r.
Jeżeli sprzedaż samochodu nastąpiła po upływie 6 miesięcy od wykupu nie trzeba płacić podatku dochodowegoJeżeli sprzedaż nastąpi przed upływem 6 lat od wykupu należy dokonać opodatkowania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej

Użytkowanie samochodu prywatnego w prowadzonej działalności gospodarczej

Użytkowanie samochodu prywatnego w firmie nie wymaga już obecnie prowadzenia kilometrówki, jednak wprowadzony został limit odliczeń ponoszonych wydatków w wysokości 20% w podatku PIT. Taki samochód nie znajduje się w ewidencji środków trwałych.

Sprzedaż samochodu prywatnego

Sprzedaż samochodu prywatnego niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych powinna być rozpatrywana z uwzględnieniem przepisów obowiązujących osoby nieprowadzące działalności gospodarczej. Wynika z nich, że jeżeli do sprzedaży auta dojdzie przed upływem 6 miesięcy od jego nabycia należy wykazać dochód ze sprzedaży, ale poza działalnością gospodarczą.

Użytkowanie samochodu w firmie na podstawie umowy najmu

Przedsiębiorcy mają do wyboru jeszcze jedną opcję, żeby móc wykorzystywać samochód w prowadzonej działalności. Chodzi mianowicie o umowę najmu. W takim przypadku w kosztach uzyskania przychodów znajdą się opłaty tzw. czynszowe. Można również zaliczać ponoszone wydatki eksploatacyjne, które są limitowane w 75%.

Użytkowanie samochodu w firmie na podstawie umowy użyczenia

Umowa użyczenia najczęściej zawierana w gronie najbliższej rodziny lub znajomych. W przypadku umowy użyczenia dla przedsiębiorcy powstanie przychód do opodatkowania, jako wartość innych nieodpłatnych świadczeń. Jednak jeżeli umowa użyczenia jest zawierana w I lub II grupie podatkowej, o których jest mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn, to przedsiębiorca może skorzystać ze zwolnienia od podatku. W przypadku, gdy takie osoby znajdą się w grupie III, to już trzeba będzie wykazać przychód w działalności gospodarczej. Tak samo, jak przy umowie najmu przedsiębiorca ma prawo zaliczyć do kosztów podatkowych 75% poniesionych wydatków w związku z jego użytkowaniem.

Sprzedaż samochodu użytkowanego na podstawie umowy najmu/użyczenia

W takim przypadku samochód sprzedaje firma wynajmująca lub osoba użyczająca. Te podmioty są właścicielami pojazdu, a więc przedsiębiorca nie ma tutaj obowiązku rozliczania takiej sprzedaży w prowadzonej działalności gospodarczej.

sprzedaż samochodu - forma własności  

Podsumowanie

Zagadnienie związane ze sprzedażą samochodów, które są wykorzystywane w działalności gospodarczej zawsze budziło i budzi emocje. Przepisy nie odnoszą się zawsze do tej kwestii w sposób niebudzący wątpliwości. Przedsiębiorca ma kilka opcji do wyboru i niekoniecznie zawsze musi wejść w posiadanie auta. W zależności od formy własności samochodu różnie będzie wyglądało rozliczenie sprzedaży na gruncie podatku dochodowego. Poniżej przedstawiamy zestawienie rozliczenia sprzedaży pojazdu:

Forma własności samochodu
Sprzedaż w działalności
Sprzedaż prywatnie
FirmowyPodlega opodatkowaniu na takich samych zasadach, jak prowadzona działalnośćJeżeli samochód zostanie wycofany z działalności do majątku prywatnego sprzedaż przed upływem 6 lat generuje dochód do opodatkowania w działalności
W leasingu operacyjnymJeżeli wykup z leasingu został dokonany na firmę, to dochód ze sprzedaży jest wykazywany w działalnościJeżeli wykup jest na osobę prywatną, to sposób rozliczenia zależy od okresu wykupu: do końca 2021 roku i od 01.01.2022 r.
PrywatnySprzedaż nie jest opodatkowana w działalnościOpodatkowanie sprzedaży na zasadach wynikających z ustawy o PIT (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d). Jeżeli sprzedaż samochodu nastąpi w ciągu 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, to trzeba będzie zapłacić podatek PIT
Umowa najmu/użyczeniaSprzedaż nie jest opodatkowana w działalnościZagadnieniem opodatkowania sprzedaży zajmuje się właściciel pojazdu

Najważniejsze pytania

  1. 🔸Jak należy rozpatrywać sprzedaż samochodu prywatnego?

    Sprzedaż samochodu prywatnego niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych powinna być rozpatrywana z uwzględnieniem przepisów obowiązujących osoby nieprowadzące działalności gospodarczej.

  2. 🔸Kto odpowiada za sprzedaż samochodu użytkowego na podstawie umowy najmu/użyczenia?

    W takim przypadku samochód sprzedaje firma wynajmująca lub osoba użyczająca.

Podziel się z innymi

Biuro rachunkowe - ifirma.pl
Jeden komentarz
  1. analityk

    A co z „podatkiem” zdrowotnym?

Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Klauzula/ zastrzeżenie prawne na ifirma.pl
Twój znajomy zakłada firmę Blog banner

Z biurem rachunkowym IFIRMA masz i czas, i firmę

Już za 149 zł

miesięcznie

  • Pomagamy w przeniesieniu dokumentów i formalnościach
  • Przydzielamy dedykowaną księgową
  • Wygodnie dostarczasz dokumenty,
a księgowa rozlicza miesiąc i wysyła deklaracje
Myślisz o zmianie księgowego?

Zostaw swój numer telefonu, a my znajdziemy księgowego dla Ciebie.

    Mobilnie. Wszędzie

    Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

    Mobilnie

    Ułatwienia dla e‑commerce

    Wygodne integracje
    Wygodne integracje

    Program do faktur IFIRMA w prosty sposób zintegrujesz z Allegro i popularnymi platformami e‑commerce jak Shoper, WooCommerce czy PrestaShop.

    Sprawdź wszystkie integracje →

    Wygodne integracje
    Płatności w jednym miejscu

    ifirma.pl łączy się z urządzeniami fiskalnymi, pozwala na eksport przelewów do banku i zatwierdzanie ich jednym kodem, co znacznie usprawnia codzienną pracę i samodzielne księgowanie.

    Wygodne integracje
    Łatwe generowanie faktur

    Dzięki integracji z bazą GUS ułatwiamy też wystawianie faktur – wystarczy, że wpiszesz NIP kontrahenta, a reszta danych uzupełni się automatycznie.

    allegro integracja ecommerce
    woocommerce integracja ecommerce
    shoper integracja ecommerce
    prestashop integracja ecommerce
    shoplo integracja ecommerce
    magento integracja ecommerce