Przedsiębiorcy, którzy zatrudniają co najmniej 25 pracowników muszą pamiętać o obowiązkowych wpłatach na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Jest również możliwość obniżenia takich wpłat pod warunkiem zatrudniania osób niepełnosprawnych. Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych dokładnie reguluje te zagadnienia. W artykule przyjrzymy się temu bliżej i przedstawimy wzór na wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Orzeczenie o niepełnosprawności
Żeby można było zaliczyć pracownika do osób niepełnosprawnych musi on przedstawić pracodawcy orzeczenie o posiadanym stopniu niepełnosprawności. Ustala się trzy stopnie niepełnosprawności, które stosuje się do realizacji celów określonych ustawą:
- znaczny,
- umiarkowany,
- lekki.
Każdy pracodawca, który zatrudnia 25 pracowników ma obowiązek rejestracji do PFRON, bez względu na to czy zatrudnia pracowników niepełnosprawnych, czy też nie. Nie ma również znaczenia czy osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6%, czy też nie.
Ustalanie zatrudnienia ogółem
Stan zatrudnienia ogółem oblicza się po zakończeniu każdego miesiąca. Liczbę etatów wylicza się jako średnią arytmetyczną z dziennych stanów zatrudnienia, sumując stan zatrudnienia z każdego dnia w przeliczeniu na etaty, a następnie dzieląc przez liczbę dni w miesiącu z uwzględnieniem dni wolnych od pracy. Stan zatrudnienia wylicza się z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku stosując zaokrąglenia:
- w dół, jeżeli pierwsza odrzucona cyfra należy do przedziału od 0 do 4,
- w górę, jeżeli pierwsza odrzucona cyfra należy do przedziału od 5 do 9.
Do liczby pracowników, w przeliczeniu na etaty wlicza się osoby zatrudnione na podstawie:
- umowy o pracę,
- powołania,
- wyboru,
- mianowania,
- spółdzielczej umowy o pracę.
Do liczby pracowników nie wlicza się osób niebędących osobami niepełnosprawnymi zatrudnionych:
- na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego,
- przebywających na urlopach rodzicielskich,
- przebywających na urlopach wychowawczych,
- nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej,
- będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy,
- nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,
- przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy.
Przykład 1:
W miesiącu lipcu stan zatrudnienia ogółem wyglądał następująco:
- od 1 do 5 lipca zatrudnienie wynosiło 23 etatów,
- od 6 do 15 lipca zatrudnienie wynosiło 25 etatów,
- od 16 do 31 lipca zatrudnienie wynosiło 27 etatów.
Wyliczenie stanu zatrudnienia ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy:
ZOG = [(5 dni x 23 etaty) + (10 dni x 25 etatów) + (16 dni x 27 etatów)] / 31 dni = 25,71 etatów – płatnik ma obowiązek dokonania wpłat na PFRON za miesiąc lipiec.
Jeżeli wskaźnik zatrudnienia wyszedłby niższy niż 25 etatów, wówczas przedsiębiorca nie będzie miał obowiązku zapłaty składki do PFRON.
Jak wyliczyć wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych?
Do wyliczenia stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych potrzebna jest informacja o liczbie zatrudnionych pracowników z orzeczoną niepełnosprawnością. Pracodawca musi dysponować orzeczeniem najpóźniej w dniu podpisania umowy o pracę.
Do wyliczenia wskaźnika osób niepełnosprawnych zalicza się pracowników zatrudnionych na podstawie:
- umowy o pracę,
- powołania,
- wyboru,
- mianowania,
- spółdzielczej umowy o pracę.
Do wyliczenia zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie bierze się pod uwagę:
- osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie, umowa o dzieło),
- osób niepełnosprawnych przebywających na urlopie bezpłatnym.
Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych – wzór:
W = ZON / ZOG
gdzie:
W – oznacza wskaźnik z dokładnością do czterech miejsc po przecinku,
ZON – stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (z miesiąca sprawozdawczego – etaty),
ZOG – stan zatrudnienia ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (z miesiąca sprawozdawczego – etaty).
Przykład 2:
Dane o zatrudnieniu w sierpniu:
- od 1 do 10 sierpnia zatrudnienie wynosiło 45 etatów,
- od 11 do 31 sierpnia zatrudnienie wynosiło 42 etaty,
- od 1 do 31 sierpnia zatrudniono 4 osoby niepełnosprawne.
Wyliczenie wskaźnika w sierpniu:
ZOG = [(10 dni x 45 etatów) + (21 dni x 42 etaty)] / 31 dni = 42,97 etatów
ZON = (31 dni x 4 etaty) / 31 dni = 4 etaty
W = ZON / ZOG = 4 etaty / 42,97 etatów = 0,0931 (9,31%) – nie występuje obowiązek zapłaty na PFRON za sierpień.