Spadkobiercy mają dylemat co zrobić z firmą, którą przed śmiercią prowadziła bliska im osoba – czy zakończyć tę działalność, czy może ją kontynuować? Podjęcie decyzji nie jest łatwe, ale wprowadzone nie tak dawno przepisy o zarządzie sukcesyjnym regulują kwestie związane z powołaniem zarządu sukcesyjnego. Dzisiaj odpowiemy na pytanie, w jaki sposób zarządca sukcesyjny dokonuje rozliczeń z ZUS.
Śmierć przedsiębiorcy w trakcie miesiąca a ZUS
Po śmierci przedsiębiorcy urząd zajmujące się ewidencją ludności przesyła informację na ten temat do CEIDG, które dalej z automatu przesyła wiadomość również do ZUS. Na tej podstawie ZUS może dokonać wyrejestrowania przedsiębiorcy z urzędu (art. 48b ust. 1 ustawy o sus). Zgodnie z przepisami wyrejestrowania powinien dokonać płatnik składek, którego w tym przypadku już nia ma (art. 36 ust. 11 ustawy o sus). Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby wyrejestrowania z ZUS dokonali spadkobiercy.
Jeżeli śmierć nastąpiła w trakcie miesiąca, za okres do dnia śmierci należne są składki na ubezpieczenie społeczne i składka zdrowotna za cały miesiąc, ponieważ jest niepodzielna. W takim przypadku to spadkobiercy mogą przygotować deklarację rozliczeniową i zapłacić należne składki do ZUS, bądź udać się do ZUS i ustalić sposób postępowania w takiej sytuacji.
Jeżeli przedsiębiorca zatrudniał pracowników, to wówczas jego składki ZUS zostaną wykazane w deklaracji złożonej przez przedsiębiorstwo w spadku, która będzie obejmowała całość należności ZUS za ostatni okres rozliczeniowy.
Składki ZUS zatrudnionych pracowników
Jeżeli dojdzie do porozumienia pomiędzy zarządcą sukcesyjnym a zatrudnionymi pracownikami, to stanie się on płatnikiem składek ZUS za tych pracowników. W deklaracjach rozliczeniowych i imiennych raportach miesięcznych w danych identyfikacyjnych płatnika składek znajdzie się NIP zmarłego przedsiębiorcy, a przy nazwie skróconej w poz. 6 deklaracji ZUS DRA dopisek “w spadku”, np. Jan Kowalski w spadku.
Pozostałe dane w dokumentach rozliczeniowych pozostają bez zmian. Organ ZUS na podstawie informacji z CEIDG również dokonuje z urzędu aktualizacji danych rejestracyjnych na przedsiębiorstwo w spadku, o ile w CEIDG jest wpisany zarządca sukcesyjny. Takie informacje uzyskano na infolinii ZUS.
Zarządca sukcesyjny a ZUS
Zgodnie z ustawą o zarządzie sukcesyjnym, zarządca sukcesyjny działa w imieniu własnym, na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku. W myśl tego przepisu nie jest przedsiębiorcą, a więc nie podlega pod ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych.
Nie ma tytułu ubezpieczeniowego dla zgłoszenia zarządcy sukcesyjnego do ZUS, a więc nie będzie z tego tytułu opłacał składek ZUS. Nie ma również obowiązku opłacania składek ZUS za zmarłego przedsiębiorcę.
Odrębną kwestią są obowiązki związane ze sprawowaniem funkcji zarządcy sukcesyjnego, jako płatnika składek. W tym przypadku zarządca sukcesyjny jest odpowiedzialny za prawidłowe rozliczanie składek ZUS od wszystkich zatrudnionych pracowników.