Kiedy trzeba zapłacić opłatę skarbową?

O tym, kiedy należy uiścić opłatę skarbową i kto jest zobowiązany do jej uiszczenia, przeczytasz w niniejszym artykule.

Co podlega opłacie skarbowej?

W przepisie art. 1 ust. 1 ustawy o opłacie skarbowej określono przedmiotowy zakres tej opłaty. Opłacie skarbowej podlegają:

• w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej:

a) dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek,

b) wydanie zaświadczenia na wniosek,

c) wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji);

• złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym.

Opłacie skarbowej podlega również dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia (pozwolenia) przez podmiot inny niż organ administracji rządowej i samorządowej, w związku z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej, a także złożenie w takim podmiocie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii [por. art. 1 ust. 2 ustawy o opłacie skarbowej].

Należy zapamiętać, że tylko czynności wymienione w analizowanej regulacji są obciążone opłatą skarbową, tj. czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego. Tym samym czynności, które zostały podjęte z urzędu, opłacie skarbowej już nie podlegają.

Zastanawiasz się czym jest zaświadczenie a czym oświadczenie o dochodach oraz jakie zachodzą pomiędzy nimi różnice? W tym artykule wyjaśnimy znaczenie tych dwóch terminów oraz dokumentów jakie ostatecznie stanowią.

Kto musi uiścić opłatę skarbową?

Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej ciąży na podmiotach, którzy wskutek dokonanego przez nie zgłoszenia lub na ich wniosek dokonuje się czynności urzędowej, albo jeżeli na ich wniosek wydaje się zaświadczenie lub zezwolenie (pozwolenie, koncesję). Dotyczy to następujących podmiotów, tj.:

• osoby fizyczne;
• osoby prawne;
• jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli a w przypadku złożenia dokumentu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2, tj. złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii – w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym – na mocodawcy, pełnomocniku, przedsiębiorcy lub prokurencie.

Kiedy nie trzeba płacić opłaty skarbowej?

Katalog wyłączeń z opłaty skarbowej został uregulowany w przepisie art. 2 ustawy o opłacie skarbowej.

Przede wszystkim wskazać należy, że opłacie skarbowej nie podlega:

• dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia i zezwolenia (pozwolenia, koncesji) albo złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii w sprawach:
• alimentacyjnych, opieki, kurateli i przysposobienia;
• ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego, rent strukturalnych, ulg określonych w przepisach szczególnych dla żołnierzy niezawodowych i osób odbywających służbę zastępczą oraz ich rodzin, a także uprawnień dla osób niepełnosprawnych i osób objętych przepisami o szczególnych uprawnieniach dla kombatantów;
• świadczeń socjalnych oraz w sprawach załatwianych na podstawie przepisów o pomocy społecznej, przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, przepisów o zatrudnieniu socjalnym oraz przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci;
• wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyborów do Sejmu, Senatu, Parlamentu Europejskiego i organów samorządu terytorialnego oraz referendum;
• obowiązku obrony Ojczyzny, z wyjątkiem decyzji w sprawach udzielania zgody obywatelom polskim na służbę w obcym wojsku lub w obcej organizacji wojskowej;
• zatrudnienia, wynagrodzeń za pracę;
• nauki, szkolnictwa i oświaty pozaszkolnej oraz ochrony zdrowia;
• załatwianych na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899);
• nabycia obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji oraz stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego nabytego w ten sposób;
• pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, oraz członków ich rodzin, którzy do nich dołączają lub z nimi przebywają;
• udzielenia ochrony międzynarodowej, udzielenia azylu, zgody na pobyt ze względów humanitarnych, zgody na pobyt tolerowany oraz w sprawach ochrony czasowej;
• rekompensat w rozumieniu ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2097);
• pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej członków rodzin obywateli Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 2 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2021 r. poz. 1697);
• pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. b i d Umowy o Wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz. Urz. UE L 29 z 31.01.2020, str. 7), oraz członków ich rodzin, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. e i f tej umowy, którzy do nich dołączają lub z nimi przebywają.

Dodatkowo opłacie skarbowej nie podlega m.in.:

• dokonanie innej niż wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia, w sprawach budownictwa mieszkaniowego;
• dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia i zezwolenia przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa albo Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w sprawach z zakresu wykonywania przez te podmioty zadań w ramach realizacji Wspólnej Polityki Rolnej, w tym w sprawach płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego określonych przepisami Unii Europejskiej i przyznawanej w drodze decyzji pomocy finansowej w ramach interwencji objętych Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 oraz w ramach przejściowego wsparcia krajowego;
• złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii;
• dokonanie czynności urzędowej i wydanie zaświadczenia w sprawach o zmianę imienia (imion) lub nazwiska osób, którym bezprawnie je zmieniono, a także zstępnych i małżonków tych osób;
• wydanie zezwolenia przez ministra właściwego do spraw środowiska lub wojewodę na działania związane z czynną ochroną przyrody;
• wydanie zaświadczenia przez Prezesa Krajowego Zasobu Nieruchomości w sprawach z zakresu wykonywania zadań własnych;
• wydanie zaświadczenia wymaganego do uzyskania dofinansowania z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej;
• dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia (pozwolenia, koncesji), jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają innym opłatom o charakterze publicznoprawnym lub są od tych opłat zwolnione;
• dokonanie czynności urzędowej lub wydanie zaświadczenia, jeżeli dokonanie tej czynności lub wydanie zaświadczenia następuje na podstawie zgłoszenia lub na wniosek, które przekazane zostały za pośrednictwem polskiego konsula albo, jeżeli doręczenie dokumentu potwierdzającego dokonanie czynności urzędowej lub zaświadczenia dokonywane jest za pośrednictwem polskiego konsula, za pobraniem opłaty konsularnej;
• wydanie przez organ Krajowej Administracji Skarbowej zaświadczenia na wniosek złożony za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym;

Co stanowi dowód uiszczenia opłaty skarbowej?

Zazwyczaj do wniosku bądź zgłoszenia należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty skarbowej. Takim dowodem może być:

• wydruk z konta bankowego potwierdzający dokonanie transakcji;
• kopia dowodu opłaty;
• oryginał dowodu zapłaty;
• uwierzytelniona kopia dowodu zapłaty, czyli kopia dowodu zapłaty opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii potwierdzona za zgodność z oryginałem przez adwokata, radcę prawnego, doradcę podatkowego oraz rzecznika patentowego.

Gdzie i kiedy należy zapłacić opłatę skarbową?

Przepis art. 6 ustawy o opłacie skarbowej reguluje moment powstania obowiązku zapłaty opłaty skarbowej. Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej od czynności urzędowych powstaje:

• z chwilą dokonania zgłoszenia lub złożenia wniosku o dokonanie czynności urzędowej;
• z chwilą złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia;
• z chwilą złożenia wniosku o wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji).

Jednocześnie składający wniosek lub pełnomocnictwo albo dokonujący zgłoszenia zobowiązany jest załączyć dowód wpłaty należnej opłaty skarbowej najpóźniej w terminie 3 dni od chwili powstania obowiązku jej zapłaty – § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 września 2007 r. w sprawie zapłaty opłaty skarbowej.

Zapłaty opłaty skarbowej dokonuje się w kasie właściwego organu podatkowego lub na jego rachunek. Natomiast rada gminy może zarządzić pobór opłaty skarbowej w drodze inkasa, wyznaczyć inkasentów oraz określić wysokość wynagrodzenia za inkaso.

Opłatę skarbową możesz zapłacić w następującej formie, tj.:

• gotówką w kasach właściwego urzędu miasta lub gminy;
• za pośrednictwem inkasentów zgodnie z wykazem podanym przez urząd;
• przelewem na konto właściwego urzędu miasta lub gminy.

Zwrot opłaty skarbowej

Opłata skarbowa podlega zwrotowi:

• od dokonania czynności urzędowej – jeżeli mimo zapłacenia opłaty nie dokonano czynności urzędowej;
• od wydania zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji) – jeżeli mimo zapłacenia opłaty nie wydano zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji).

Zwrot opłaty skarbowej następuje na wniosek. Jednakże opłata skarbowa nie podlega zwrotowi po upływie pięciu lat licząc od końca roku, w którym dokonano zapłaty opłaty.

Praktyczne orzecznictwo

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 15 listopada 2018 r., sygn. akt I SA/Ol 571/18

• Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej jest konsekwencją złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia bądź o dokonanie poświadczenia zgodności kopii. Wniosek może zostać złożony pisemnie lub ustnie, do protokołu, co wynika z art. 63 § 1 k.p.a., zgodnie z którym podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu, a także za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 26 maja 2022 r., sygn. akt I SA/Ol 214/22

• Samo złożenie pełnomocnictwa do konkretnej sprawy z zakresu administracji publicznej rodzi konsekwencje fiskalne – konieczność uiszczenia opłaty skarbowej. Istotne jest to, iż pobór opłaty oderwany jest od realizacji wskazanego w pełnomocnictwie upoważnienia do działania. Nie ma więc znaczenia, czy pełnomocnictwo to zostanie wykorzystane, czy też nie.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 11 lutego 2020 r., sygn. akt I SA/Gl 1107/19

• Skoro zezwolenie na wykreślenie hipoteki nie jest czynnością z zakresu administracji publicznej, lecz oświadczeniem woli wierzyciela), to takie zezwolenie, newt nazwane „zaświadczeniem”, nie podlega opłacie skarbowej na podstawie art. 1 u.o.s.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 24 lipca 2019 r., sygn. akt I SA/Sz 202/19

• Upoważnienie zawierające umocowanie jedynie do odbioru dokumentów i niestanowiące pełnomocnictwa substytucyjnego nie podlega opłacie skarbowej.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 23 stycznia 2019 r., sygn. akt II SA/Po 723/18

• Intencją ustawodawcy jest, aby opłata skarbowa pobierana była od każdego zaświadczenia urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego, nie zaś od każdego dokumentu zaświadczenia, które może zawierać więcej niż jedno zaświadczenie.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 grudnia 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 4130/17

• Ustawa nie przewiduje obowiązku uiszczenia żadnej opłaty skarbowej od czynności materialno-technicznej zwrotu prawa jazdy.

Podsumowanie

Opłata skarbowa pobierana jest od czynności urzędowych i stanowi opłatę publicznoprawną, która to uiszczana jest w formie pieniężnej. Opłata ta ma przymusowy charakter, ponieważ właściwy organ uzależnia wykonanie czynności od jej uiszczenia we właściwej wysokości.

A jeśli chcesz wiedzieć czym jest opłata depozytowa i kto powinien ją zapłacić, to przejdź do tego artykułu.