Działalność gospodarcza i umowa zlecenie a Mały ZUS Plus

Każdy kto chce prowadzić działalność gospodarczą nie jest pozbawiony prawa do innych aktywności zawodowych. Może więc pracować na umowę o pracę, umowę zlecenie czy umowę o dzieło. Jednak w takich przypadkach dochodzi do zbiegu tytułów do ubezpieczeń i warto poznać zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne. W dzisiejszej publikacji odniesiemy się do sytuacji, w której prowadzona jest działalność gospodarcza i przedsiębiorca opłaca mały ZUS Plus i pozostaje jeszcze w zatrudnieniu na umowę zlecenia.

Składki z tytułu umowy zlecenia

Co do zasady z tytułu zawartej umowy zlecenia należne są składki na ubezpieczenia społeczne jeśli nie posiadamy innych tytułów do ubezpieczenia. W sytuacji, gdy dochodzi do zbiegu tytułów do ubezpieczeń sprawa musi być przeanalizowana indywidualnie, każdy przypadek może być inny. Nie można więc udzielić jednoznacznej odpowiedzi czy podpisując umowę zlecenia, nasze wynagrodzenie zostanie pomniejszone o należne składki społeczne czy też nie. Ten temat był niejednokrotnie opisywany na łamach naszych publikacji, w niektórych z nich opisane zostały w szczegółach zasady rozliczania przykładowo:

1. Z działalności gospodarczej i umowy zlecenie.
2. Z działalności gospodarczej, umowy o pracę i umowy zlecenie.

Dzisiaj jednak dokonamy analizy oskładkowania umowy zlecenie, jeżeli przedsiębiorca opłaca Mały ZUS Plus.

Mały ZUS Plus – dla kogo?

Nie każdy przedsiębiorca będzie miał możliwość opłacania Małego ZUS Plus. Również na ten temat można znaleźć i przeczytać publikacje. W jednej z nich przedstawione zostały w szczegółach warunki uprawniające do Małego ZUS Plus. W podlinkowanej publikacji temat Małego ZUS Plus został opisany na przykładach.

W dalszej części artykułu odniesiemy się do tego, o czym powinien pamiętać przedsiębiorca, który spełnia warunki do Małego ZUS Plus i jednocześnie jest zatrudniony na umowę zlecenia.

Działalność gospodarcza i umowa zlecenie a Mały ZUS Plus

Kluczowe do ustalenia będzie czy umowa zlecenie jest wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, czy też poza nią. Jeżeli ustalimy, że umowa zlecenie jest wykonywana poza działalnością gospodarczą, to uzyskiwane przychody są kwalifikowane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Wiemy już, że umowa zlecenie i działalność gospodarcza będą stanowiły odrębne źródła do ubezpieczeń społecznych i teraz zajmiemy się sposobem ich rozliczania. Dla przypomnienia podstawa wymiaru składek społecznych do Małego ZUS Plus zależy od wysokości dochodu z działalności gospodarczej za poprzedni rok. Dla przykładu na 2023 rok będzie to dochód osiągnięty za 2022 rok. Jednak są także widełki, w których mieści się podstawa składek na ubezpieczenia społeczne. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę i wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Przedsiębiorca, który opłaca Mały ZUS Plus i jest zatrudniony na umowę zlecenie, co do zasady w takim przypadku zarówno z jednego, jak i drugiego tytułu będzie opłacał składki społeczne. Wyjątkiem będzie sytuacja, w której podstawa wymiaru składek społecznych z działalności gospodarczej lub z umowy zlecenie będzie wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. W takiej sytuacji obowiązkowe składki społeczne będą opłacane tylko z jednego tytułu.

Na tej podstawie pokażemy na przykładach, czy zawsze przedsiębiorca będzie musiał płacić składki społeczne zarówno z działalności gospodarczej, jak i od umowy zlecenie.

Przykład 1

Pan Michał spełnia warunki do opłacania w 2023 roku Małego ZUS Plus, podstawa wymiaru do składek społecznych będzie wynosiła 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. W miesiącu marcu 2023 r. wykonywał umowę zlecenia, z której podstawa wymiaru składek społecznych wynosi 3.000 zł a więc jest niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. W tej sytuacji pan Michał zapłaci składki społeczne zarówno z tytułu umowy zlecenie, jak i z prowadzonej działalności gospodarczej.

Przykład 2

Pani Anna w prowadzonej działalności gospodarczej opłaca Mały ZUS Plus z podstawą wymiaru składek społecznych poniżej minimalnego wynagrodzenia za pracę i jednocześnie w miesiącu kwietniu i maju 2023 r. była zatrudniona na umowę zlecenie, z której podstawa wymiaru składek społecznych wynosiła 4.000 zł. W takim przypadku pani Anna nie ma obowiązku opłacania składek społecznych w prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ podstawa wymiaru składek społecznych od umowy zlecenie jest wyższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Przykład 3

Pani Lucyna prowadzi działalność gospodarczą, opłaca Mały ZUS Plus – podstawa składek społecznych poniżej minimalnego wynagrodzenia i w miesiącach styczeń-marzec 2023 r. została zatrudniona na dwie umowy zlecenie, z których pierwsza jest na kwotę 2.500 zł a druga na 1.000 zł, łączna kwota od umów zlecenie wynosi 3.500 zł. Kwota minimalnego wynagrodzenia do 30.06.2023 r. wynosiła 3.490 zł, a więc pani Lucyna zapłaci składki społeczne tylko od dwóch umów zlecenie, a od działalności gospodarczej może opłacić składki społeczne dobrowolnie.

Przykład 4

Pan Szymon opłaca Mały ZUS Plus i z tego tytułu podstawa wymiaru składek społecznych na 2023 rok wynosi 3.500 zł. W miesiącach luty-kwiecień 2023 r. zatrudnił się na umowę zlecenie, z której przychód wyniósł w każdym miesiącu 4.000 zł. W takim przypadku pan Szymon może zdecydować, z którego tytułu będzie opłacał obowiązkowe składki społeczne.

Podsumowanie

Jeżeli przedsiębiorca poza działalnością gospodarczą jest zatrudniany na umowę zlecenie, to mamy do czynienia ze zbiegiem tytułów do ubezpieczeń. W takim przypadku rozstrzygające będzie czy z któregoś tytułu podstawa wymiaru składek społecznych będzie wyższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, ponieważ w takim przypadku składki społeczne będą obowiązkowe tylko z tego tytułu. Przepisy nie zabraniają, żeby składki społeczne były opłacane dobrowolnie również z pozostałych tytułów. Jednak rok 2023 jest nietypowy pod tym względem, ponieważ inna kwota minimalnego wynagrodzenia była do 30 czerwca a inna jest od 1 lipca do końca roku, na co należy zwrócić uwagę. Tak samo będzie w 2024 roku, gdzie dwukrotnie ma się zmieniać kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. W publikacji na przykładach pokazano, w jaki sposób należy rozumieć zbieg tytułów do ubezpieczeń i na co zwracać szczególną uwagę. Na pewno w praktyce występuje o wiele więcej różnego rodzaju przypadków, jednak do każdego z nich będzie można zastosować zasadę ogólną opisaną w tym artykule.