Małgorzata Jagusiak
Czas składania zeznań podatkowych jest gorącym okresem. Wiele osób zadaje sobie pytanie, w jaki sposób może się rozliczyć. Czy może skorzystać z jakiś ulg, odliczeń a może z preferencyjnego sposobu rozliczenia. I właśnie tym ostatnim zagadnieniem zajmiemy się w dzisiejszej publikacji, a mianowicie chodzi o wspólne rozliczenie roczne z małżonkiem lub z dzieckiem.
Wspólne rozliczenie roczne z małżonkiem – kiedy warto to zrobić?
Wspólne łączenie dochodów do opodatkowania staje się najbardziej opłacalne w sytuacji, gdy:
- Jeden z małżonków nie osiąga żadnych przychodów.
- Jeden z małżonków osiąga przychody znacznie poniżej pierwszego progu podatkowego – 120.000 zł.
- W jednym i drugim przypadku dzięki wspólnemu rozliczeniu będzie można skorzystać z podwójnej kwoty wolnej od podatku (30.000 zł). Ponadto jeżeli jeden z małżonków osiągnął dochody znacznie przewyższające pierwszy próg podatkowy, to po zsumowaniu dochodów może się okazać, że podatek będzie naliczany tylko w niższej wysokości 12% a nie 32%.
Kiedy małżonkowie mogą skorzystać ze wspólnego rozliczenia?
Jednak zanim podejmiemy decyzję o wspólnym rozliczeniu rocznym należy dokładnie poznać warunki, które należy spełniać:
| Obydwoje małżonkowie są polskimi rezydentami |
Małżonkowie są rezydentami innego kraju Unii Europejskiej lub innego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, albo Konfederacji Szwajcarskiej, jeżeli ich polskie przychody wyniosły co najmniej 75% całkowitego przychodu i mają certyfikat rezydencji podatkowej |
Pozostają w związku małżeńskim przez cały rok lub jeżeli małżeństwo zostało zawarte w trakcie roku podatkowego od tego dnia do końca roku podatkowego |
Pozostają we wspólności majątkowej małżeńskiej |
Żaden z małżonków nie wybrał opodatkowania podatkiem liniowym (19%), zryczałtowanym podatkiem dochodowym czy kartą podatkową w prowadzonej działalności gospodarczej, chyba że jest to najem prywatny rozliczany na ryczałcie |
Żaden z małżonków nie podlega opodatkowaniu na zasadach, które wynikają z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych |
Wspólne rozliczenie jest możliwe również w zeznaniu złożonym przez wdowę lub wdowca, jeśli małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub po jego zakończeniu przed złożeniem rozliczenia rocznego |
- kapitałów pieniężnych – wykazanych w zeznaniu PIT-38 poza działalnością gospodarczą,
- dochodów opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19%, przykładowo: dywidendy, wygrane, odsetki od oszczędności,
- przychód ze sprzedaży nieruchomości – wykazany w zeznaniu PIT-39,
- przychody z działalności nierejestrowanej.
Wniosek o wspólne opodatkowanie składany jest w zeznaniu rocznym PIT-36 lub PIT-37. Złożenie wniosku o łączne opodatkowanie dochodów przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem wniosku przez drugiego małżonka. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe składanie zeznań.
Małżonkowie mogą dokonać wspólnego rozliczenia w przypadku prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym, kartą podatkową lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, pod warunkiem, że:
- nie zostały osiągnięte przychody,
- nie zostały poniesione koszty,
- nie wystąpiły zobowiązania lub uprawnienia do zwiększenia lub pomniejszenia podstawy opodatkowania,
- nie wystąpiły zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń.
Zasada ta dotyczy również samotnych rodziców.
Zmiana ta została wprowadzona wraz z Polskim ładem i obowiązuje od 2022 roku.
Kiedy małżonkowie nie skorzystają ze wspólnego rozliczenia?
Do tej pory napisaliśmy, jakie warunki muszą zostać spełnione przez małżonków, żeby mogli się wspólnie rozliczyć. Teraz nawiążemy do tego, co wyklucza wspólne rozliczenie małżeńskie.
| Brak możliwości złożenia wspólnego rozliczenia przez małżonków |
Rejestracja działalności gospodarczej i wybór następujących form opodatkowania: zryczałtowanego podatku dochodowego, podatku liniowego czy opodatkowanie na karcie podatkowej. Z wyjątkiem działalności, w której w danym roku nie wykazano przychodów i kosztów oraz nie wystąpiły zobowiązania lub uprawnienia do zwiększenia lub pomniejszenia podstawy opodatkowania i nie wystąpiły zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, |
Zawieszenie działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem, podatkiem liniowym lub karta podatkową |
Ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej w trakcie roku, np. z powodu separacji |
Jeżeli małżonkowie złożyli wspólne rozliczenie, to po upływie terminu do jego złożenia (30 kwietnia) nie mogą poprzez korektę złożyć dwóch odrębnych zeznań, tym samym rezygnując ze wspólnego rozliczenia. Obecnie złożenie wspólnego zeznania małżeńskiego po terminie do jego złożenia (30 kwietnia) nie stanowi przeszkody do przygotowania i złożenia takiego rozliczenia.
Wspólne rozliczenie z dzieckiem – warunki
Po wprowadzeniu ustawy o Polskim Ładzie w życie, ważyły się losy wspólnego rozliczania z dzieckiem. Ustawodawca wprowadził jedynie ulgę w wysokości 1.500 zł dla osób samotnie wychowujących dzieci. Na szczęście dla wszystkich zainteresowanych tą formą rozliczania osób, w kolejnej odsłonie Polskiego Ładu przywrócono tę możliwość. Po zmianie przepisów rodzice nie będą mogli już skorzystać z ulgi w kwocie 1.500 zł, ponieważ ten przepis został uchylony. Jak z tego wynika przepis obowiązywał tylko w pierwszym półroczu 2022 r., a to oznacza, że nikt nie skorzystał z ulgi, która mogła być rozliczona dopiero w zeznaniu za 2022 rok, składanym w 2023 r. Ministerstwo Finansów wydało nawet przewodnik, w którym szczegółowo zostały opisane preferencje związane ze wspólnym rozliczeniem z dzieckiem. Zobaczmy więc kto i na jakich zasadach może skorzystać ze wspólnego rozliczania z dzieckiem.
Osoba samotnie wychowująca dziecko musi posiadać status:
który jest: panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności |
Dziecko, z którym chcemy dokonać rozliczenia jest:
|
Dziecko, z którym chcemy dokonać rozliczenia jest pełnoletnie uczące się do 25 roku życia, o ile nie uzyskały dochodów w łącznej wysokości przekraczającej 12-krotność kwoty renty socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. W 2022 roku jest to kwota 16.061,28 zł. Trzeba pamiętać, że renta socjalna jest corocznie waloryzowana a to oznacza, że limit ten będzie się również zmieniał. |
W limicie 16.061,28 zł sumuje się:
W limicie nie sumuje się renty rodzinnej |
Osoba samotnie wychowująca dziecko ani dziecko nie mogą osiągać przychodów:
|
Osoba samotnie wychowująca dziecko jest rezydentem polskim lub nierezydentem mającym miejsce zamieszkania w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
W przypadku nierezydenta należy posiadać certyfikat rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Ponadto co najmniej 75% całkowitych osiągniętych w roku podatkowym przychodów musi podlegać opodatkowaniu w Polsce |
Z preferencyjnego rozliczenia dochodów może skorzystać tylko jeden z rodziców lub opiekunów prawnych dziecka. |
Wspólne rozliczenie z dzieckiem – co warto wiedzieć
W broszurze Ministerstwa Finansów zostało udzielonych kilka odpowiedzi na nurtujące pytania, oto niektóre z nich.
Czy jeżeli pełnoletnie dziecko do 25 roku życia studiuje i pracuje na etacie i korzysta z ulgi dla młodych, to czy można skorzystać ze wspólnego rozliczenia?
Jak wynika z udzielonej odpowiedzi, to zależy, czy przychody z pracy na etacie przekroczą czy też nie 12-krotność kwoty renty socjalnej. Jeśli kwota ta zostanie przekroczona nie będzie możliwe wspólne rozliczenia.
Czy jeżeli małoletnie dziecko osiąga dochody, to czy również obowiązuje limit 12-krotność kwoty renty socjalnej?
Ten limit obowiązuje tylko dzieci pełnoletnie, limit nie dotyczy dzieci małoletnich.
Czy jeżeli pełnoletnie dziecko w trakcie roku wyjdzie za mąż można skorzystać ze wspólnego rozliczenia?
Zawarcie związku małżeńskiego przez dziecko w trakcie roku nie wyklucza wspólnego rozliczenia.
Czy jeżeli w trakcie roku osoba samotnie wychowująca dziecko nie osiągnęła żadnych przychodów i kosztów uzyskania przychodów w działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem, to można skorzystać z preferencji?
W odpowiedzi napisano, że w takim przypadku można skorzystać ze wspólnego rozliczenia.
Czy dochody uzyskane przez dziecko za granicą są sumowane do limitu?
Bez względu na to, gdzie dziecko osiągnęło w trakcie roku podatkowe dochody są one wliczane do limitu 12-krotność kwoty renty socjalnej.
Wspólne rozliczenie roczne z małżonkiem, lub dzieckiem – podsumowanie
Wspólne rozliczenie z małżonkiem lub z dzieckiem najczęściej pozwoli na zapłatę niższego podatku w skali rozliczenia za cały rok podatkowy. Wynika to przede wszystkim z możliwości skorzystania dwukrotnie z kwoty wolnej od podatku, ale również bardzo często dzięki temu nie wejdziemy w drugi próg podatkowy. Dodatkowo mamy możliwość skorzystania z ulg w odliczeniu. Natomiast jeżeli nie będziemy chcieli czekać do końca roku z zapłatą niższego podatku, to można skorzystać z tej preferencji już w trakcie roku. Żeby uniknąć zapłaty zaliczek na podatek w wysokości 32%, można złożyć oświadczenie lub PIT-2 do swojego pracodawcy. Przedsiębiorca w takim przypadku musi złożyć wniosek o ograniczenie poboru zaliczek na podatek dochodowy do naczelnika urzędu skarbowego. Do wniosku trzeba dołączyć odpowiednią dokumentację, przykładowo PKPiR, z której wynika, że został przekroczony dochód do opodatkowania stawką 12%. Jednocześnie należy wskazać, że współmałżonek nie pracuje lub osiąga niskie dochody co uzasadnia, że w złożonym zeznaniu rocznym całość dochodów małżonków zmieści się w pierwszym progu podatkowym. Jeżeli naczelnik uzna wniosek za zasadny, to wyda decyzję pozytywną, jednak może wydać też odmowę, decyzja ma bowiem charakter uznaniowy. Jeśli przedsiębiorca nie będzie się zgadzał z decyzją może złożyć odwołanie. O wspólnym opodatkowaniu informację należy złożyć w zeznaniu rocznym pod groźbą odpowiedzialności karnej za fałszywe składanie zeznań. Zanim podejmiemy decyzję o wspólnym rozliczeniu należy zbadać wszystkie przesłanki za i przeciw i ustalić, czy przysługuje nam prawo do tej preferencji. W przypadku wątpliwości zawsze można zadzwonić na infolinię podatkową lub do swojego urzędu skarbowego. Każdy powinien pamiętać, że organ podatkowy ma prawo sprawdzić nasze zeznanie roczne aż do upływu terminu przedawnienia, który wynosi 5 lat.
217 
Adrianna Glapiak
Dorota Łesak
