VAT w rolnictwie

Działalność rolnika w ramach indywidualnego gospodarstwa rolnego nie podlega pod ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych i tym samym nie występuje obowiązek rejestrowania przychodów i kosztów. Działalność rolnicza jest natomiast działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku VAT.

Podatek VAT w rolnictwie

Ustawa o VAT dla tej grupy wytwórców, na zasadzie wyjątku, przewiduje możliwość rozliczania się z tego podatku wg dwóch metod:

Rolnik rozliczający podatek VAT ryczałtowo: takie rozliczanie VAT-u nie wymaga ani rejestracji w US ani wystawiania faktur, czy prowadzenia jakichkolwiek ewidencji. Podatek VAT od transakcji sprzedaży płodów rolnych, mówiąc w pewnym uproszczeniu, rozlicza ich nabywca.
Rolnik rozliczający podatek VAT na zasadach ogólnych: Rolnik rejestruje się jako podatnik VAT poprzez złożenie w Urzędzie Skarbowym wypełnionego formularza VAT-R. Tym samym zobowiązuje się do rejestrowania sprzedaży np. wystawiania faktur, doliczania podatku należnego do sprzedanych towarów i usług, prowadzenia „Ewidencji sprzedaży VAT” i składania deklaracji VAT. Jednocześnie rolnik nabywa praw do odliczenia naliczonego podatku VAT (czyli zapłaconego przez rolnika przy zakupie towarów i usług), na podstawie posiadanych faktur, które się wykazuje w prowadzonej „Ewidencji zakupów VAT”.

W jaki sposób jest wyliczana deklaracja VAT

Deklarację VAT można podzielić na trzy części. W pierwszej wykazuje się podatek od sprzedaży wykonanej w danym okresie rozliczeniowym w rozbiciu na stawki VAT. W Polsce obowiązują stawki: 23%, 8%, 5%, 0% i stawka „Zwolniony”. Sprzedaż nieprzetworzonych produktów rolnych odbywa się przede wszystkim przy zastosowaniu stawek 5% i 8%, czyli tzw. stawek preferencyjnych. Na deklaracji dla każdej stawki podaje się wartość netto sprzedaży i oddzielnie, doliczone kwoty podatku VAT. Sprzedaż np. zboża za 1000 zł netto generuje podatek w wysokości 50 zł (5% kwoty netto), który płaci dostawcy odbiorca (1050 zł brutto). Te „dodatkowe” 50 zł należą się budżetowi Państwa , ale… W części drugiej deklaracji wykazuje się poniesione koszty i zapłacony podatek VAT. Załóżmy, że koszt wyprodukowania sprzedanego za 1000 zł zboża wyniósł 800 zł netto. Z czego połowa to były nawozy opodatkowane stawką 8% a połowa to pozostałe koszty (np. paliwo) opodatkowane stawką 23%. Przy zakupie wymienionych środków produkcji rolnik zapłacił podatek VAT w wysokości: 400 zł x 8% = 32 zł 400 zł x 23% = 92 zł Suma = 124 zł Te 124 zł pobrali od rolnika i odprowadzili do budżetu Państwa sprzedawcy dostarczający środków produkcji rolnikowi. W części trzeciej deklaracji wylicza się zobowiązanie podatkowe czyli od podatku należnego budżetowi (50 zł) odejmuje się podatek zapłacony (124 zł). Różnica to – 74 zł.

Neutralność podatku VAT

Idea podatku VAT jest taka, że ma on być neutralny dla producenta, czyli producent nie może ponosić z tytułu opodatkowania zakupów i sprzedaży ani zysków ani strat. Sprowadza się to do tego, że jeżeli wyliczona w części trzeciej kwota jest dodatnia to należy się ona budżetowi, jeżeli jest ujemna (tak jak w naszym przykładzie) to budżet zwraca ją rolnikowi na jego konto bankowe (w ciągu 60 dni) lub umawiają się, że rolnik rozliczy ją na kolejnej deklaracji. Branże, która mają prawo do sprzedaży swojej produkcji w stawkach preferencyjnych, a ponoszone koszty są opodatkowane stawką podstawową (23%) zazwyczaj wykazują na deklaracjach VAT kwoty „do zwrotu”.

VAT w rolnictwie – okresy rozliczeniowe

Podatek VAT można rozliczać w okresach miesięcznych lub kwartalnych. W deklaracji MUSI być wykazana cała sprzedaż oraz otrzymane zaliczki z rozliczanego miesiąca lub kwartału. Natomiast podatek VAT od wydatków można wykazywać w deklaracji za okres wystawienia faktury, lub na jednej z dwóch kolejnych deklaracji (np. dlatego, że dokument zakupu dotarł do rolnika z opóźnieniem).

Instrukcja korzystania z serwisu ifirma przez rolnika będącego płatnikiem podatku VAT

Serwis ifirma.pl jest przeznaczony do prowadzenia księgowości przez małe firmy, płatników podatku dochodowego i podatku VAT. Ponieważ przychody z działalności rolniczej nie podlegają pod ustawę o podatku dochodowym więc spora część funkcji serwisu będzie niewykorzystywana, niemniej serwis oferuje wszystkie funkcję potrzebne do wystawiania dokumentów sprzedaży, rozliczenia podatku VAT, monitorowania zobowiązań i należności oraz tworzenia dokumentacji wymaganej przy zatrudnianiu pracowników w zakresie, który pozwoli rolnikowi na pełną samodzielność księgową. W razie wątpliwości radą służą konsultanci BOK dostępni telefonicznie, na czacie i przez e-maila.

I. Dokumenty sprzedaży

Serwis ifirma.pl posiada szablony faktur do dokumentowania wszystkich możliwych typów sprzedaży:

sprzedaż krajowa
sprzedaż towarów na terenie Unii (WDT)
eksport towarów (poza teren Unii)
świadczenie usług poza terytorium Polski
faktury zaliczkowe

Dostęp do szablonów przez zakładkę „Przychody” > wszystkie operacje Jeżeli kupujący nie wyraził chęci otrzymania faktury to sprzedaż należy wprowadzić do ewidencji sprzedaży VAT przez funkcję: Przychody> inne > Przychód uniwersalny VAT Nie tylko transakcje sprzedaży powodują powstanie zobowiązania podatkowego w podatku VAT, również transakcje kupna poza terytorium kraju rodzą taki obowiązek:

import towarów (spoza Unii) – podatek nalicza i pobiera Urząd Celny wystawiając dokument SAD
nabycie towarów na terenie Unii – podatek nalicza kupujący (rolnik) poprzez wystawienie faktury wewnętrznej
import usług – też podatek nalicza kupujący poprzez wystawienie faktury wewnętrznej

Wymienione czynności można w serwisie ifirma.pl łatwo wykonać a zautomatyzowane księgowanie zwalnia użytkownika z obowiązku szczegółowej znajomości przepisów i reguł. Faktury wystawione wg wybranego szablonu są automatycznie wykazywane w Ewidencji sprzedaży VAT i we właściwej pozycji deklaracji VAT-7 (jak i w VAT-UE gdy dokumentują transakcje wewnątrzwspólnotowe).

II. Ewidencja zakupów VAT

Jest prowadzona w celu wykazania prawa do odliczenia podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług. Ewidencja powstaje automatycznie na podstawie dokumentów wprowadzonych przez zakładkę „Wydatki”. W przypadku rolnika wybór rodzaju wydatku jest istotny tylko dla faktur za media (telefon, woda, energia itp.) ponieważ VAT od wydatków na media jest odliczany w miesiącu, w którym przypada termin płatności za usługę.

III. Pracownicy

Funkcje serwisu pozwalają na wykonanie wszystkich czynności związanych z zatrudnieniem, naliczaniem wynagrodzeń, wystawianiem deklaracji ZUS i deklaracji podatkowych od wynagrodzeń.

IV. Deklaracje

Serwis dla poprawnego funkcjonowania wymaga generowania trzech podstawowych deklaracji: ZUS (co miesiąc), VAT (co miesiąc lub kwartał), PIT (co miesiąc lub kwartał) 1. ZUS. Jeżeli rolnik nie zatrudnia pracowników to deklaracji nie składa. Aby generowana deklaracji zawierała zerowe wartości należy przed generowaniem pierwszej wprowadzić następujące ustawienia: Administracja > Ustawienia > Ustawienia > Dane użytkownika w części dotyczącej składek AUS zaznaczyć tylko opcje: – Nie mam prawa do emerytury lub renty – Opłacam składki na ubezpieczenia społeczne z innej działalności gospodarczej – Nie posiadam orzeczenia o stopniu niepełnosprawności 2.VAT. Deklarację po wygenerowaniu można przekazać do US elektronicznie. Lub wydrukować, podpisać i przekazać US osobiście (mając wydrukowaną kopię w celu uzyskania potwierdzenia) lub listem poleconym. Termin składania – 25-ty następnego miesiąca. 3.PIT. Deklaracja dotyczy podatku dochodowego więc rolnik jej nie składa.

V. Kalendarz/ Agenda

Funkcja serwisu dająca możliwość monitorowania zobowiązań i należności. W uproszeniu można powiedzieć, że są to listy wystawionych i otrzymanych faktur uszeregowane wg terminu płatności. Każdą pozycję listy można oznaczyć jako opłaconą lub nieopłaconą. Dla przeterminowanych należności można wystawić dokumenty przypominające klientowi o płatności (Przypomnij).

VAT w rolnictwie