Wynajem aut a VAT i PIT – czy trzeba prowadzić kilometrówkę?

Przepisy ograniczające podatkowe rozliczanie wydatków związanych z samochodami osobowymi nie powinny mieć teoretycznie odniesienia do samochodów przeznaczonych na wynajem. Czy jednak jest tak w rzeczywistości?

Ograniczenia podatkowe a wynajem samochodów

Czynni podatnicy VAT przyzwyczaili się już do przepisów, które nakładają na nich ograniczenie w odliczaniu VAT od wydatków związanych z samochodami osobowymi – zasadniczo mamy tu prawo do odliczenia 50% podatku. Nowością jest natomiast przepis ograniczający możliwość zaliczania wydatków samochodowych do kosztów (a co za tym idzie – zwiększanie podstawy opodatkowania PIT) – od początku 2019 r. zasadniczo można uznać w kosztach wyłącznie 75% wydatków na eksploatację samochodu osobowego.

Aby uniknąć ograniczeń, przedsiębiorcy powinni co do zasady zgłosić samochód osobowy do urzędu skarbowego na druku VAT-26 (w zakresie VAT) oraz zaprowadzić szczegółową ewidencję przebiegu pojazdów (zarówno w zakresie VAT, jak i PIT). Jeżeli jednak mamy do czynienia z samochodami osobowymi przeznaczonymi na wynajem (do oddania w dzierżawę, leasing), a firma ma wprowadzony w PKD ten rodzaj działalności, ograniczenia wyglądają nieco inaczej.

W zakresie VAT wskazuje na to art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. c Ustawy o VAT, który wyłącza obowiązek stosowania ewidencji właśnie dla takich samochodów. Natomiast w Ustawie o PIT należałoby uważnie przeczytać art. 23 ust. 1 pkt 46a, który wyłącza 25% wydatków eksploatacyjnych z kosztów tylko wtedy, gdy samochód jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika. Aby udowodnić, że możliwe jest 100% odliczenie, podatnik powinien generalnie zastosować ewidencję przebiegu pojazdów – chyba że, zgodnie z ust. 5f i 5g, taki obowiązek wyłącza Ustawa o VAT, czego przykładem jest właśnie profesjonalny wynajem aut.

Wydaje się zatem, że samochody osobowe, przeznaczone wyłącznie do oddania w odpłatne używanie, spełniają warunek użytkowania tylko w celach firmowych dla PIT i VAT, i nie wymagają prowadzenia ewidencji dla pełnego odliczenia. Co ciekawe jednak, w zakresie VAT brak konieczności prowadzenia ewidencji może być podważony.

Wynajem aut a stanowisko organów skarbowych

W związku z faktem, że aktualne przepisy ograniczające odliczenie VAT obowiązują od 2014 r., mamy w ich zakresie znacznie szersze orzecznictwo niż w zakresie ograniczeń PIT. Na tej podstawie klaruje się stanowisko organów skarbowych – zgodnie z nim, samochody przeznaczone na wynajem mogą podlegać pod odliczenie 100% VAT bez prowadzonej ewidencji wyłącznie w sytuacji, gdy nie są wykorzystywane przez podatnika poza wynajmem. Zatem jeśli przedsiębiorca pojedzie takim samochodem w inną, niezwiązaną z wynajmem trasę, traci możliwość uznania go za wyłącznie wynajmowany i odliczenia 100% VAT bez stosowania kilometrówki – nawet gdyby ta dodatkowa trasa była wykonana w celach firmowych.

Przepisy Ustawy o PIT nie uzależniają 100% odliczenia kosztów bez kilometrówki od tego, czy auto jest przeznaczone na wynajem, ale od tego, czy nie jest wykorzystywane do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą oraz czy na podstawie przepisów Ustawy o VAT, można zrezygnować z prowadzenia dla niego ewidencji przebiegu pojazdów. Tym samym, gdyby zgodnie z Ustawą o VAT zaprowadzenie kilometrówki dla 100% odliczenia było obowiązkowe, wydaje się że taki obowiązek powstanie również w zakresie PIT.