VAT, czyli podatek od towarów i usług, naliczany jest procentowo od wartości towaru lub usługi. W praktyce gospodarczej naliczamy go w różnej wysokości – stawce. Jak samodzielnie ustalić, która stawka VAT będzie właściwa?

VAT – stawka podstawowa

Podstawowa stawka VAT w Polsce to 23%. Oznacza to, że w większości przypadków do towarów i usług jesteśmy zobowiązani (jako podatnicy VAT czynni) doliczyć 23% wartości.

23% to najwyższy VAT, jaki możemy naliczyć. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy stawka VAT może zostać obniżona

VAT – stawki obniżone

Polskie przepisy przewidują cztery stawki obniżone – VAT 8%, 5%, 3% lub 0%. Takie wartości stosuje się jedynie do określonych towarów i usług, opisanych przez:

• załączniki do ustawy o VAT
• Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych, z 23 grudnia 2013 r.

I tak, poszczególne stawki znajdziemy w:

• 8% – załączniku nr 3 do ustawy i rozdziale 2 rozporządzenia
• 5% – załączniku nr 10 do ustawy i rozdziale 3 rozporządzenia
• 3% – załączniku nr 6 do ustawy
• 0% – załączniku nr 8 do ustawy i rozdziale 4 rozporządzenia.

Uwaga! W obrocie gospodarczym zdarza się, że transakcja nie jest opodatkowana żadną ze stawek. Może tak być w dwóch przypadkach – obrót jest zwolniony z opodatkowania na podstawie przepisów o VAT (oznaczenie: ZW) bądź nie podlega opodatkowaniu.

Stawki VAT a PKWIU

Przeglądając załączniki do ustawy o VAT łatwo zauważyć, że towary i usługi pogrupowane są według symboli PKWIU – Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Jest to pierwszy krok do ustalenia stawki – w klasyfikacji zaznaczono, które towary i usługi podlegają opodatkowaniu według innej stawki niż podstawowa.

Zatem, zamiast przeszukiwać poszczególne załączniki, należałoby rozpocząć od odnalezienia przedmiotu swojej działalności w klasyfikacji PKWIU.

Ustalenie stawki VAT – pomoc

Jeśli mimo uważnego prześledzenia załączników i rozporządzenia nie jesteśmy w stanie samodzielnie ustalić właściwej stawki VAT, można zwrócić się o pomoc do specjalistów.

Ustalaniem właściwego symbolu PKWIU, a co za tym idzie, stawki VAT, zajmuje się Ośrodek Klasyfikacji Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi. Po złożeniu wniosku interpretację można uzyskać po miesiącu, a w sprawach bardziej skomplikowanych – do dwóch miesięcy.