Urlop okolicznościowy – kto i kiedy może z niego skorzystać? Najważniejsze informacje
Zastanawiasz się komu przysługuje urlop okolicznościowy i na jakich warunkach można z niego skorzystać? W dzisiejszym artykule dostępne będą wszystkie informacje na ten temat.
Praca na etacie daje wiele przywilejów, jednym z nich jest prawo do urlopów z różnego tytułu. Jednak nie każdy urlop przysługuje z automatu wszystkim pracownikom, tak też jest w przypadku urlopu okolicznościowego, o którym będziemy pisać w dzisiejszej publikacji. Dowiemy się między innymi kto i kiedy może z niego skorzystać.
Urlop okolicznościowy
Urlop okolicznościowy przysługuje jedynie pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę, wynika to wprost z przepisów. Potoczne rozumienie słowa “okolicznościowy” nasuwa skojarzenia z jakąś sytuacją, która występuje sporadycznie i ma związek z jakimś ważnym wydarzeniem w życiu osobistym. Ustawodawca wydał Rozporządzenie w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, w którym zamieszczone są m.in. informacje na temat obowiązku zwolnienia pracownika od świadczenia pracy w ściśle określonych okolicznościach tam wymienionych.
Komu przysługuje urlop okolicznościowy?
W praktyce posługujemy się pojęciem “urlop okolicznościowy” a tak naprawdę jest to zwolnienie od świadczenia pracy na określony czas.
Pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę przysługuje urlop okolicznościowy i pracodawca nie może odmówić jego udzielenia
Wymiar urlopu okolicznościowego został wskazany w Rozporządzeniu
Przepisy Rozporządzenia obowiązują wszystkich pracodawców, również takich, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i zatrudniają pracowników
2 dni urlopu okolicznościowego przysługuje z tytułu:
zawarcia związku małżeńskiego,
urodzenia dziecka, przysługuje zarówno ojcu i matce, z tym że w praktyce najczęściej z urlopu korzysta ojciec, ponieważ matka jest na urlopie macierzyńskim,
zgonu dziecka,
pogrzebu małżonka, ojca, matki, ojczyma i macochy
1 dzień urlopu okolicznościowego przysługuje z tytułu:
zgonu innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką
Ważne!
Za czas urlopu okolicznościowego pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia
Wymiar urlopu okolicznościowego nie zależy od wymiaru etatu. Pracownik zatrudniony na część etatu otrzyma urlop na takich samych zasadach, jak pozostali pracownicy. Urlop okolicznościowy nie wlicza się do limitu urlopu wypoczynkowego, który przysługuje na mocy ustawy Kodeks pracy
Pozostałe okoliczności, w których pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia, podczas nieobecności w pracy
Do tej pory wymienione zostały zdarzenia wynikające wprost z Rozporządzenia, na które pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, które potocznie określane jest urlopem okolicznościowym. Jednak konstrukcja przepisu pozwala spojrzeć na ten temat z szerszej perspektywy, a konkretnie chodzi o inne sytuacje życiowe, w których pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy i jest to nieobecność usprawiedliwiona, przykładowo:
w charakterze świadka w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez Najwyższą Izbę Kontroli (NIK),
w celu oddania krwi przez krwiodawcę,
przeprowadzenie badań lekarskich i szczepień ochronnych na czas niezbędny do ich wykonania,
prowadzenie zajęć dydaktycznych związanych z pracą,
udział w akcjach ratowniczych organizowanych przez np. ochotniczą straż pożarną, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.
Rodzicom i opiekunom przysługuje w roku kalendarzowym 2 dni na opiekę nad dzieckiem, które nie ukończyło 14 lat. Jest to regulacja ustawowa i wynika wprost z Kodeksu pracy. Pracownik może skorzystać z tego przywileju bez podawania przyczyny nieobecności, za czas zwolnienia przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Więcej szczegółów na temat 2 dni opieki nad dzieckiem można znaleźć w podlinkowanej publikacji.
Wniosek o urlop okolicznościowy
Składając wniosek o udzielenie urlopu okolicznościowego, pracownik powinien na nim zamieścić podstawowe informacje takie jak:
imię i nazwisko,
dane pracodawcy,
podstawa udzielenia urlopu okolicznościowego,
termin, w którym urlop zostanie wykorzystany,
podpis wnioskodawcy.
Jeśli u danego pracodawcy obowiązują wzory wniosków, to pracownik może skorzystać z takiego wzoru
Uwaga! Jeżeli przepisy prawa pracy obowiązujące u danego pracodawcy nie określają sposobu zawiadomienia pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy, pracownik powiadamia pracodawcę osobiście lub przez inną osobę, telefonicznie lub za pośrednictwem innego środka łączności albo drogą pocztową
Co do zasady pracownik powinien zawiadomić pracodawcę o swojej nieobecności niezwłocznie, nie później niż w drugim dniu nieobecności w pracy
Z przepisów nie wynika wprost, że mają być załączone dokumenty potwierdzające prawo do urlopu okolicznościowego, przyjmuje się jednak, że należy przedłożyć pracodawcy odpowiednio:
akt małżeństwa,
akt urodzenia,
akt zgonu
Na stronie internetowej można przeczytać, że urlop okolicznościowy nie przysługuje pracownikowi, który bierze tylko ślub kościelny. Urlop jest udzielany w przypadku ślubu cywilnego lub konkordatowego.
Przykładowo jeśli pracownik w jednym roku bierze ślub cywilny a w kolejnym ślub kościelny, to urlop okolicznościowy przysługuje jedynie z tytułu ślubu cywilnego
Warto jeszcze podkreślić, że urlop okolicznościowy z tytułu śmierci członków najbliższej rodziny przysługuje na każdego oddzielnie. Jeśli doszłoby do śmierci rodziców, dziadków w tym samym roku w niewielkim odstępie czasu, to urlop okolicznościowy przysługuje w wymiarze 2 dni z powodu zgonu matki i 2 dni z powodu zgonu ojca. Ta sama zasada będzie dotyczyła dziadków, przy czy w tym przypadku wymiar urlopu okolicznościowego wynosi 1 dzień.
Można jeszcze zadać pytanie, czy jeżeli do śmierci dojdzie w tym samym czasie, to czy przysługuje urlop w podwójnym wymiarze, tj. np. 4 dni w przypadku zgonu rodziców? Przepisy nie odnoszą się do tak szczegółowych przypadków, jednak można zakładać, że pracodawca powinien udzielić urlopu w takiej wysokości. Intencją ustawodawcy jest zawsze dobro pracownika i ten aspekt powinien być wzięty pod uwagę przy podejmowaniu decyzji.
Urlop okolicznościowy – kiedy przepada?
Przepisy nie narzucają terminu, w którym ma być wykorzystany urlop okolicznościowy. Taki urlop przysługuje jedynie w roku, w którym miało miejsce zdarzenie powiązane z urlopem. Warto mieć jednak na uwadze, że w niektórych sytuacjach urlop okolicznościowy może przepaść i pracownik powinien o tym pamiętać. Pokażemy na przykładach, kiedy to może mieć miejsce. Nie zawsze okoliczności udzielania urlopu są takie oczywiste. Pomimo, że taki urlop przysługuje na okoliczność konkretnego zdarzenia, to nie zawsze musi być wykorzystany w dniu wystąpienia tego zdarzenia.
Przykład 1
Pan Jakub postanowił wziąć ślub cywilny 31 grudnia 2024 r. Wniosek o udzielenie urlopu okolicznościowego złożył dopiero 2 stycznia 2025 r. W takim przypadku prawo do urlopu wygasło, ponieważ urlop nie przechodzi na kolejny rok podatkowy.,/p>
Przykład 2
Pan Adam przebywa na urlopie wypoczynkowym, w trakcie którego urodziło mu się dziecko. W takim przypadku nie może przerwać urlopu wypoczynkowego, żeby wziąć urlop okolicznościowy. Brak szczegółowych przepisów dopuszcza możliwość udzielenia takiego urlopu po zakończonym urlopie wypoczynkowym, jednak w takich przypadkach będzie to podlegało indywidualnej ocenie u danego pracodawcy.,/p>
Przykład 3
Pani Agata miała zaplanowany ślub i z tego tytułu wykorzystała 2 dni urlopu okolicznościowego przed terminem ślubu. Jednak uroczystość nie doszła do skutku. W takim przypadku urlop okolicznościowy nie przysługuje. Jeśli pani Agata ma urlop wypoczynkowy, to zastąpi on urlop okolicznościowy, w przeciwnym razie należałoby wnioskować o urlop bezpłatny.
Przykład 4
W trakcie długiego zwolnienia lekarskiego zmarła babcia pani Ilony i w tym czasie odbył się również jej pogrzeb. Po powrocie do pracy pani Ilona złożyła wniosek o udzielenie urlopu okolicznościowego z powodu śmierci babci, ponieważ w tym dniu odczytywany był testament u notariusza. Jest to okoliczność powiązana i pracodawca powinien udzielić urlopu.
Podsumowanie
W dzisiejszej publikacji omówiony został temat udzielania urlopu okolicznościowego, kto i kiedy może z niego skorzystać, kiedy taki urlop może przepaść.
Urlop okolicznościowy przysługuje jedynie pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę, bez względu na wymiar zatrudnienia. Urlop przysługuje w wymiarze 1 lub 2 dni, w zależności od przyczyny, szczegóły znajdują się w Rozporządzeniu, które reguluje ten temat.
Termin wykorzystania urlopu nie został wyraźnie wskazany w przepisach. Powinien być to jednak termin tuż przed lub po wydarzeniu. Urlop można wykorzystać jedynie w roku kalendarzowym, w którym zaistniała okoliczność uprawniająca do urlopu. Niewykorzystany urlop nie przechodzi na kolejny rok.
Pracownik powinien zawiadomić pracodawcę niezwłocznie, że chce skorzystać z urlopu okolicznościowego. Forma zawiadomienia powinna być zgodna z przepisami obowiązującymi u danego pracodawcy, chyba że takich nie ma, to dowolna.
Jeśli z jakiś powodów ustanie przyczyna udzielenia urlopu, to pracownik będzie musiał go zastąpić urlopem wypoczynkowym, jeśli taki posiada lub poprosić o urlop bezpłatny.
Księgowa, specjalista do spraw rozliczeń podatkowych z wieloletnim doświadczeniem pracy w organach podatkowych. Przez kilka lat prowadziła własne biuro rachunkowe. Praca w sektorze prywatnym pozwoliła na zmianę perspektywy postrzegania obowiązujących przepisów podatkowych. Zdobyte doświadczenia pozwalają na łączenie wiedzy teoretycznej z wieloletnią praktyką w zawodzie.
Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą z innymi, stara się ją przekazywać w dostępnej dla każdego formie. Z pasja poświęca się pisaniu artykułów o tematyce podatkowej. Częste zmiany przepisów wymagają otwartej głowy, kreatywności i dużej elastyczności, co jest dodatkowym atutem tej pracy, nie ma miejsca na nudę. Większość jej publikacji dotyczy rozliczeń z zakresu podatku dochodowego i podatku VAT, ale nie unika wyzwań z obszarów o innej tematyce.
Dodatkowo jest wykładowcą i szkoleniowcem z zakresu zagadnień o tematyce podatkowej. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje, śledzi na bieżąco zmieniające się przepisy podatkowe, żeby przekazywać zawsze aktualne i sprawdzone informacje.
Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.
Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga.
O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.
Gdy mówimy o urlopie, to zasadniczo mamy na myśli urlop wypoczynkowy albo rodzicielski. Urlopów pracowniczych jest jednak znacznie więcej, niż mogłoby się wydawać. Wśród rodzajów urlopów należy wyróżnić urlop bezpłatny, który udzielany jest na pisemny wniosek pracownika i który stanowi przerwę w realizacji obowiązków i praw pracowniczych u danego pracodawcy.
O zasadach jego udzielenia przeczytasz w poniższym artykule.
Tworzenie nowych produktów to proces. Wymaga dokładnej wizji, czasu i przygotowania. A żeby nie pogubić się po drodze, warto przygotować dokument pt. roadmapa produktu. Czym ona jest i jak ją stworzyć? O tym niżej.
Jeszcze w tym roku zacznie obowiązywać ustawa o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych, która stanowi implementację dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 roku w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej.
Dowiedz się, czym jest podatek wyrównawczy i kto zobowiązany będzie go uiszczać.
Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.
Klauzula informacyjna –
kontakt
telefoniczny marketing
Jeżeli wyrazisz zgodę, zadzwonimy do Ciebie, aby przybliżyć Ci naszą
ofertę. Wyrażoną zgodę możesz wycofać w dowolnym momencie, wysyłając
wiadomość e-mail na adres iod@ifirma.pl. Administratorem Twoich
danych
osobowych będzie IFIRMA SA z siedzibą we Wrocławiu przy ul.
Grabiszyńskiej 241G, 53-234 Wrocław. Więcej o tym, jak chronimy
Twoje
dane dowiesz się na stronie: https://www.ifirma.pl/rodo
Małgorzata Jagusiak 
Czym jest urlop bezpłatny? Wzory pism do pobrania!
Adrianna Glapiak
Roadmapa produktu. Jak stworzyć taki dokument? 4 podstawowe kroki
Adam Sawicki
Umowa zlecenie – najważniejsze informacje 2024
Podatek wyrównawczy jeszcze w tym roku! Sprawdź, co zakłada nowy projekt ustawy
