Kwota do przeniesienia w VAT – zawieszenie działalności a następnie zamknięcie

Z różnych przyczyn zawieszamy prowadzenie działalności gospodarczej z myślą o jej późniejszym wznowieniu. Nie zawsze jednak uda się wznowić działalność i dopiero ją zakończyć. Jeżeli zamkniemy działalność bez odwieszania, podatnik VAT może mieć problem z odzyskaniem zwrotu VAT. Sprawdźmy dlaczego tak się dzieje.

Wykreślenie z rejestru VAT przy zawieszeniu działalności

W ostatnich latach zaostrzono przepisy ustawy o VAT, aby wyeliminować nadużycia w tym podatku. Obecnie jeśli czynny podatnik VAT zawiesi prowadzenie działalności gospodarczej na okres dłuższy niż 6 miesięcy będzie z urzędu wykreślony z rejestru podatników VAT. Jest to jedna z okoliczności wykreślenia podatnika z VAT z urzędu.

Czy status podatnika decyduje o możliwości złożenia deklaracja VAT?

Jak się okazuje według organów podatkowych po wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru podatników VAT nie ma on prawa nawet do złożenia korekty deklaracji za okresy, w których był czynnym podatnikiem VAT. Na takim stanowisku stoi Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji podatkowej nr 0115-KDIT1-3.4012.3.2019.1.MS z dnia 22.02.2019 r.

“Zdaniem Wnioskodawcy, ma On prawo do skorygowania faktury wystawionej na dostawę przedmiotowej nieruchomości zabudowanej oraz skorygowania rozliczenia podatku VAT w związku z powstaniem nadpłaty, również po zakończeniu działalności gospodarczej i wyrejestrowaniu z rejestru czynnych podatników VAT.”

Takie stanowisko Dyrektor KIS uznał za nieprawidłowe, a w uzasadnieniu napisał:

“Zgodnie z powołanym wyżej przepisami ordynacji podatkowej oraz przepisami ustawy o podatku od towarów i usług prawo do składania deklaracji oraz korekt tych deklaracji mają, podmioty posiadające status podatnika VAT. W przypadku natomiast utraty statusu podatnika podatku VAT powyższe regulacje prawne nie przewidują możliwości składania korekty deklaracji, gdyż w momencie utraty statusu podatnika, traci on prawo do składania deklaracji i tym samym korekty deklaracji.“

Oczywiście z takim stanowiskiem nie zgadzają się przedsiębiorcy. Również sądy uważają, że organy podatkowe nie mają racji. Rozstrzygnięcia sądów WSA są kwestionowane przez organy podatkowe, ale NSA podtrzymuje stanowisko sądu pierwszej instancji tak jak to zostało orzeczone w wyroku NSA sygn. akt. I FSK 209/17 z dnia 06.03.2019 r.:

“Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że w stanowisku organu interpretacyjnego zawężono pojęcie “podatnika”, użyte w art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej, nie uwzględniając przy tym konieczności rozumienia go w znaczeniu wynikającym z definicji ustawowej zawartej w art. 7 § 1 tej ustawy. Podatnikiem, zgodnie z tym przepisem, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw obowiązkowi podatkowemu. (…)

W demokratycznym państwie prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji RP), jak podnosi się w przywołanym wyżej orzecznictwie sądów administracyjnych, skoro organ podatkowy ma możliwość określenia byłemu podatnikowi przed upływem terminu przedawnienia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego i tym samym doprowadzenia do właściwego wykonania obowiązku podatkowego, to tak samo podmiot, który nie jest już podatnikiem VAT, powinien mieć prawo do skorygowania uprzednio złożonej deklaracji na podstawie art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej.”

Dlaczego tak ważne jest prawo do złożenia korekty deklaracji VAT?

Otóż przedsiębiorca, który w ostatniej złożonej deklaracji przed wykreśleniem wykazał kwotę VAT do przeniesienia na kolejny okres rozliczeniowy, a następnie zakończył działalność gospodarczą bez jej wznowienia, jeżeli nie będzie mógł złożyć korekty deklaracji, w której kwota do przeniesienia wskazana byłaby jako kwota do zwrotu w terminie 60 dni, jeżeli była wykazana sprzedaż w deklaracji, najprawdopodobniej nie skorzysta z prawa do zwrotu podatku VAT.

Chociaż w wydawanych interpretacjach podatkowych organy podatkowe nie zawsze tak uważają. Potwierdza to interpretacja Dyrektora KIS nr 0115-KDIT1-1.4012.570.2019.1.MN z dnia 10.10.2019 r., w której mamy do czynienia z następującym stanem faktycznym:

“W ostatniej deklaracji za wrzesień 2017 r. (przed zawieszeniem) wykazała Pani podatek VAT do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. Nie miała Pani możliwości odwieszenia działalności gospodarczej, ale w związku z tym, że stan Pani zdrowia się pogarszał, postanowiła Pani zamknąć działalność, co uczyniła 27 czerwca 2019 r. W deklaracji za czerwiec 2019 r. wykazała Pani podatek należny z remanentu od pozostawionych na cele prywatne środków trwałych. Przed „zamknięciem” nie wykonała Pani już żadnych czynności opodatkowanych, ani też nie odwiesiła działalności.”

Na pytanie Wnioskodawcy:

“Czy prawidłowe jest wykazanie w ostatniej deklaracji VAT w całości do zwrotu i w terminie 60 dni nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w sytuacji, kiedy firma jest już zamknięta po niespełna dwuletnim okresie zawieszenia?”

Dyrektor KIS uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe, a w uzasadnieniu wskazał m.in.:

“Analizując przedstawione okoliczności stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie art. 14 ust. 9d ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż w deklaracji dla podatku od towarów i usług za miesiąc czerwiec 2019 r. występuje różnica podatku określona w tym przepisie.”

Odnosząc zatem przedstawiony powyżej stan prawny do opisu sprawy należy stwierdzić, iż przysługuje Pani prawo do wystąpienia o zwrot nadwyżki podatku naliczonego wykazanego w deklaracji VAT-7 za miesiąc czerwiec 2019 r. (tj. za miesiąc, w którym zaprzestała Pani wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu). Zwrot ten zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy przysługuje w terminie 60 dni od dnia złożenia deklaracji.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.”

Podsumowanie

Z uwagi na brak spójności w interpretacji przepisów pomiędzy urzędami skarbowymi, informacjami uzyskanymi od Krajowej Informacji Skarbowej, interpretacjami podatkowymi i wyrokami sądów trudno o udzielenie jednoznacznej odpowiedzi czy kwota do przeniesienia będzie możliwa do zwrotu przy zawieszeniu, a następnie zamknięciu działalności gospodarczej. Złożoność i różnorodność stosowanej argumentacji w dalszym ciągu tak naprawdę pozostawia temat nierozstrzygnięty.