Koncesja, zezwolenie, wpis do rejestru działalności regulowanej – czym jest działalność reglamentowana?

Więcej na ten temat przeczytasz w niniejszym artykule.

Jak sprawdzić czy zachodzi konieczność uzyskania koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej?

Przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców nie zawiera listy działalności koncesjonowanej, działalności wymagających uzyskania zezwoleń lub zgłoszeń do rejestrów. Jednakże takie informacje można uzyskać w Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy prowadzonym przez ministra właściwego do spraw gospodarki.

Tutaj znajdziesz listę uprawnień (licencje, koncesje, zezwolenia oraz wpisy do rejestrów działalności regulowanej) oraz ograniczeń (zakazy wykonywania działalności określonej we wpisie do rejestru działalności regulowanej) dla poszczególnych organów.

Reglamentacja działalności gospodarczej

Wyróżniamy następujące formy reglamentacji działalności gospodarczej, tj.:

• koncesja;
• zezwolenie;
• wpis do rejestru działalności regulowanej.

Należy zapamiętać, że w przypadku powzięcia informacji, że działalność gospodarcza, którą to podmiot zamierza prowadzić wymaga koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru, to przed złożeniem stosownego wniosku należy zarejestrować działalność gospodarczą w:

• CEIDG – w przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej;
• KRS – w przypadku działania jako spółka osobowa lub kapitałowa.

Natomiast, jeśli działalność gospodarcza już istnieje w CEIDG, to wniosek o wpis do rejestru działalności regulowanej należy złożyć w urzędzie gminy, wskazując organ prowadzący właściwy rejestr.

Koncesja – czym działalność gospodarcza koncesjonowana?

Wykonywanie działalności gospodarczej w dziedzinach mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny wymaga uzyskania koncesji wyłącznie, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna albo po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia.

Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana, zawieszenie i cofnięcie koncesji albo ograniczenie jej zakresu w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji następuje w drodze decyzji ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.

Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu, w szczególności zasady oraz tryb udzielania, zmiany, zawieszenia, cofnięcia albo ograniczenia zakresu koncesji, określają odrębne przepisy.

Udzielenie lub zmiana koncesji następuje na wniosek przedsiębiorcy, który powinien zawierać informacje takie jak:

• firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu
• adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej
• numer w rejestrze przedsiębiorców lub w ewidencji oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP)
• określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja
• informacje oraz dokumenty określone w odrębnych przepisach regulujące działalność gospodarczą wymagającą koncesji.

Koncesja jest udzielana na wniosek przedsiębiorcy zawsze na czas określony nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na krótszy czas.

Odmowa udzielenia koncesji lub ograniczenie zakresu koncesji

Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji albo odmówić zmiany koncesji:

• w przypadku niespełnienia warunków udzielenia koncesji;
• ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub obywateli;
• jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozprawy albo przetargu udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom;
• w przypadku gdy wydano decyzję o stwierdzeniu niedopuszczalności wykonywania praw z udziałów albo akcji przedsiębiorcy, na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o kontroli niektórych inwestycji (Dz. U. z 2020 r. poz. 2145 oraz z 2022 r. poz. 1137), jeżeli jest to w interesie publicznym;
• w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.

Kontrola koncesjonariusza

Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie:

• zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją;
• przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej;
• obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.

Osoby upoważnione przez organ koncesyjny do dokonywania kontroli są uprawnione w szczególności do:

• wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana działalność gospodarcza objęta koncesją, w dniach i w godzinach, w których ta działalność jest wykonywana lub powinna być wykonywana;
• żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli.

W przypadku stwierdzenia w trakcie kontroli uchybień organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do ich usunięcia w wyznaczonym terminie.

Przykłady działalności koncesjonowanej

Uzyskania koncesji wymaga działalność gospodarcza związana z:

• działalnością górniczą;
• działalnością energetyczna;
• ochroną osób i mienia;
• radio i telewizja;
• prowadzeniem kasyna;
• przewozami lotniczymi.

Zezwolenie – kiedy należy uzyskać zgodę na wykonywanie działalności gospodarczej?

Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w odrębnych przepisach prawa.

Organy zezwalające oraz warunki wykonywania działalności objętej zezwoleniem, w szczególności zasady oraz tryb udzielania, odmowy udzielenia, zmiany, zawieszenia, cofnięcia albo ograniczenia zakresu zezwolenia, określają odrębne przepisy, o ile niniejsza ustawa nie stanowi inaczej.

Przykłady działalności gospodarczej wymagającej zezwolenia

Zezwolenia będzie wymagać działalność gospodarcza związana z:

• alkoholem;
• aptekami;
• akcyzą;
• odpadami.

Jeśli chodzi o czas obowiązywania zezwoleń, to przykładowo:

• w zakresie alkoholi zezwolenia wydaje się na czas oznaczony, nie krótszy niż 4 lata, jeżeli chodzi o sprzedaż napojów alkoholowych z przeznaczeniem do spożycia poza miejscem sprzedaży, a w przypadku sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, to nie krótszy niż 2 lata;
• w zakresie odpadów zezwolenie na zbieranie odpadów i zezwolenie na przetwarzanie odpadów wydaje się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat, natomiast zezwolenie na przetwarzanie dla prowadzącego zakład recyklingu statków wydaje się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 5 lat.

Rejestr działalności regulowanej – kiedy następuje wpis przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej?

Jeżeli odrębne przepisy stanowią, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną, przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia warunki określone tymi przepisami i po uzyskaniu wpisu do właściwego rejestru działalności regulowanej.

Warunki do uzyskania wpisu do rejestru przez przedsiębiorcę, tj.:

• przedsiębiorca musi spełnić określone warunki prowadzenia działalności;
• przedsiębiorca musi złożyć wniosek o wpisu do rejestru działalności regulowanej;
• przedsiębiorca musi złożyć oświadczenie o spełnianiu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności,

Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych prawem do wykonywania tej działalności. Przedsiębiorca podlegający wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem również w urzędzie gminy, wskazując organ prowadzący rejestr działalności regulowanej.

Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej, w drodze decyzji, odmawia wpisu przedsiębiorcy do rejestru, w przypadku, gdy:

• wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem;
• przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności regulowanej w wyniku wydania przez organ prowadzący rejestr decyzji o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku;
• w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.

Rejestry działalności regulowanej są jawne, a dane z rejestrów dotyczące firmy przedsiębiorcy oraz jego numeru identyfikacji podatkowej (NIP) są udostępniane w sieci teleinformatycznej. Organ może udostępnić w sieci teleinformatycznej także inne dane, z uwzględnieniem przepisów o ochronie danych osobowych.

Dodatkowo warto zapamiętać, że:

• dla przedsiębiorcy wpisanego do rejestru prowadzi się akta rejestrowe, obejmujące w szczególności dokumenty stanowiące podstawę wpisu oraz decyzje dotyczące wykreślenia wpisu;
• przedsiębiorca przechowuje wszystkie dokumenty niezbędne do wykazania spełniania warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej.
• spełnianie przez przedsiębiorcę warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności regulowanej podlega kontroli, w szczególności przez organ prowadzący rejestr tej działalności.

Odrębne przepisy określają w szczególności warunki wymagane prawem do wykonywania działalności regulowanej oraz tryb uzyskiwania wpisu do rejestru działalności regulowanej i wykreślenia z tego rejestru.

Przykłady działalności objętej wpisem do rejestru działalności regulowanej

Wpis do rejestru działalności regulowanej będzie wymagany od działalności gospodarczej związanej z:

• wyrobem i rozlewem wyrobów winiarskich;
• wyrobem i rozlewem napojów spirytusowych;
• wyrobem, oczyszczaniem, skażaniem, odwadnianiem alkoholu etylowego;
• przechowywaniem dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania;
• prowadzeniem usług detektywistycznych;
• prowadzeniem grupowej praktyki lekarskiej;
• prowadzeniem ośrodka szkolenia kierowców, pracowni psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców;
• organizowaniem kursów dokształcających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne;
• prowadzeniem indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych albo grupowej praktyki pielęgniarek;
• organizowaniem imprez turystycznych;
• działalnością telekomunikacyjną.

Podsumowanie

Niewątpliwie nie zawsze prowadzenie działalności gospodarczej daje pełną swobodę gospodarczą przedsiębiorcy. Niekiedy bowiem może zdarzyć się, że przedmiot działalności gospodarczej wymaga uprzedniego uzyskania koncesji, zezwolenia czy wpisu do rejestru działalności regulowanej. Dlatego przed założeniem działalności gospodarczej bądź chęcią rozszerzenia swojego PKD sprawdź, czy przedmiotowa działalność gospodarcza nie wymagają zgody danego organu.